Irekia!! Barkatu, mesedez

Bai, barkamena eskatu behar diot Irekiari post hau idatzi baino lehen. Askotan dut hizpide Eusko Jaurlaritzaren Gobernu Irekia egitasmoa, baina jo! Horrenbeste material eskaintzen didate, eta ez dago modurik. Gutxienez, gauzak behar den modura egiteko interesik txikiena erakutsiko balute…

Ai! Zein gaizki sentitzen naizen, ez ditut Irekiako langile gizajoak mindu nahi, baina begira gaurkoan zerekin topo egin dudan (sakatu irudian iturria bistaratu nahi baduzue):

Horra! Eta ez da gure Olentzero. Tristea benetan blog honetan beste batzuetan salatu ditugun arrazoiengatik.

Alde batetik, hor duzuen hori euskarazko bertsioa da. Ez, ez duzue zertan berriro ikusi, ondo antzeman diozue, gaztelania hutsean dago, hori bai, “itzultze prozesuan” (sic). Nekatzen hasia nago euskaldunok jasan behar dugun zama hori errefuxatzen. Euskaldunok ez dugu ezer pintatzen, ez gaituzte kontuan hartzen, eta azkenak izan behar dugu informazioa gure hizkuntzan jasotzen. Eta hori guztia, erakunde publiko batek baimenduta.

Eta bestetik, garbi geratzen da ostera ere Eusko Jaurlaritzak zertarako erabiltzen duen “Gobernu Irekia”: autobonbo eta propagandarako. Lotsagarri.

Bertan ez da azaltzen Patxi Lopezek zein egitasmo duen buruan, bere kudeaketa zertan den, edo zein izan diren hartutako azken erabakiak, ez. Esteka horretan oposizioa egiten zaio nori eta oposizioari berari. Zoratzekoa!

Erabiltzen diren hitzek ere asmo garbi bat erakusten dute: “ofensiva del PNV” (euskarazkorik ez daukagu). Kalifikatzen dute alderdi baten jokabide eta jardunbidea, ez dute objektibotasunez informatzen.

Lotsagarria eta penagarria da gobernuaren tresnak horretarako erabiltzea, baina nik ondorio itxaropentsua ateratzen dut: Lopez ez da gai, eta ez Hizkuntz Eskakizuna gainditu ez duelako, ez. Ez da gai horrela, orokorrean, eta besteen beharra dauka bere irudia zuritzeko.

Poztekoa da gobernuaren lana estimatzen ari ez garenontzat, baina arduratzekoa da herritar guztientzat. Noren (nortzuen) eskuetan gaude?

Lopezen Gobernu Irekia Wikileaksen aurka

Agerian geratu da beste behin ere gaur egun zein den informazioa zabaltzeko biderik azkar eta eraginkorrena. Bai, Twitter sare sozialaz ari natzaizue.

Gaur goizean bertan azken egunotan mundua astindu duen gaiarekin, Wikileaks alegia, zerikusia duen irudia hedatu da aipatu bidetik. Honatx:

Jakingo duzuenez, Wikileaksen arduradun den Assange jauna sexu eskandalu baten inplikatuta dagoela iragarri da komunikabideetan. Justiziak bere bideari jarraituko dio, eta dagokionean esango digu hori guztia zertan geratzen den, baina horrek sinesgarritasunik kentzen al dio Wikileaks berari?

Ematen du desprestigio kanpaina itzel baten zurrunbiloan sartuta gaudela, eta horrek oraindik eta gehiago goraipatzen du web orri horren lana. Badakizue, nitaz hitz egin dezatela, txarto bada ere.

Eta iskanbila horretan, Patxi Lopezen gobernuak bere harri koskortxoa jarri nahi izan du. Irudiak argi uzten duen bezalaxe, Eusko Jaurlaritzak blokeatu egin du Wikileakserako sarbidea, oraindik Assangen gaineko epaitzarik ez dagoenean.

Horretatik, bi ondorio: gobernua ez da hain open (irekia), eta posizionatu egin da iskanbilan. Zertarako sartu behar zuen saltsa honetan?

Baina bitxia da Wikileaksen URL blokeatzeko zein kategoriaren barruan sartu duten ohartaraztea: Potential Criminal Activities, Politics/Opinion. Iritzi politikoak zentsuratzen ditu Lopezen Gobernuak? Eta arestian esandakoa errepikatuz, Assangen ustezko delituek sinesgarritasunik kentzen al diete berak emandako berriei?

Hortik aurrera, nork bere ondorioak atera ditzala, nik berdin-berdin egingo dut lo gaur.

Martxoaren 8a, hotzarekin datorren eguna

Hotz jaiki gara. Ziklogenesiaren osteko barealdia izotz eta elur moduan etorri zaigu Euskadiko bazter guztietara.

Martxoaren 8a da gaur, Emakumearen Nazioarteko Eguna, eta fede onez, euskal alderdi politikoetako gazteek egun honi ongi etorria nola eman dioten aztertu nahi izan dut, eurak omen baitira etorkizuna.

Ba, antza denez, hotzak sorgortuta edo, hoztasunez hartu dute gaurkoa orokorrean. Eguerdia nahiko pasatxo denean, gazteen web orrietan ez da ezer ageri, aipatu beharreko hiru salbuespen kenduta: Euzko Gaztedi, EAJren gazteak, Iratzarri (Aralar) eta JSE-Egaz, PSEren gazteak.

Iratzarriren adierazpena

Ez Gazte Abertzaleak (EA), ez Nuevas Generaciones (PP), ezta EB Gazteak ere.

Emakumeen borroka zoritxarrez oraindik amaitu ez den 2010 urte honetan, hiru gazte erakundek bakarrik hartu dute emakumea aintzat. Gaur egun emakumea izateari, gazte izatea gehitzen badiogu, ematen du beste erakundeek izan beharko luketela zer esanik data honetan, ezta?

Beste gauza bat da euskararen presentzia, eta JSEk ez du aintzat hartzen euskaldunon hizkuntza. Hori ere penagarria, gaur egun gazte gehienak euskaldunak dira-eta. Gazteongana hurbiltzeko modu polita.

Eta euskarari heldu diogula, JSEk erreferente daukan Patxi Lopezek gaurkoa aukeratu du Twitter bidez internauten galderei erantzuteko, Irekia atariaren bidez. Bada lehendakari jaunari euskaraz egindako galdera baten aurrean, galdera itzuli egin zaio eta erantzuna gaztelaniaz eman. Kasu horretan, ez du merezi zer esan duen horri ezta jaramonik egiteak ere, errespetu falta galantagatik hain zuzen ere.

Baina martxoaren 8a da gaur, eta ez da emakumeei besarkadarik, zorionik edo halakorik emateko unea bakarrik, ez, gaurkoa gizonezkoon konpromisoa berretsi eta sendotzeko eguna da, eta asko eta asko horretan gabiltza.

Hotzak berotasunari atea zabalduko diolako.

Irekia eta Antonio Basagoiti lehendakari jauna

Hizkuntza idatziz darabilgunean, zer idazten dugun horrekin adi eta tentuz ibili behar dugu, batez ere erakunde ofizial batek ematen duen informazioa baldin bada.

Azken egunotan, Irekiaren web orrian (nola ez) honako titular hau irakurtzeko parada izan dut:

Lehendakaria Antonio Basagoiti Euskadiko PPren presidentearekin bildu da

Irekiako erredaktoreentzako gaurko ikasgaian, titularra irakurrita, komaren erabilera egokiaz jardungo naiz. Adibide hutsez emandako lezioa izango dugu.

Lehenik eta behin, onartu beharra daukat oso ondo pasatu dudala esaldiaren interpretazio desberdinak imajinatzen, hona hemen pare bat:

1. “Lehendakaria, Antonio Basagoiti, Euskadiko PPren presidentearekin bildu da”: gustukoen dudan interpretazioa da, argi baino argiago uzten baitu EAEn nork agintzen duen, aginte makila nork daraman alegia. Antonio Basagoitiri lehendakaritza aitortzeak errealitatera hurbiltzeko saiakera isla dezake Eusko Jaurlaritzaren aldetik.

2. “Lehendakaria, Antonio, Basagoiti, Euskadiko PPren presidentearekin, bildu da”. Hori ere ez da makala. Erraz irudika dezaket Irekiako langileen nahaste momentu hori: Ba! Ez dugu gogoratzen lehendakariaren izena, nor da betaurrekoak dituen tipo hori? Bai, saxoa jotzen duena! Jo! Ba Antonio aurpegia dauka. Ale ba! Antonio deituko diogu lehendakariari. Jakina, horrenbeste egun galduta ibili eta gero, edonori ahantzi dakioke lehendakariaren izena, barkatzekoa da.

Eta komekin jolasean ibil gaitezke mugarik gabe, nahi duguna ulertu arte.

Dena dela, titularrak esaten duena ahaztuta, eta esan beharko lukeena ekarriz, esaldiak honakoaren antza hartu beharko luke: “Lehendakaria, Antonio Basagoitirekin, Euskadiko PPren presidentea, bildu da”.

Baina perpausa apur bat findu nahi izanez gero, erakunde ofizial batek idatzi beharrekoari hurrengoarenetik hurbilago egotea legokio: “Lehendakaria Antonio Basagoitirekin bildu da, Euskadiko PPren presidentea”. Eta horrela ez dago zalantzarako edo trufarako biderik.

Irekiaren asmoa irakurle euskaldunaren irudimena potentziatzea eta sustatzea baldin bada, mesedez, ez dezatela estilo liburuko hizkirik ere alda. Horrela, politika-fikzioa eta umorea irabazle aterako dira. Hori bai, erakunde ofizialaren xedea informatzea baldin bada, idatz dezatela arauei jaramon apur bat eginda.

Hala ere, ni pozik geratzen naiz, momentu onak bizi ditut Irekiaren web orria bistaratzen dudanean, eta horrek ez dauka preziorik.

Amaitzeko, eranskin lez, delituaren froga:

Irekia eta hondamendia

ETS enpresak egiten dituen lanak, Irekiaren arabera, hondaketa edo hondatze lanak dira. Hau da, gauzak oraindik eta okerrago jartzen dituzte.

Irekiak esandakoari jarraiki, ETSren lanak deskribatzeko hurrengo sinonimoak ere erabil litezke: narriadura edo andeatze lanak.

Ez du azalpen luzeagorik merezi, baina ondo pentsatu nahi izanez gero, ematen du testu horretan erabiltzeko hitzik egokiena hondEaketa dela, makinek edota langileek lurzorua zulatzea alegia.

Batetik bestera badago alderik, ezta?

Hizkuntza mespretxatzeak horrelakoak dakartza zoritxarrez (edo zorionez).

Irekiarentzako erantzun irekia

Benetan, hasiera-hasieratik garbi gera dadila Gobernu Irekiaren ideia ez dudala batere begi txarrez ikusten, betiere ez bada pertsona bakar baten propagandarako erabiltzen behintzat. Baina hori beste gai bat zabaltzeko izango litzateke, eta gaurkoan ez natorkizue Irekiaren erabilera pertsonalistaz edo alderdikoiaz hitz egitera.

Bloga jarraitzen hasi bazarete, atzoko idatzian, Irekia Gobierno Abiertok euskara zelan darabilen salatu nuen, edo pixka bat agerian utzi bederen. Bada, Irekia egitasmoan lanean dabiltzanek iruzkina utzi zidaten, honako hau alegia:

Kontuan hartuko dugu hori eta gai hau zuzendu eta behar bezala bideratu nahi dugu. Eskertuko genizuke, beharrezkoa dela uste baduzu, http://www.comunidadvascainnovadores.net/pg/pages/view/8427/-ra zure ekarpenak bidaliko bazenizkigu. Agur bero bat

Tira ba, erantzunak mamia dauka, eta uste dut merezi duela horri garrantzia pittin bat emateak.

Lehenik eta behin, erantzunean atxikitutako “URL” edo esteka horrek ez du batere aintzat hartzen gure hizkuntza, lehenengo inpresiotik hasteko.

Bigarrenez, estekari jarraituta, honako honekin topo egiten dugu, edo hala gertatu zait niri:

Irekiak euskara bultzatu egiten duela dioen esaldiarekin bat, gaztelania hutsean dauden datuak agertzen dira ezkerreko zutabean, eta testu nagusiari erreparatuta, euskaraz (omen) dagoena, akats eta molde artifizialak aurkitzen ditugu: “modu normalizatuan”, “hainbat kolektiboaren”, “zeren saihesten baita”, “elkarrizketatzeko dutena ahalmen babesten da”, “geratu ez dadin”, e.a.

Horrez gain, ezin ahaztu idazkera artifizial hori, batere hurbiltasunik ez duena. Zergatik errepikatu gaztelaniaren moldea perpaus inpertsonalak erabilita behin eta berriro?

Gainera, gaur bertan, Irekiaren Twitter bidez heldu zait hitzaldi baten iragarkia. Honatx:

Egin dezagun akatsen zerrenda “txiki” bat, larrienak edo, hobetzeko beste batzuk ere badaudelako:

Hilaren izena (otsaila) letra larriz dago.
Lakuan ez al dago “ekitaldi-aretorik”? Salón de actos ez zait euskaraz oso erabaki zuzena iruditzen.
Badirudi baita ere, orain “Gobierno Vasco” esan behar dugula euskaraz.
Berriro ere, orduekin arazoak: “15:00etik 16:45etara”? Hori ez da orduak idazteko modua.
“Izena eman dezakazu hermen“. Tira, argi ikusten da.

Baina larriena zer da? Larriena Irekiak atzo emandako erantzuna bera izan zen. Zergatik?

Erantzunean inbertitzen dutelako, hau da, irudian, eta ez euskaraz diskurtso egokia eraikitzen. Irekiaz esaten denak dauzka arduratuta, eta ez ordea, Irekian euskaraz esaten denak.
Planteatzen nituen arazoei ez diete erantzun zuzenik ematen.
Berriro diot, ados nago “kolaborazioarekin” orokorrean, baita Gobernu Irekiarekin. Baina Gobernuak bere lana egin behar du, ez diogu besteok lana egin behar. Gobernuan lan egiten dutenak erabakiak hartzeko daude bertan, eta erabaki zuzenenak ahal izanez gero. Proposamenek beste ildo bat jarraitu beharko lukete, eta ez beste batzuei dagokien lana egin edo zuzentzearena.

Adibideekin bukatzeko, ez du merezi Eusko Jaurlaritzako lan hizkuntza zein den aztertzeak, hori bai, hurrengoa bezalako mezuak ikusi behar izana onartezina iruditzen zait:

Itzultze prozesuan dagoela? Mesedez!! Hori da euskararen alde egiteko modua? Euskal irakurlea zamatzea? Azkenak izan behar al dugu informazioa irakurtzen? Hori bai, hori errespetu falta galanta da, eta berriro erabiliko dut hitza, ONARTEZINA guztion gobernua izan nahi duen horretatik etorrita.

Eta Eusko Jaurlaritzarentzako aholkuz mozorrotutako inpresio batekin amaitu nahi dut gaurkoa: hobe lukete Internet bidezko zainketa gailu edo tresnetan gutxiago gastatuko balute, eta apur bat gehiago gastatu diskurtso egoki eta zuzena eraikitzen.