UPyD eta EH-Bildu lubakian

“Urkulluk zer nolako herri eredua nahi duen eta norekin eraikitzeko prest dagoen argitu behar du”. Hori zioen EH-Bilduk maiatzaren 5ean, haien blogean irakur daiteke. Eta esaldi horrekin argi uzten zuten, gaur egun, Euskadin, banaketaren zale amorratuak direla. Herri hau eraikitzeko ez da hauturik egin behar, herri hau guztion artean eraiki behar dugu, eta detailetxo hori buruan sartzen ez zaigun bitartean, ez dago zereginik, porrotera kondenatuta gaude, behin eta berriro.

trinchera-guerra-civil-masia-villalonga-19_4_2013Orain, urrian, egoera latza bizi duen esparru ekonomikorako zenbait erabaki jasotzen dituen EAJ eta PSEren arteko akordioari batu zaio PP, eta PP batzea ez da huskeria, PPren eskuetan baitago Arabako Foru Aldundia, eta beraz, neurriak Araban aplikatzea ahalbidetzen du. Gipuzkoan EH-Bildu dagoela esango didazue, egia, baina PP, PSE eta EAJren laguntzarik gabe (iaz PSErena izan zuen) ez dauka gehiengorik Batzar Nagusietan. Beraz, EAEn, harmonizaziorako aukera handiak daude gaur egun, hiru lurralde historikoak elkarrekin ibiltzekoa.

Gasteizko Legebiltzarrean dauden bost alderdietatik bi geratu dira hitzarmen honetatik kanpo. Gizarteak akordioak eskatzen dituen honetan (ikusten genuen pasa den asteko inkestan), bi horiek oraindik uste dute zoroak besteak direla, edo Jaurlaritzak erabaki egin behar duela herriaren zein lubakitan kokatzen den. Baina, orain, momentuan, lubakian dauden bakarrak EH-Bildu eta UPyD dira, entzungor. Eta lubakiak inoiz baino kaltegarriagoak dira.

 

 

 

Gobernuaren aurrekontuak: arin ez, ondo

Hara! EAEko oposizioak dio Eusko Legebiltzarrak arinago aurkeztu beharko lituzkeela 2013rako aurrekontuak. Egoera ekonomiko larriak erabaki arinak behar omen ditu.

Basagoitik bere horretan jarraitzen du, Urkulluren exekutiboari eskatzen eta eskatzen, bera oporretan ikusi izan dugun bitartean, Panticosatik atera ezinik.

EH-Bildu larunbateko presoen aldeko manifestazioarekin okupatuta dago, baina beti dauka tartetxoren bat EAJren aurkakoetara apuntatzeko. A priori, beti kontra, bada ez bada.

UPyD-k, bere aldetik, aprobetxatu egiten du bere betiko mantrak errepikatzeko, alegia Lurralde Historikoen Legeaz eta hizkuntza politikaz hitz egingo dutela eurek aurrekontuak eztabaidatzerako orduan.

Eta azkenik, kasurik larri eta deigarriena PSErena dugu. Lehenengo, euren legegintzaldia uda pasa arte luzatu egin zuten eta hauteskundeak urrirako deitu, gobernu berriaren maniobrarako aukera estutuz eta oztopatuz. Eta ondoren, gobernu berriaren osatze prozesua oraindik %100ean amaitu ez denean, prisak sartzen dizkiote aurrekontuekin. Lotsagabea!

Baina herri honek ez du erabaki arinik behar, herri honek erabaki azkarrak behar ditu, adimentsuak, imajinazioz beterikoak, berriak… zenbaki gorriak, ahal bezain beste, saiheste aldera. Baina horrelako erabakiak hartzeko denbora behar da, eta urrats sendoak eman:

  • Gobernua osatu.
  • Diruzaintzaren egoera ondo ezagutu (ea auditoriak zer dioen).
  • Aurrekontu proiektua pentsatu eta definitu.
  • Gainerako alderdiei aurkeztu proiektua ekarpenak jasotzeko.
  • Adostasunak bilatu.
  • Legebiltzarrean aurkeztu.

PSEk hortaz (eta akaso, Legebiltzarreko gainerako taldeek), ez dauka inolako arazorik ezer eskatzeko, eurek aurrekontuak ti-ta baten prestatzen zituztelako, Patxi Lopezek zigarro bat itzali eta beste bat pizten duen tarte horretan, ziuuuum! Taka! Pentsatu gabe, bote prontoan, horrela gauzak hobeto ateratzen baitira, ezta?

Ba hori izan da aurreko hiru urteetan bizi izan duguna, baina zorionez, gauzak aldatu dira.

Arin ez, ONDO.

ZUEK ZARETE

Euskal Autonomia Erkidegoko gizarteak mezu garbi eta gardena bidali dio Euzko Alderdi Jeltzaleari: zuek zarete ataka larri honetarako irtenbideak aurkitzeko gai zaretenak. Hala uste dute %34,17k, hautesleen herenak baino gehiagok. Zeharkako mezua ere bada gainerako indar politikoentzat.

Hogeita zazpi (27) jesarleku atera ditu EAJk hauteskundeetan, 2009ko hauteskundeetako %1,15eko parte hartze altuagoarekin. Datu horrekin bakarrik, boteprontoan, ondorio batzuk atera daitezke:

  • PSEk eta PPk ez dute aitzakiarik, parte hartzea altuagoa izan da eta euren boto-galerak ikaragarriak izan dira.
  • EAJk bakarrik, PP-PSE-UPyD batuketak bezain beste jesarleku dauka.
  • EH-Bildu Legebiltzarrean sartu den arren, ez da nabaritu EAJren higadurarik. Alderdi sendo eta liderra dela erakutsi du.

Zenbaki absolutuetara jaitsiz, aintzat hartu behar den lehenengo gauza da bozka eman zezaketenen kopurua 2009an baino baxuagoa zela. 2009an, 1.776.059 pertsonek zuten botoa emateko eskubidea eta 2012an, aldiz, 1.718.696 herritarrek. Azkenean, guztira, parte hartzearen ehunekoa igo bada ere, hautesle gutxiago egon da. Hori ala izanik, EAJk 16.000 boto “galdu” ditu bakarrik 2009ko hauteskundeen erreferentzia hartuta, eta hori oraingoan EH-Bildu (Ezker Abertzalea) bozkatzeko aukera zegoela. Datu horiek osatze aldera, aurtengo hauteskundeetan, EAJk alde handiagoa atera dio EH-Bilduri, 2009an PSEri baino. Hori ez da emaitzei eustea, hori da ikaragarrizko sendotasuna erakustea, herriaren erreferente moduan agertzea alegia.

Apimarratzekoa da, gainera, Araban lehen indarra izatea eta Gipuzkoako (azken emaitza oraindik airean badago ere), EH-Bilduren 482 botoko alde estua. Ezker koalizio subiranistako kideek esan dute dagoeneko hausenarketaren bat dagokiela egitea, eta ea hausnarketa horrek nora daramatzan, SORTU alderdiarekin zer egingo duten ere airean baitago, eta koalizio barruko tentsioak areagotzeko arriskua baitaukate.

Eusko Alkartasuna eta Aralar barruan, bere aldetik, hausnarketatxo bat egitea ere ez legoke sobera. 2011n, Espainiako Gorteetarako hauteskundeetan eta Amaiur markapean, EH-Bildu integratzen duten indar berberak aurkeztu ziren elkarrekin, eta oraingoetan ia 10.000 boto galdu dituzte hauteskunde horiekin konparatuta. EAJk, ostera, hauteskunde horien erreferentzia hartuta, ia 60.000 boto gehiago atera ditu. Ez da makala!

Hortaz, eta egoera ekonomiko larriaren ondorioz EAE gobernatzeko zailtasunak nabariak badira ere, EAJk eszenatoki amestua lortu du Legebiltzarrean. Gehiengo osoa eskuratzen du EH-Bildurekin, PSErekin edo PP+UPyDrekin. Baina EH-Bilduk eta PSEk ez dute gehiengo osorik lortzen, are gutxiago PP eta PSEk. Horrek joko politikoaren aukerak zabalik uzten ditu, eta Autonomia Erkidegoa guztion onurarako eta inor bidean utzi gabe aurrera ateratzeko parada. Gainera, EAJren garaipena hain garbia izanik eta egoera ekonomikoa hain larria, uste dut ez dagoela kabidarik muturreko jarreretarako eta alderdi guztiek jarri beharko dutela euren harri koskortxoa, herriaren mesederako.

Ez dago gaizki orain eta hemen gogoratzea, EAJ bere kabuz aurkeztu zen azken Legebiltzarrerako hauteskundeetan (1998), eta Ezker Abertzalearen partaidetzarekin, EAJk 21 eserleku eskuratu zituela, EAk 6 eta Ezker Abertzaleak (Euskal Herritarrok) 14. Eserleku bakarreko aldea geratu zen EAJ eta gaur egun EH-Bildu osatzen dutenen artean, Lizarra-Garaziko akordioak sortu zuen ilusioaren markoaren eraginpean. 2012ko hauetan, ETAk borroka armatua behin-betiko utziko zuela urte bete pasatu denean, alde hori 6 eserlekukoa da, bost gehiago.

Zer esanik ez dago, bukatzeko, Iñigo Urkulluren lidergoa indartu egin dela. Euzko Alderdi Jeltzaleak, Ezker Abertzalea legeztatu ondoren, lehen alderdi abertzalea izaten jarraitzen du nabarmen, eta gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko lehendakaritzaren ateak zabalik ditu.

Orain lan egiteko eta Euskadi aurrera ateratzeko unea heldu da, DENON ARTEAN.

 

Hauteskunde debateak

Atzo ETB1eko debatea izan zen, euskaraz, eta Patxi Lopez, duela hiru urte eta erdi agindu egin bazuen ere, ez zen bertan izan. Ezta Basagoiti ere, baina hura ez genuen espero.

Euskarazko debatea ikusi ostean, pentsatu nuen lehen gauza zera izan zen, pena ematen zidala euskaldunak ez diren euskal herritarrek eztabaida jarraitu ezin izana, benetan arina, mamitsua eta emankorra izan zelako, gaztelaniazkoa ez bezala.

Oso irudi ona eman zuten bai Urkulluk, bai Mintegik, lasai, solturaz, eta esan nahi zutena ondo azalduz, mahaikideen solasaldien interbentzioak baldintzatuaz. Urkulluri estadista handiko trazak ere antzeman nizkion, eta Laura Mintegik berak ere bere adostasuna adierazi behar izan zion euskal subiranotasunaren gaia atera zenean. Basagoitik eta Lopezek jarri dute kanpaina honetako joko zikina, eta ETB1en falta izan zirela nabaritu zen ere aspektu horretan, eztabaida lasaia izan zelako, mamitsua bai, baina lasaia, harropuzkeriarik gabekoa.

Baina batez ere, ETB1eko formatuaren emankortasunari begira, galdera bat bururatu zitzaidan: zergatik aurreko eguneko debatea ez zen hain erakargarria izan? Astuna ere suertatu zen tarte askotan. Ba erantzun bat eta bakarra aurkitzen diot galdera horri. Jakina da eztabaidetako arauak eta moldeak solaskideen artean adostu behar dituztela, eta hala ez bada, ez dago debaterik. Jakinda Lopez eta Basagoiti falta izan zirela ETB1ekoan, erraz ondoriozta daiteke bietariko batek (edo biek, akaso) ekidin zutela bart izan zen debatearen formatua ETB2koan ere ikusi ahal izatea. Esateko ezer gutxi duenak bakarrik jar liezazkioke hainbesteko mugak eztabaida sakon, serio, eramangarri eta mamitsu bati, programa duena, ostera, esateko gauza asko dituena, ez da zertan horren beldur izan.

Mintegi (hasiera batean egongo ez zela esan arren) eta Urkullu indartuta atera dira ETBko debateetatik, biei bere osotasunean erreparatuta. Eta atzokoan, aurrekoan bezalaxe, Urkullu izan zen erdigunea, denak zeuden hari begira.

Euskal gizartea ere horretaz jabetuko delakoan nago. Garai berriak datoz.

Ez dugu ahaztuko

Gaur 75 urte betetzen dira Gernikan zerutik sua zetorrela antzeman zutenetik.  Asko dira erakunde desberdinek abian jarri dituzten omenaldiak, ezinbestekoa delako memoria bizirik mantentzeko, ez mendekua ereiteko, arbasoek sufritu zutenaz ikasteko eta aurrera begiratzeko baizik.

Baina erakunde guztiek ez dute detaile hori izan, eta hankamotz geratu gara, hankamotz hain zuzen ere Euskal Erkidego Autonomoko herri-subiranotasunaren ordezkari izan behar duen Eusko Legebiltzarrean.

Alemaniak barkamena eskatu egin zien gernikarrei 1997an, Udalera bidalitako gutun baten bidez. Baina Espaniak ez du gauza bera egin. Aralarren legebiltzar taldea, EAJ eta Ezker Anitzaren laguntzarekin, [Enlace roto.], Eusko Legebiltzarretik Estatuko Jefeari (elefanteak ehizatzen dituen hori) barkamena luza dezala eskatzeko.

Hain garbia eta ongi etorria izan litekeen proposamen hori ezerezean geratu da PPk, PSEk eta UPyD-k hankatartetik pasatu dutelako. Hori al da memoria zaintzea eta biktimak aintzat hartzea? Herriaren ordezkariak dira, eta herriak oso presente dauka Gernikan (eta beste hainbat herritan, baina Gernika da ikurra) jazotako sarraskia, baina batzuek, gaur egun oraindik, beste alde batera begiratzen dute.

Alemania, gutxienez, herri serioa da, eta nazismoaren lotsa pasatu ostean, aurpegira begiratu diote euren iraganari eta koherente izaten saiatu dira euren izena garbitzeko. Ibon Aranberrik 2002an Frankfurten atera zuen argazki honek, argi eta garbi uzten du lehen mailako herri baten (Alemania) eta hirugarren mailako baten (Espainia) arteko ezberdintasuna.

Ez dugu ahaztuko. Gernikak ordezkatzen duena bizirik dirau.

 

Rosa Diezen printzipioak edo Groucho Marxenak

UPyD-ren kanpainak ardatz nagusi bat izan du azken hauteskundeotan: hauteskundeen legea, hain zuzen ere alderdien ordezkaritza zelan banatzen den zehazten duen araudia.

Lege horren arabera,  kongresuko diputatuak lurraldeka banatzen dira. Hau da, probintzia edo herrialde historiko bakoitzak diputatu kopuru jakin bat eramaten du kongresura. Ez du balio alderdi batek Espainia osoan ateratzen dituen boto kopuruak, baizik eta lurralde bakoitzan ateratzen dituenak lurralde horretan bere ordezkaritza lortu ahal izateko.

Hori da UPyD eta Rosa Diezek kritikatu dutena. Adibidez, EAJk edo Amaiurrek baino boto gehiago izanda, ordezkaritza murritzagoa daukate. Baina Espainiako legeak bere lurralde guztiek ordezkaritza izatea bermatzen du. Gutxienez, horretan, asmatu egiten dute estatuan, eta horrela, Melilla bezalako gutxiengoak ez dira handiagoak diren populazioen menpe zapalduta geratzen.

UPyD-k, beraz, ez du ordezkaritza nahikoa lortu talde parlamentarioa osatzeko kongresuan. Baina hori lortu ahal izateko ez dute lotsarik izan eta Foro Asturias alderdiarekin (Álverez Cascosena) akordio batera heldu dira, bien artean taldea osatzeko.

Gogorarazi beharra dago, UPyD-k proposatzen duen hauteskunde legearekin, seguru asko, Foro Asturias alderdiak ez lukeela daukan ordezkaritza lortuko. Baina printzipioek ez dute garrantziarik dirua edo helburu jakin bat jokoan baldin badago, antza. Beraz, Rosa Díezek bere egin dezake Groucho Marxen esaldi ospetsu hura: “hauek dira nire printzipioak, gustuko ez badituzu beste batzuk dauzkat”.

Gainera, Rosak zera zioen hauteskundeen hurrengo egunean, ez zuela beste alderdi batzuen laguntzarik onartuko taldea osatu ahal izateko.

Lotsagarria.