Aukeratu ipuinaren amaiera

Bazen behin bi hizkuntza ofizial zituen herria: axulartarra bata eta zerbantinoa bestea.  Herri hura gobernatzen zuten mandatariek zerbantinoa zerabilten herritarrengana zuzentzeko. Herritar asko, aldiz, axulartarrez mintzatzen ziren, nahiz eta kasu gehienetan zerbantinoa ere ulertu.

Herritarrek ez zuten ulertzen nola herriaren subiranotasunetik bertatik ateratako gobernari haiek muzin egiten zioten euren hizkuntzari.

(Ipuin honek bi amaiera posible dauka, hautatu zeurea)

1. AMAIA:

Herritarrak, azkenean, ohitu egin ziren mandatari haien diskurtsora. Arrunt egin zitzaien zerbantinoz entzutea, eta zerbantinoz hasi ziren eurak ere bai.

Emeki, axulartarra galtzen joan zen,  eta txakurren izenetan edota esamolde jakin batzuetan soilik utzi zuen bere arrastoa.

Ordutik hona, nortasuna galduta, zer ziren ere gogoratzeko gai ere ez dira axulartarrez aritzen zirenen ondorengoak.

2. AMAIA:

Egoera hura axulartarrez mintzatzen zirenentzat ez ezik, onartezina zen  ere zerbantinoa zerabilten askorentzat.

Mespretxuak kaleak berpiztu zituen. Jendea konturatu egin zen bere hizkuntzak zuen balioaz. Mandatarien bizkar ematean ezkutuko interesak ikusi zituzten, herriarentzat mesedegarri izango ez ziren interesen defentsa hain zuzen ere.

Axulartar hizkuntzak Urrezko Arorako ataria eraiki zuen urte haietan: gero eta hiztun gehiago; musika, literatura eta bestelako arteen emaria biderkatu egin zen…

Axulartarrez ez zekitenengan ere interesak gora egin zuen. Mugimendu handi hura ikustean, haren partaide izateko beharra sentitu zuten, eta hurbildu egin ziren ordura arte arrotz egiten zitzaien mundura.

Azkenean, mandatari haiek euren karguak utzi behar izan zituzten, euren interes gorenek kale eginda, eta bidea zabalik utzi zieten atzetik etorri ziren beste batzuei, herriarengandik hurbilago zeudenak.

Urrezko Arorako ataria igaro eta hizkuntz baten kontzientziak berak, herritarren arteko elkarbizitzan ere bere harri koskortxoa jarri egin zuen. Denak lagunago, denak pozago.

Eta hala izan bazan sar dadila kalabazan…

Oharra: gaur, Sabino Arana Fundazioak euskarari buruzko mahai ingurua antolatu du, Xabier Lapitz kazetaria moderatzaile. Eusko Legebiltzarrean dauden indar politiko guztien ordezkari banak egon behar zuten eztabaidan.

PP-ren ordezkariak aitzakia jarrita huts egin du (Iñaki Oyárzabal, “y” grekoz eta tildez). PSE alderdiak, aldiz, Vicente Reyes bidali behar zuen hara, baina azken horren aitzakia desagertzea izan da, tutik ere esan barik.

Kasualitatez, edo ez, gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoko gobernua mantentzen duten bi alderdien ordezkariak falta izan dira.

Barka naza barkatu behar nauenak, baina alderdi horiek, halako jarrerekin, batez ere Gobernuko alderdiak, PSE, ez dute daukatena merezi.

Valentziera inposatzen du PPk

Bazen garaia, badakit, baina oporretatik egunerokotasunera bueltatzea gogorra izan ohi da. Hala ere, oporrek ez dute soilik atsedenerako parada ematen, behaketa eta hausnarketarako aukera borobila eskaintzen digute ere bai.

Opor osteko sindromea deritzeten hura ez omen da existitzen, baina gogor jotzen dio beste sindromeren batek espainiar estatuko alderdi politikoren bati: nortasun bipolarra.

valenciáLevante aldetik emandako alditxoan Partido Popularrak Espainiako alde horretan darabilen hizkuntz politikaz zertzelada batzuk hartu ahal izan ditut.

Ez da arraroa (ohikoena dela esango nuke) valentzieraz soilik idatzita dauden seinaleekin topo egitea edonon: errepidean, dendetan…
Baten bat ere ele bitan ikusi ahal izan dut, autobideko bidesaria markatzen duena kasu (peatje-peaje). Seinale hori berori Euskadin ere elebiduna da: peaje-toll (bigarren hizkuntza ingelesa da, bada ez bada).

Detaile txiki horiek ikusirik ezinezkoa da honako galdera honi bueltaren bat edo beste ez ematea: zergatik han bai eta hemen ez?

PPk du agintea Valentziako Elkarte Autonomoan, Euskadin euskara inposatzen ari garela dioen alderdi politiko berbera.

Agian arazoa, beste barik, euskaldunak garela da, eta ezin izango diogu paradoxari bestelako argudiorik aurkitu. Lastima!iss

Bitartean Isabel San Sebastián bezalako kazetariak agertuko zaizkigu telebistan, euskaldunontzat zeharo iraingarriak diren adierazpenekin. Azkena iragan larunbatekoa, Tele Cincoko “La Noria” saioan: “el vascuence es incomprensible.

Nork bere zilborrari begiratzeak zer dakarren, ezta?

Basagoitiren nagusitasun morala

Gaur egun politikoki zuzena zer den eta benetan pentsatzen denaren arteko mugak ez daude hain garbi. Politikan, edozein arlotan baino gehiago agian, esaten dena tentu handiz zaindu beharra dago.

Baina antza, politikan aritzeko modu berriak jarri dira modan. Irribarretsu eta hizkuntza hurbila erabiliz, gaztelaniaz “buenrollismo” izena har dezakeena, edozer gauza esateko lizentzia erosita daukagula dirudi.

Ezinezkoa da pertsona bakoitzaren buru barruan nabigatzea eta benetan zer pentsatzen duen asmatzea, baina argi dago ezin dugula beti lasaitasun osoz esan pentsatzen duguna.

Antonio Basagoitiren ahozko beherakoa larria da oso. Bere azken adierazpenak ezkutuan pasatu dira gaurko prentsako [Enlace roto.] bateko azken paragrafoetatik, baina nire alarma guztiak biztu egin dira: “EAJ beti jarri da terrorismoaren kontra eraginkorra izan den ororen aurka”. To! Hori da gibel-handia izatea!

Esan duena benetan pentsatu egiten badu, salaketa garbia da, terrorismoarekiko elkar-hartzea, sustapena. Bihoa epaitegietara. Baina epaitegietara salaketa jartzera joango ez balitz, eta barkamenik eskatuko ez balu, ondo baino hobeto dakit nork jarri beharko lukeen salaketa, EAJk hain zuzen ere, irain garbia baita. Eta iraina da ez bakarrik alderdi politiko horrentzat, iraina luzagarria da abertzale asko eta askorentzat, terrorismoaren kontrako jarrera garbia daukagun eta erakutsi dugun abertzaleontzat.

Ez da onargarria. Nik ez dut horrelako politikaririk nahi, horrek ez baitu elkar ulertzerako jarrerarik erakusten, horrek erakusten duena da harropuzkeria eta garbizalekeria morala, edonor eta edozeren gainetik nola edo hala gailendu nahia, edo gainetik sentitzea.

Basagoiti jauna, ¡váyase!

Gezurra husteak erdia ustel

Bitxia da politikari batzuek errealitatea euren gustura zelan malgutzen duten ikustea. Bitxia, tristea… edo herritarrok lerdotzat jotzen gaituztela.

Atzo, martxoak 1, urtebete konplitu zen Patxi Lopezek hauteskundeak galdu zituenetik. Hala ere, lehendakaritzarako jauzia eman zuen.

Ez ditugu hemen errepasatuko emaitzak zeintzuk izan ziren, zein baldintzatan eman ziren hauteskunde horiek eta abar. Hizkuntzaren erabileran geratuko gara, gaurkoan hitzei ematen zaien esanahiari so egingo diogu.

Gezurra: iz. Egia ez dela jakinda edo uste izanda eta besteek egia dela sinets dezaten esandakoa; egia ez dena. Ea noiz den zilegi gezurra esatea. GEZUR(RA) EGIN. Huts egin, emandako hitza bete ez. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikotik hartua)

Hortaz, gezurra, hitz laburretan, emandako hitza ez betetzeari deritzo. Iazko hauteskunde kanpaina gogora ekarrita, edonork oroit litzake gaur egun lehendakari den jaunaren adierazpenak: “ez dut PPrekin pakturik egingo”.

Martxoaren 1ean bertan, lehendakari izateko legitimitatea zuela adierazi zuen, hauteskundeak galdu eta hurrengo segundoan. Abian jarri zen hitzarmena PPrekin.

Gaur bertan, Idoia Mendiak, Gobernuko bozeramailea, esandakoak entzun ahal izan ditugu, Patxi Lopezek bere hitza bete duela, lehendakariorde ez izateko egin zuen zina alegia.

Ba bai, hala da, hitza bete du, ez da lehendakariordea, lehendakaria baizik. Baina berdin berdin bete zezakeen bere hitzaren parte hori, beste partea ere konplituta, hots, lehendakaria ez izatearena.

Hala egin izan balu, gaur egun esan genezakeen Patxi Lopez euskaldun peto-petoa dela (izanez, ez elez), hitzeko gizona zatekeelako. PPrekin pakturik sinatu izan ez balu, ez genukeen gezurretan harrapatu izango PPrekin pakturik egingo ez zuela esan eta gero. Eta jakina, lehendakariorde ez izateko aukera ere bere esku geratzen zen. Zelako abagunea!

Bagenekien Patxi Lopez gezurraren uretan igerian oso ondo moldatzen dela, baina beste gauza batez hasi gara ohartzen: Idoia Mendiak herria tontoa (edo gor-itsua) dela uste du. Gezur bat egi baten azpian estaltzeak ez du gezurra ezabatzen. Kasu honetan, bat ken bat ez da zero. Hitzak ez dira matematika, eta esandakoak erantzukizuna dakar, eta erantzukizun horri erantzuten ez diozunean errudun zara.

Horretara dator, beraz, idatzi honen izenburua: gezurra egi batekin husteak, ustelaren kiratsa baino ez dakar.

%96ko B eta D bitaminak

Hori da [Enlace roto.], eta horrela onartu du EAEko gobernuak.

Are gehiago, gobernuak ikastetxeko hogei eskaera  exijitzen zuen A ereduko ikasgela zabaltzeko, PPk muga hamabostean  jartzen zuen bitartean. Bada, ez da ezta hamabostera heldu den kasurik egon Erkidego osoan.

Dena dela, argi dago ez dutela amore emango, ez diotela gizarteari entzungo. Gaur Arantza Quirogari (Legebiltzarreko presidentea eta PPkidea) Xabier Lapitzek eginiko elkarrizketa entzun dut Onda Vascan, eta A ereduarekin tematuta daudela ezin ageriago utzi du.

Orain arazoa ez da 15 eskaera egotea ikastetxe baten, ez. Orain, noski, ikastetxe bat baino gehiagotako eskabideak batuta, tira, ikasgela batzuk zabaltzeko ematen duela esan du Quiroga andreak, hortaz egon badagoela eskaririk.

Ez zaio axola zer nolako hizkuntza mailarekin ateratzen diren eskolatik, ez zaio axola elebitasuna, ez zaizkio axola bertoko umeen eskubideak; umeen eskubidea baita hizkuntza biak jakitea, eta gurasoen erantzukizuna da hori bermatzen saiatzea, hala nola administrazioaren beraren erantzukizuna ere bai.

Baina ni Legebiltzarreko presidenteak egindako baieztapen batekin geratu naiz. Agian oso zeharka jarri diote arreta entzuleek, beharbada ez dira bere garrantziaz ohartu, baina Quirogak zera esan du, “gauza bera esango nuke D ereduarekin gertatuko balitz” (itzulpen librea, jakina).

Hortaz, txaloak eta bibak botatzeko moduan gaude euskaldunok. Hori bada PPren jarrera, imajinatzen dut Nafarroako Erkidegoko eremu guztietan euskaraz ikasteko eskubidea bermatu egingo dutela, ezta? Hala ere, ez dakit zergatik, baina uste dut ez dela horrela izango.

Mesedez, lehia gehiagorik ez hizkuntzarekin, eredu bakarra behar dugu hezkuntzan, herri honen hizkuntza ofizial biak behar den moduan ikastea berma dezakeen eredua. Gizarteak eskatzen duelako, eta euskarak merezi duelako.

Bien bitartean, zenbaiten erasoek makal ez gaitzaten,  batez ere D bitamina hartzen jarraituko dugu euskaltzaleok.