Etorri da iraila…

eta horrekin batera, ikasturte berriaren hasiera, eskolara bueltatzeko deia. Adiskideren batek aipatu du urte berriaren hasieran baino aldaketa eta berrikuntza gehiago sumatzen duela bere inguruan; eta ez da bera, hain zuzen, ikastetxe batera lehenengoz joango den haur horietako bat.

Bizitza osoan ikastearena (eta, konturatu edo ez, halaxe gertatzen dela baieztatzea) txoko honetako leloetako bat bada; udan ere ikasi egiten dela, beste bat (uztailaren 17ko sarreraren gaia izan zen, adibidez). Ez dago etenik.

Jose Mari Martinez, Deia-n argitaratutako argazkia (14/06/24)

Hala ere, zail zaio askori ulertzea. Lehengo baten, beste adiskide baten alabak galdetu zion ea zergatik esaten nuen ikastera nindoala (heldua, oso nagusia beretzat, eta uda sasoian). Are, amak esan zion nirekin euskaraz hitz egin zezakeela eta nerabezaroaurrean dagoen neskak erantzun berriz, klasean hasi arte ez duela hizkuntza hori erabiliko. Esaldi batean hemen aipatzen ditudan ajeetako asko irudikatuta.

Irailean, ikasten hasi baino, ikasten segituko dugu, etenaldirik gabe. Klasean bai, baina jantokian, kirolean eta eskolaz kanpoko jardueretan ere bai. Zientzia landuko den solasaldirako ekimenetan ere bai, jakina ([Enlace roto.]). Azken finean, toki eta eremu guztietan. Guztiok.

Berriak, hizkuntza eta Bilbo

Zein hizkuntza erabiltzen da berriak emateko? Galdera erretorikoa dela pentsa daiteke. Hala ere, behin baino gehiagotan dut buruan eta behin baino gehiagotan pentsatu dut hemen gaiaz idaztea. Ez testuinguru pertsonalean erabiltzen denaz, ez; hizkuntz ohiturei buruz duela gutxi aritu nintzaizun-eta –eta ohiturez, eta euskarari buruz maiz–. Prentsari buruz ari naiz gaurkoa; izan ere, hizkuntzaren hautaketaren garrantziari buruz eman nuen iritzia aspaldi nire beste txokoan.

Euskara hutsez diharduten komunikabideez gain, hemen argitaratzen diren egunkarietan agertzen da berririk euskaraz. Eta, nire ustez, tesi doktoralerako izan liteke berri horien gaia. Ematen dit, eta ez dudala oinarritutako daturik aurreratzen dut, berri bitxiak edo euskararekin zerikusia dutenak direla nagusiki.

Eta horrelako burutazioetan nenbilela, Blogetan lehiaketan honek daraman ibilbideari erreparatzeaz gain –ezin ukatu–, DEIAko berri honekin egin dut topo Sabin Anuzita zinegotziaren bidez: [Enlace roto.].

David de Haro-ren argazkia DEIAn

Ondo baino hobeto dakizu bilbotarra naizena. Are, bilbotar euskalduna –ala euskaldun bilbotarra, auskalo–. Lehen hausnarketa, etorri ahalean: zorionez, egungo egoeran ez da horren arraroa. Joan den mendean, adinez txikia nintzela, susmoa dut nolabait izkutuan zegoen kontua ere bazela; zigortua ez nintzen izan baina inoiz “niño habla en cristiano” entzun ere egin nuen. Oso albiste pozgarria, finean, nahiz eta ezagutzatik erabilerarako jauziaren erronka hor izan, Sabinek berak aitortu duen bezala –eta estatistikak estatiska direla, baina hori beste upel bateko sagardoa da–. Eta gainera, “bilbaino” erabili dute, diptongoaz eta azentu-markarik gabe, nik egiten dudan bezala.

Baina –katxiporreta, beti egon behar “baina“ren bat– gazteleraz dagoen berria da. Idazlanetan egun egiten dugun hasierako planteamenduari jarraiki, galdera sinple batzuk –horiexek izan ohi dira maltzurrenak–: zein da hartzailea? zein da mezuaren xedea?

Tira. Errepara diezaiogun alderdi positiboari. Beti esan izan dut ez dudala museo batean bukatu nahi. Bitartekoak badauzkagu; orain, “ekin eta jarrai”, mundu eleanitzaren errealitateari muzin egin gabe, Fredi Paiak urrian kantatu zuen ari jarraiki, Bilbo euskalduna lor dezagun (eta, seguruenik, orduan Euskal Herri euskalduna ere bai).

Etxerako lanen inguruan

Bilboko Udalaren ekimen baten berri izan dut. Irakurri dudana baino ez dakidala aurreratuko dut, beraz ez ditut ezagutzen ez mamia ez arduradun zuzena. Euskaraz ez dakiten gurasoei zuzenduriko tailerrez ari naiz; etxerako lanetan  laguntza emateko aholkuak eskaintzen zaizkie eta  “[Enlace roto.]ekimen orokorragoaren baitakoak dira.

Alabaina,  ez da hizkuntzari buruzkoa nire hausnarketa, seme-alabei etxerako lanetan laguntzea zer den baino. Egia esan, sarri entzun ohi zaie gurasoei seme-alabekin batera egiten dituztela horrelako zereginak edota etxera doazela umeek horiek egin ditzaten. Horrez gain, dena delako “laguntza” horrek noiz arte iraun behar duen mintzagai izan genezake.

Urrutiago noa; bidegabekeria deritzot etxerako lan izena ematen zaion askori. Ikaslearen testuingurua eta dituen baldintzak/aukera funtsezkoak dira gainera. Adibide bat. Eman dezagun horrelako egoera bat ematen dela: “begira ezazu etxean Interneten…” Eta ez badauka? Gutxi izango dira horrelako egoeran daudenak agian (tira, Eustaten estatistiken arabera, 2012an %40tik gora zegoen kopuru hori)  baina desberdintasunak areagotzeko modua delakoan nago. Gurasoen “laguntza” horrekin gerta litekeen bezalaxe.

deia.com-en ateratako argazkia

Hemen duzu orain dela hiru urte eman nuen ikuspegia; iritzia ez da aldatu. Halaber, berri-berria ez bada ere eta gazteleraz izan arren, José Manuel Sánchez Galánek idatzitako sarrera hau interesgarri suerta dakizuke: 10 verdades acerca de los deberes (o 10 razones para dejar de mandar deberes)

Eta nola ikusten duzu zeuk? Iritzia partekatu nahi?