Hitzak eta Hotsak – Page 5 – Deia.com webguneko bloga

Lotan nago, begiak itxita…

Erreforma fiskala heltzear dago Gipuzkoara. Bueno, edo Bilduk esango lukeen bezala, “etorri dira inposatzaile hauek herria izorratzera” (haiek beti dira herria). Ez dago gogoratu beharrik, baina erreforma fiskala hiru alderdiren eskutik helduko da, EAEko herritarren gehiengoa ordezkatzen dutenak, gipuzkoarrak barne. Eta Batzar Nagusiek onartuko dute, gipuzkoarren ordezkariek.

Gipuzkoako Foru Aldundiko agintariek ondo dakitenez erreforma gipuzkoar gehienek onartu egingo dutela Batzar Nagusien bitartez, tramitea luzatzen saiatzen ari dira. Orain, esaten dute denbora behar dutela erreforma ondo aztertzeko, oso gai garrantzitsua delako.

Hori bai, bitxiak izan dira Bilduk eman dituen pausoak erreforma honekiko. Hasiera batean, guztiz aurka azaldu ziren, hori atzerapausoa zelakoan Gipuzkoan. Orain, ordea, denbora behar dute erreforma ondo aztertzeko, ezin dute arinkeriaz jokatu ([Enlace roto.]). Beraz, ondorioa argi eta garbia da: arinkeriaz jokatu zuten Bildukoek erreformari, akordio fiskalari, lehen unetik, bizkarra eman ziotenean.

Gertatzen dena da konturatu egin direla bakarrik daudela momentu honetan, eta ez direla gai izan herri akordio handi batera heltzeko. Denbora orain? Adarra jotzen? Imajina dezaket, gauero, Martin Garitano kantatzen, agian, ETBko hurrengo “Euskal Kantuen Gaua” prestatzen: lotan nago, begiak itxita…

“Separatist”, “terrorist”, “separatist-terrorist”…

“Basque separatist is freed“ dio New York Times egunkariak, hau da, “Euskal independentista bat askatu dute”.

Pozik jartzen ziren sare sozialetan dabiltzan Ezker Abertzalekide eta zale asko, dirudienez, euren ustez, Espainia eta espainiarrei min handia emango dielako New York Times-ek ETAkide bati “separatist” deitzea eta ez “fucking terrorist” (“fucking” hori ez da nire uztakoa). Ospatzeko modukoa iruditzen zitzaien kalifikazio hori, Espainiara begira beti, jakina.

Baina gatozen Euskadira. Eta Euskadin zer? Zer eragin dauka horrek gure herrian? Ba, nire ustez, tamalgarria da. New York Times-ek “separatist” berba erabiltzen du euskal terroristari kalifikazioa emateko. Hau da, euskal mugimendu independentista guztia terroristatzat jotzen du Estatu Batuetako egunkari horrek, eta Ezker Abertzalekoak pozik. Ba barkatuko didazue, baina bagaude asko eta asko “separatist” garenak, baina ez “terrorist“, eta gauzak desberdintzea ez dago batere gaizki.

Gero gertatuko da gertatzen dena, ez dituztela partea eta unibertso osoa desberdinduko eta haserre jarriko garela. Ba jarraitu horrelakoak txalotzen.

Euskal alderdi batzuen “postureoa”

Atzo PPren Tokiko Administrazioaren Erreformarako osoko zuzenketak baztertu egin ziren Espainiako Kongresuan, eta oso bitxia izan da komunikabide batzuek albistea zelan tratatu duten. Batzuentzat, azpimarragarriena zen EAJk ez zuela PP bakarrik utzi, eta lagundu egin ziola osoko zuzenketa horiek baztertzen; baina ez zuten hain nabarmen esaten EAJk ez zuela osoko zuzenketen alde bozkatu bere bi zuzenketa onartu zituelako Espainiako Gobernuak.

Onartutako zuzenketa horiei esker, Erreformak ez du foraltasuna hankatartetik pasatuko, Euskadiko Toki Administrazioan ziurgabetasun epe luzetxo bat suposa zezakeena (helegiteak, epaileak…). Foru Aldundiek jarraituko dute euskal udalen interlokutore bakar eta baliodunak izaten. Hori da albistea, Euskadiko Toki Administrazioa eta gure berezitasunak libre geratu direla Rajoyren erreformatik.

Batzuek esango dute Gobernuak hori errespetatu beharra zeukala, bai ala bai, gaur egun indarrean dagoen legearen arabera. A, bai? Eta ez al zituen errespetatu behar prentsa askatasuna, edo adierazpen askatasuna, edo Estatutua guztiz betetzea Lege Organikoa den neurrian? Ez da hala gertatu ba. Eta dena den, seguru asko, azkenean foraltasuna errespetatzea baino beste erremediorik izan ez balute Rajoytarrek, nola helduko ziren ondorio horretara? Arrazonatzen ala eu~~rek jarritako~~ epaileen aginduz?

Batzuek euren buruari txalo egingo diote honelakoengatik:

Beste batzuek, ordea, nahiago dute gezurra antzerkia baino:

Baina argi dago, azken baten, nor eseri den negoziatzera, nork lortu duen akordioa, eta benetan, noren lana izan den eraginkorrena Euskal Toki Administraziorako eta gure foraltasuna, gure berezitasunak, defendatzeko.

Badira plantak egiten ari direnak, “postureoan”, baina bitartean, lanean dauzkagu EAJko ordezkariak, eta ez dago hori ukatzeko modurik.

“Nacionalistas” eta “abertzales”

El País egunkariaren delegatua EAEn, Juan Mari Gastaca, Fagor pairatzen ari den egoera latzari buruz idatzi duen azken artikuluan, hasiera baten, oharkabean pasa litekeen perlatxoa botatzen du: “Nacionalistas y abertzales acusan duramente a Fagor, y de paso a toda la corporación Mondragón, por haber elegido la vía más dura para explicitar su falta de oxígeno financiero”.

Eusko Jaurlaritza eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren agintean dauden bi indar politikoez ari da, EAJ eta EH-Bildu, hurrenez hurren. Eta antza, bere ustez, batzuk “nacionalistas” dira, eta besteak, “abertzales“.

Egia esan, eztabaida teoriko-politiko sakonetan sartu barik, ez dakit zein izan daitekeen hitz biei eman nahi dien esanahi-aldea. Garbizale jarrita, abertzalea aberria maite duena da, eta “nacionalista“, aberriaren eskubideen alde dagoena, aberriak aberri. Baina egia da, baita ere, gurean abertzale berba erabiltzen dugula euskaraz gaztelaniaz “nacionalista” dena izendatzeko, hau da, Euskadin, gauza bera dira bai bata eta bai bestea, inolako konnotazio positibo edo negatiborik gabe.

Kasu honetan, ordea, nire ustez, konnotazioak sartu nahi izan ditu idazkiaren egileak. Badirudi, eta hau nire interpretazioa da, “nacionalista” hitzari ez diola karga ezkor handiegirik jarri nahi, bai ordea abertzale terminoari, EH-Bildurekin erabat identifikatuz. Hori egiten saiatzea, berez, nahiko errefuxagarria da.

Baina gatozen halako erabilera ustelek gure hizkuntzan izan dezaketen eraginera. ETAren indarkeriaren ondorioz batez ere, azken urteotan, gaztelaniak euskaratik hartu dituen maileguek kutsu negatiboa hartu dute, hala nola, “zulo”, “talde”, “kale borroka”, e.a. Eta Gastacak bide horri jarraitzen dio: euskarak ez du balio positibotasuna transmititzeko, euskaraz gauza negatiboak bakarrik adierazi behar dira, hizkuntza garbia gaztelania delako, purua, bateratzailea. Kazetari honen aburuz, EH-Bildu ez da oso gustuko indar politikoa, eta horiek, abertzaleak dira. Besteak, hain txarrak ez direnak, “nacionalistas” dira, EAJkoak alegia.

Horrelako ekarpenek, mundu erdaldunean, euskararen zigorraren edalontzian tantatxo bat gehiago suposatzen dute, eta mesede eskasa egiten diote hizkuntzari eta euskal hiztunei.

Ni abertzalea naiz, Gastaca jauna, EAJko abertzalea, herri askapenerako EAJ ereduan sinesten duen abertzale konbentzitua. Eta harro!

UPyD eta EH-Bildu lubakian

“Urkulluk zer nolako herri eredua nahi duen eta norekin eraikitzeko prest dagoen argitu behar du”. Hori zioen EH-Bilduk maiatzaren 5ean, haien blogean irakur daiteke. Eta esaldi horrekin argi uzten zuten, gaur egun, Euskadin, banaketaren zale amorratuak direla. Herri hau eraikitzeko ez da hauturik egin behar, herri hau guztion artean eraiki behar dugu, eta detailetxo hori buruan sartzen ez zaigun bitartean, ez dago zereginik, porrotera kondenatuta gaude, behin eta berriro.

Orain, urrian, egoera latza bizi duen esparru ekonomikorako zenbait erabaki jasotzen dituen EAJ eta PSEren arteko akordioari batu zaio PP, eta PP batzea ez da huskeria, PPren eskuetan baitago Arabako Foru Aldundia, eta beraz, neurriak Araban aplikatzea ahalbidetzen du. Gipuzkoan EH-Bildu dagoela esango didazue, egia, baina PP, PSE eta EAJren laguntzarik gabe (iaz PSErena izan zuen) ez dauka gehiengorik Batzar Nagusietan. Beraz, EAEn, harmonizaziorako aukera handiak daude gaur egun, hiru lurralde historikoak elkarrekin ibiltzekoa.

Gasteizko Legebiltzarrean dauden bost alderdietatik bi geratu dira hitzarmen honetatik kanpo. Gizarteak akordioak eskatzen dituen honetan (ikusten genuen pasa den asteko inkestan), bi horiek oraindik uste dute zoroak besteak direla, edo Jaurlaritzak erabaki egin behar duela herriaren zein lubakitan kokatzen den. Baina, orain, momentuan, lubakian dauden bakarrak EH-Bildu eta UPyD dira, entzungor. Eta lubakiak inoiz baino kaltegarriagoak dira.

EH-Bildu eta PP jokoz kanpo

Gaur argitaratu berri dira Prospekzio Soziologikoen Kabineteak egindako inkestaren emaitzak. Oraingoan, gai nagusia gizarte politikak izan dira, herritarrek horien gainean duten iritzia, Jaurlaritzak zer egin beharko lukeen horri lotutako zenbait gairen aurrean, e.a. Ildo horretatik, nabaria da Jaurlaritzak garrantzia handia ematen diola herritarrok pentsatzen dugunari, politikak gure beharretara egokitzen joateko.

Baina bada beste puntu garrantzitsu bat, EAJk eta PSEk sinatutako akordioari buruzkoa, eta gai horretan, emaitzak erabatekoak dira, harrigarriak, baina ez emaitza beragatik, horien biribiltasunagatik baizik. Bi adibide jarriko dizkizuet, iruditan:

Herritarren %61ek postibotzat jotzen duten akordiora biltzea eskatzen diete gainerako alderdi politikoei. Mezu argia da kanpoan geratu direnentzat: denok goaz traineru berean, eta igotzen ez dena, itsasoan geratuko da traineruari bizkarra emanda.