Jatorki – Ikasle eta irakasle

Euskal karaokeak, 12 urtez lanean Gabi de la Maza

Nork ez ditu ezagutzen karaoke eran You Tuben dauden euskarazko kantak eta horiek biltzen dituen Euskal Karaokeak txokoa? Eta horien egilea badakizu nor den? Bai, izan zen Euskaraokea izeneko saio bat ETBn 90. hamarkadan (joan den mendean, alegia), baina beste ekimen zabalago batez ari natzaizu, adiskide.

Lehengoan irakurritako txio batean horiei buruzko berri bat eman zuen Gabi de la Mazak, @Txatxangorrik alegia:

Hamar egun barru, hamabi urte beteko dira lehenengo bideo-karaokea youtubera igo nuela. Gaur, 3000. igo dut. Mila esker euskal musikaren zaleei, kanal bietan egindako 145.000.000 bisitengatik. zerrenda:
KARAOKETEKA autorez https://t.co/VxSeXag9DZ Honen bidez: @Txatxangorri
— Txatxangorri (@Txatxangorri) June 20, 2020

Uztailaren 1ean beteko dira, beraz, 12 urte era horretako bideoak egin eta Interneteko eremu horretara igotzen hasi zenetik. Eta joan den astean igo zuen 3000. bideoa. Lan itzela Gabik egin duena. Abila dela (eta langilea) esan genezake, Iparragirre bezala, eskola onekoa eta musikaria.

By Argia aldizkaria, Zaldi Ero – Argia aldizkaria CC-BY-SA https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/gabi-de-la-maza, CC BY-SA 4.0, Lotura

Badu dagoeneko Wikipedian sarrera. Irakurtzen baduzu, Gabik eta biok badugu komuneko puntu bat baino gehiago, ikas-irakaskuntzaz gain. Aurkitu duzu honez gero? Badaezpada: elkarrekin abestu genuen garai batean Jatorki abesbatzean; tenore bera, baritono ni.

Beste alde batetik, Txatxangorria bere webgunean Karaoketekaz gain beste hainbat informazio eta baliabide ere badago. Berak adierazi didanez, gainera, hasieran eginiko zenbait kanta berriz ari da lantzen kantatzeko beste era bat eskainiz.

Denborapasa edota solaserako erabil litezke kantak, ikasteko ere bai; hizkuntzak ikasteko, esate baterako. Interesik baduzu, horren inguruan idatzi nuen lehengoan Irakasbil webgunean Gabik egindako lana abiapuntu hartuta: Kantuak hizkuntzen ikas-irakaskuntzan.

XXII. Agiña memoriala: herri, errai, erro

Aurten ere udazkenaren etorrerarekin batera, ate joka dugu Jatorki abesbatzak 1998tik Andoni Arregiren omenez antolatzen duen Agiña memoriala. XXII. ediziora iritsi da dagoeneko 1998an hasitako ekimen hau.

“Herri, errai, erro” izenburua jarri diote aurtengoari, Jatorkiren betiko euskaltasunarekin uztartuta leitmotiva. Izan ere, ziklo bat itxiz aurreko bi urtetakoen jarraipena izango da, nolabait esateko. Eresoinka mugimendu kulturala izan zen ardatza 2017an; 2018an, berriz, Ez dok amairu. Hala, 70eko hamarkadaren ondorengo kantautore eta musika-taldeen lanak aurkeztuko ditu abesbatzak oraingoan, korurako propio egindako egokitzapenekin. Jatorki ez da bakarrik arituko, beste zenbait musikari izango baititu lagun: Mario Lerena, 3 Taula Txalaparta ekimenak, Arrate Fernandez eta Bilboko txistu-taldea.

Urriaren 5ean Atxuriko Gizakundearen Elizara hurbiltzen bazara, Benito Lertxundi, Xabier Lete, Gorka Knörr, Hertzainak, Sorotan Bele, Itoiz, Gontzal Mendibil, Mikel Laboa edo Kalakanen abestiak entzun ahal izango dituzu, beste hainbat musikariren ikuspegi eta moldaketekin, hala nola, Jesus Egiguren, Lorenzo Ondarra, Karlos Gimenez, Bingen Mendizabal, David Azurza, Ruper Lekue, Antonio Guerrero, Hilario Extremiana, Xabier Sarasola, Josu Elberdin, Josu Soldevilla, Iñaki Urkizu edo Jabier Ituarterenekin.

Eta bai: beste batzuetan legez, neuk ere ekarriko dut neure harri-koskorra proiektu hau gauzatu dadin eta Atxurin izango nauzu kantari larunbatean.

XXI. Agiña memoriala, Ez dok amairu

Urriaren hirugarren astean, urtero bezala, Agiña Memoriala antolatuko du Jatorki Abesbatzak larunbatean. Eta sustatzaile eta lehenengo zuzendari izan zuen Andoni Arregi gogoratzeaz eta omentzeaz gain, Ez dok Amairu taldea gogoratu eta omenduko du aurten, mugimendu horretako kideen musika eta emankizunak baliatuta.

Historia gogoan izatea ez da ariketa txarra, eta musikaren bidea da horietako bat. Historiak eta musikak bat egiten dute sarri, eta honela ikusten dugu Agiñan, besteak beste. Eresoinka izan zuen gai iazko saioak eta jauzi txiki bat eginez, XX. mendeko 60-70 hamarkadetara iritsiko gara aurten.

Garai haietako abestiak gaur egungo musikarien ukituarekin ezagutu edo berriz gozatzeko aukera paregabea, beraz, Bilboko Atxuri auzoan dagoen Gizakundearen Elizan, urriaren 20an, iluntzeko 20:15ean.

Honako hauek izango ditu kide etzi Jatorkik: Unanue Kamara Korala, Mario Lerena piano-jolea eta 3 Taula Txalaparta Ekimenak. Ni neu ere tartean izango nauzu.

Eresoinka, 1937-2017

Laurogei urte bete dira aurten 1937an, gerra garaian beraz, Eusko Jaurlaritzak Eresoinka taldea sortu zuenetik; Euskal Herriko enbaxada kulturala izan omen zen une latzetan, egoerak behartuta ekimena ahitu zen arte.

Omenaldi gisa, garai hartan kantatutakoak eta dantzak ikuskizun batera biltzea bururatu zitzaion Jatorki Abesbatzari urtero Andoni Arregiren omenez antolatzen duen Agiña memorialerako; XX. urteurrena beteko duen Memoriala, hain zuzen (XVII.aren berri ere eman nizun hementxe bertan).

Hau honela, Jatorkiren ahotsetan eta Olaeta Ballet Elkartearen kideen musika eta dantzekin, bi omenaldi batera ikusi eta entzuteko aukera bihar, Bilboko Atxurin dagoen Gizakundearen elizan, 8:15ean hasita.

Proiektuak bizirik iraun zuen bitartean Eresoinkak eman zituen hiru kontzerturen inguruan ardaztuko da ikuskizuna (Sare, Paris eta Londresekoak), irudiak eta soinuak lagun; bukaera gisa, Usandizagaren “Mendi mendiyan” lanaren zati bat eskainiko dute, Mario Lerena pianojolearekin batera.

XVII. Agiña Memoriala, Andoni Arregiren oroimenez

Bihar eta etzi ospatuko da XVII. Agiña Memoriala. Andoni Arregi zenaren omenez antolatzen du urtero-urtero Jatorki abesbatzak udazken partean.

1998an hil zen Jatorkiren sortzaile eta zuzendari izan zen Andoni Arregi. Harrez geroztik, eta omenaldi xume bezain sakona eskainiz, Agiña memoriala antolatzen du taldeak. Izena, 1974an Andonik berak egindako lan batetik dator, Zutik! izenekoa. Zuhaitz horren irudia goraipatu zuen, bizitzarako eredu gisa jarriz: “ixil, apal, baña… zutik”

Neuk ere irakasle eta maisu izan nuen Andoni, hamaika urtez jarraian abesbatzeko kide izan nintzen-eta, solfeo-ikasketak bukatutakoan. Garai hartan, solfeo zen, teoria eta guzti, ikasten genuena, edota irakasten zigutena, ez egungo eskolaz kanpoko jardueretako musika-hizkuntza.

Hasieran ez zegoen oso seguru, gazte edo ikusten ninduen taldean aritzeko, baina urteak eman nituen bertan, asko ikasita gainera. Ez zidan Andoni taldeko arropa itzultzen utzi; egunen batean itzuliko nintzela esaten zidan. Eta, seguruenik, halaxe izango da.