Sortu – Hitzak eta Hotsak

Txalorik ez Espainiako errege berriari

Politikan, askotan, nahiko ez zenukeen lekuetan egotea egon beharra duzu. Modu kolokialean esaten den bezala, arraina harrapatzeak ipurdia bustitzea dakar. Horregatik ez zait batere gustatzen, askotan, Ezker Abertzaleak izaten duen jarrera. Adibidez, Amaiurrek Kongresuan izan duena Juan Carlos I.aren abdikazioaren bozketan: gaia gustukoa ez dutenez, alde egiten dute legebiltzarretik eta listo; erantzukizun handiko jarrera. Kongresuan egon nahi ez badute, zergatik doaz?

Antzeko jarrera somatzen da Kutxabank Fundazio bihurtzeko prozesuan. Legeak behartzen du aldaketa hori, baina Gipuzkoako Kutxan erabaki hori hartu nahi ez dutenez, eta EAJri leporatu nahi dizkiotenez munduan gertatzen diren gaitz eta gaitzerdi guztiak, legez erabaki beharra dagoen horretatik ihes egingo dutela ematen du, oso modu koldarrean.

Horregatik, gaur, Felipe VI. koroatzeko zeremonian, pozik geratu naiz Urkullu lehendakariak eta Mas presidenteak izan duten jarrerakin: errespetu instituzionala bai, ezadostasuna agertzea ere bai. Erabat ados!

Indarkeria imajinarioan

Ia hiru urte igaro dira ETAk borroka armatua utzi zuenetik eta horrek izugarri aldatu du euskal gizartearen bizimodua, baina argi dago bakea egonkortu beharra dagoela. Bakea ez dator borroka armatua uztetik, edo ez hortik soilik behintzat.

Bakea askoz gehiago da. Bakea da aurkari politikoarekiko eta herrikideekiko errespetua, bakea da demokrazian benetan sinestea eta gizartea argudioz konbentzitzen saiatzea. Baina Ezker Abertzalearen imajinarioan, zoritxarrez, indarkeriak badu bere lekua oraindik, indarkeriaren nolabaiteko justifikazioa; berdin pentsatzen ez duena hitzez, irudiz eta ekintzez izutzea ez dagoela gaizki alegia. Eta hori guztia antzeman egiten da, batez ere, Ezker Abertzaleko gazteriak (gazteria “ofiziala” esan dezagun) gizarteratzen dituen mezuetan.

“Zuen burua gure jo puntu”, “eman sua”, gerrillarako (erabili egiten duten hitza) prest dagoen gaztea, beti “tresnaren” bat esku artean. Hori da, oraindik gaur egun, Ezker Abertzalearen balaunaldi berrietan ereiten ari diren hazia. Ez da harritzekoa, beraz, gizarteak eskatzea Eusko Jaurlaritzari bakea jar dezala lehentasunen artean, eta bakearekin batera, konponbidea eta bizikidetza.

Baina adibide horiekin nahiko ez bageneuka, kartel horiek herrietako edozein lekutan itsatsita aurkitzeaz gain, hormetan mehatxuzko leloak ikus ditzakegu asteburuz-asteburu:

Nola eraikiko dugu bizikidetza hori herri honetan? Horri buruzko tailerrik egingo al dute Burutakzio topaketetan Ezker Abertzaleko gazteek? Ba komeni da.

Sortuk ez daki independentzia zelan lortu

Eta ez da bakarrik Ezker Abertzalekoek ez dakitela zelan lortu, ez, gainera aditzera eman nahi dute oso seguru daudela euskal bideaz eta eurek bakarrik daukatela herri honen erabateko burujabetzarako giltza. Baina errealitatetik ezin urrunago.

Atzo bertan, Hasier Arraizek, Ezker Abertzalearen alderdi ofizialaren presidentea, esaten zuen independentzia nahi duten eragile sozial eta politiko guztien arteko akordioa bilatuko dutela, alde bakarrekoa, eta jakina, nola ez?, “la confrontación es inevitable e imprescindible”. Horrela, adibidez, eredu eskoziarretik aldentzen dira. (Ikusi albistea [Enlace roto.]).

Baina duela gutxi, bi hilabete eskas hain zuzen ere, iazko abenduaren 15ean, Pernando Barrenak zera esaten zigun, Euskal Herrian[Enlace roto.] independentzia erdiesteko. Hori esan zutenean, denok ulertu genuen, eta ez zuten ukatu, azpian pakturako izpiritua zegoela, akordio ireki eta zabalak bilatzearena, anitzak, guztien artekoak, desberdinen artekoak alegia. Independentistok bakarrik ez dugulako herri hau osatzen, herri hau anitza da, eta independentzia nahi izanez gero, alde bakarretik eraikitako independentzia hori, seguru asko, eraikin ahula izango da, lurrera arin erortzeko arriskua izango lukeena.

Lehen ez bagenekien zein zen Ezker Abertzalearen proiektua, orain gutxiago. Zer nahi dute? Independentziarako bide solido bat, zaila eta malkartsua izango dena, baina eraikin sendoa altxatzea ahalbidetuko ligukeena? Ala nahiago dute propaganda hutserako bakarrik balio duen indar independentisten aldeko akordio hori zarata apur bat ateratzeko, eta bide batez, euskal biktimismoaren diskurtsoa gehiago higatu?

Nik ez daukat hegaxka magikorik, baina Ezker Abertzaleak are gutxiago, diskurtso publikoa ere ez daukatelako batere garbi. Argi ditzatela gauzak etxe barruan lehenago, bederen.

Sortu, EAJren kopia merke hori

1. “Kataluniarrek eta euskaldunek amets berbera dute, baina ezin da ukatu herri bien errealitatea desberdina denik, eta batean ematen diren urratsak ezin direla bestean mimetikoki eman”.

2. “Hori egitea (pausu berberak ematea) akats larria litzateke”.

3. Kataluniako herritarrek bere bidetik joan behar dute, eta euskal herritarrek beretik”.

4. “Adostasun zabala lortu behar da Euskal Herrian erabakitzeko eskubidearen inguruan, gatazkari irtenbide integrala emateko”. (Erabakitzeko eskubidea dio, ez independentzia).

Zer uste duzue? Esaldi horiek Iñigo Urkullu, Andoni Ortuzar, Itxaso Atutxa, Joseba Egibar edo EAJko beste burukideren batenak direla? Ba ezin erratuago egon. Esaldi horiek [Enlace roto.], Sortuko (Ezker Abertzalearen alderdia) bozermaileak.

Argitzapen gehiagoren beharrik ez badago ere, zerbait esan beharra dago. Zelako kaparrada eman duten EAJk behin eta berriro errepikatzen zuelako Katalunia eta Euskadi ez direla berdin. Eta klaro! Horregatik espainolak, traidoreak, koldarrak eta ez dakit zer gehiago ginen. Eta orain? Orain zer dira eurak? Zentzudunak? Bai, ezta?

Bitartean, jarrera erasokor hori mantendu egiten dute Jaurlaritza, Aldundi eta udalerrietako arruekontuetan. EAJk aurkezten duen guztia txarto dago, baina Garitanok ez du beste erremediorik izan eta eskua luzatu behar izan dio Markel Olanori, Gipuzkoak aurrekontuak izan ditzan EAJk izan duen jarrera garbi eta zintzoagatik.

Bakegintzaren koktelera

Estrasburgoko Auzitegiaren epaia aplikatuz, beste 13 etakide atera berri dira kalera. Kubatiren kasuan, espetxetik ateratzean, zain zeuzkan biktimen senide batzuk, irainka hasi zitzaizkionak. Bideoa ikusgai dago zenbait komunikabidetako web guneetan.

Ulertzen dut biktimen samina, ulertu ezin dudana da nola tenkatzen diren iraganean, nola ez duten aurrera begiratu nahi, zergatik daukaten halakoetan denbora galtzeko edo inbertitzeko gogorik… Zer da jarrera hori kitzikatzen duena? Saminak berak bultzatuta egiten ote dute? Amorruak agian? Ala militantzia politikoa baino ez da? Urteetan ikasitako rolari eusteko militantzia politikoa?

Zein izan beharko luke, beraz, bizitzan aurrera egin eta mina atzean utzi nahi duen biktimaren jarrerak? Mendeku nahikariak laguntzen al du? Gerta liteke, baita ere, biktima zuzenak direnak atzean utzi nahi izate horren aldeko etengabeko borrokan egotea. Baina berdin jokatzen dute bigarren edo hirugarren mailako biktimek? Hau da, berdin jokatzen dute atentatua zuzenean pairatu duen batek, edo seme-alaba erail dioten batek, eta osaba, izekoa, lehengusua, laguna… biktima duen batek?

Pentsa baliteke mina parekoa ez dela kasu bietan, ondoriozta daiteke, berdin antzean, samin horren aurreko erreakzioa ere ez datorrela bat. Euren azalean jarrita, baliteke batzuek sakon-sakonean itsatsita duten min hori ez dutela inoiz ahaztuko onartuta edukitzea, eta hala ere, bizitzan aurrera egitea helburu izatea. Beste batzuek, aldiz, mina hain sakonekoa ez izanik, baliteke konpromisoa adierazteko modurik onena mendekuan aurkitzea.

Aldi berean, urteetako hazia ereitearen fruituak jasota, Espainiako Gobernuak biktimen lobbya sortuta dauka, biktima batzuena, ez guztiena, eta horrek asko baldintzatzen du Madrilgo bakegintza politika.

Eta bukatzeko, euskal komunikabide batzuetan, Berria kasu, etakideei euskal preso deitzen diete, edo horretan diraute. Bilboko trafikatzaile bat, ostera, ez dakigu euskal preso ote den Berriarentzat.

Sartu hori guztia kokteleran, astindu, eta hara! Zein garai polit eta itxaropentsua bizi dugun. Edo agian, Hertzainak taldearen letrari buelta emanez, ekaitzaren ostean dator barea.

“Separatist”, “terrorist”, “separatist-terrorist”…

“Basque separatist is freed“ dio New York Times egunkariak, hau da, “Euskal independentista bat askatu dute”.

Pozik jartzen ziren sare sozialetan dabiltzan Ezker Abertzalekide eta zale asko, dirudienez, euren ustez, Espainia eta espainiarrei min handia emango dielako New York Times-ek ETAkide bati “separatist” deitzea eta ez “fucking terrorist” (“fucking” hori ez da nire uztakoa). Ospatzeko modukoa iruditzen zitzaien kalifikazio hori, Espainiara begira beti, jakina.

Baina gatozen Euskadira. Eta Euskadin zer? Zer eragin dauka horrek gure herrian? Ba, nire ustez, tamalgarria da. New York Times-ek “separatist” berba erabiltzen du euskal terroristari kalifikazioa emateko. Hau da, euskal mugimendu independentista guztia terroristatzat jotzen du Estatu Batuetako egunkari horrek, eta Ezker Abertzalekoak pozik. Ba barkatuko didazue, baina bagaude asko eta asko “separatist” garenak, baina ez “terrorist“, eta gauzak desberdintzea ez dago batere gaizki.

Gero gertatuko da gertatzen dena, ez dituztela partea eta unibertso osoa desberdinduko eta haserre jarriko garela. Ba jarraitu horrelakoak txalotzen.