Euskal Herria – Page 3 – Hitzak eta Hotsak

Guztiontzako komunikabide euskaldunak

Atzo, Argia aldizkariari atxikituta dauden blogetariko baten, esaldi hau irakurri nuen: “Eusko Jaurlaritzak aurrekontu osoaren (10.215 milioi euro) %0,047 (4,87 milioi euro) inbertituko du euskarazko hedabideetan (EITBren 121,8 milioiak aparte)”.

Benetan, zur eta lur geratu nintzen. EiTBrena, behartuta bezala edo, jartzen zuen blogariak. Zelan esan liteke Jaurlaritzak 4,87 milioi ematen dituela euskarazo komunikabideetarako bereak propio, DENONAK, direnak kontu horretan sartu barik, horiek hutsaren hurrengoa izango bailiran?: Euskadi Irratia, Gaztea, ETB1, ETB3… Eta hori, oraindik Jaurlaritzaren beste komunikatzeko bide edo tresna batzuk aintzat hartu gabe, hala nola, Irekia, Euskadi.net, sare sozialetako profilak…

Oso garbi daukat euskara bultzatu egin behar dugula, euskarari lagundu egin behar zaiola erakunde publikoetatik eta lagundu egin behar diogula kontsumitzaileok, merkatu pribatuan ez baita baldintza berberetan lehiatzen euskaraz produzitzen duena. Horregatik, zerbait egin beharko litzateke, adibidez, Harkaitz Canoren “Twist” liburuak, bereziki luzea ez dena, 26€ balio ez dezan.

Baina komunikabide pribatu batek zer egin behar ote du? Ba, lehenik eta behin, bere izaeraz kontziente izan, pribatua dela alegia. Ondo dago laguntza publikoa eskatzea, baina hasteko, administrazio publikoek bere kaxa ateratzen dituzten, guztionak diren eta ele bietan doazen komunikabideak gutxiestea ez zait oso jokabide garbia iruditzen. Eta agian, komunikabide pribatu horiek beste galdera batzuk bota beharko lituzkete airera, eurek beraiek erantzuteko modukoak: euskaldun guztion komunikabide gara? Guztiok eroso irakurtzeko moduko aldizkari edo egunkaria gara? Gure ildo editoriala euskara da bakarrik, euskal kultura eta euskaldunok oro har? Ez al dugu menpekotasun politikorik?

Ez dut esan nahi ildo editorialik eduki ezin dutenik, jakina, baina guztiok ordaindutako komunikabide euskaldun publikoak ditugula nahita ahaztea ez da fin geratzen argudioa tesi jakin batzuetara moldatu ahal izateko.

Jende gehiagok gure komunikabidea irakurtzea nahi badugu, horrek esan nahiko du jende gutxik irakurtzen digula, edo ez zaigula irakurle nahiko dugula iruditzen, eta agian, soluzioa guk geuk eman dezakegu, barrutik, kanpora begiratzen hasi baino lehen.

Abertzaleak herriaren etsai

Gaur 20 urte bete dira ETAk Joseba Goikoetxea ertzaina eta EAJko militante nabarmena zikin erail zuenetik. Bere 16 urteko semearen aurrean egin zuen, gaur egun, aita omentzeko edo, ertzaina den seme hori berori.

Erailketa gehiago burutu zituen ETAk aurretik. Hau zergatik izan zen desberdin? Familia eta urkoenei eragindako sufrimenduari dagokionez ezin daiteke esan desberdina denik, baina inflexio puntu bat markatu zuen. Hilketa honekin ETAk bi mezu bota zizkion euskal gizarteari:

Ez zara abertzale zintzoa ez baduzu ETAren borroka babesten.
ETA da Euskadiko polizia, ejertzitoa eta epailea, ETA da Jainko ahalguztiduna. ETAk erabakitzen du zer dagoen ondo eta zer txarto, ETAk erabakitzen zer zigortu eta nola zigortu, ETAk kentzen dizu bizia bizitzea merezi ez baduzu.

Gaurko egunkariek dakartena baino asko gehiago idaztea ez da erraza, eta adibidez, Juan Maria Atutxaren “La Trainera de Joseba” artikulua gomenda diezazueket. Era berean, Berria edo Gararen isiltasuna ere aipa nezake, Egin isilik egon ez zen bezala.

Eta hari horretatik tiraka, El Correok argitaratzen duen “El día en el que ETA puso en la diana a la Ertzaintza y al PNV” artikuluaren pasarte batzuk literlaki kopiatzea baino ez zait geratzen, nahiko garbiak baitira:

“El ‘comando Bizkaia’ siguió al pie de la letra la línea marcada por sus cabecillas cuando asesinó a Goikoetxea, que también fue sometido a una intensa campaña de desprestigio a través de publicaciones próximas a la izquierda abertzale. “El diario ‘Egin’ apuntaba y, al cabo de un tiempo, ETA ejecutaba”, recuerda Daniel Etxeberria, alias ‘Pampero’, compañero del mando asesinado en la unidad de Berroci y objetivo de la banda durante años”. […]

El propio Goikoetxea realizó sus únicas declaraciones públicas para salir al paso de la “campaña de desprestigio” que estaba sufriendo. “Entiendo que a ellos les parezca una persona molesta porque soy un profesional de la Ertzaintza y nacionalista. Tanto a ETA como a su mundo les duele que sea ‘gente de casa’ la que va a por ellos. Pero soy vasco y seguiré viviendo en Euskadi”, dijo a la agencia Vasco Press. […]

HB reaccionó pidiendo la retirada de la Policía vasca de la lucha antiterrorista y, al mismo tiempo, en muchas comisarías aparecieron pasquines del entorno radical con un mensaje: “Si no nos atacas, yo no te ataco”. […]

1993an, Martin Garitano zen Egin egunkariko zuzendari. Gaur, Garak ez dio ezer.

Gaur, aldiz, Santi Brouarden alaba Josebaren omenaldira doa.

Bakegintzaren koktelera

Estrasburgoko Auzitegiaren epaia aplikatuz, beste 13 etakide atera berri dira kalera. Kubatiren kasuan, espetxetik ateratzean, zain zeuzkan biktimen senide batzuk, irainka hasi zitzaizkionak. Bideoa ikusgai dago zenbait komunikabidetako web guneetan.

Ulertzen dut biktimen samina, ulertu ezin dudana da nola tenkatzen diren iraganean, nola ez duten aurrera begiratu nahi, zergatik daukaten halakoetan denbora galtzeko edo inbertitzeko gogorik… Zer da jarrera hori kitzikatzen duena? Saminak berak bultzatuta egiten ote dute? Amorruak agian? Ala militantzia politikoa baino ez da? Urteetan ikasitako rolari eusteko militantzia politikoa?

Zein izan beharko luke, beraz, bizitzan aurrera egin eta mina atzean utzi nahi duen biktimaren jarrerak? Mendeku nahikariak laguntzen al du? Gerta liteke, baita ere, biktima zuzenak direnak atzean utzi nahi izate horren aldeko etengabeko borrokan egotea. Baina berdin jokatzen dute bigarren edo hirugarren mailako biktimek? Hau da, berdin jokatzen dute atentatua zuzenean pairatu duen batek, edo seme-alaba erail dioten batek, eta osaba, izekoa, lehengusua, laguna… biktima duen batek?

Pentsa baliteke mina parekoa ez dela kasu bietan, ondoriozta daiteke, berdin antzean, samin horren aurreko erreakzioa ere ez datorrela bat. Euren azalean jarrita, baliteke batzuek sakon-sakonean itsatsita duten min hori ez dutela inoiz ahaztuko onartuta edukitzea, eta hala ere, bizitzan aurrera egitea helburu izatea. Beste batzuek, aldiz, mina hain sakonekoa ez izanik, baliteke konpromisoa adierazteko modurik onena mendekuan aurkitzea.

Aldi berean, urteetako hazia ereitearen fruituak jasota, Espainiako Gobernuak biktimen lobbya sortuta dauka, biktima batzuena, ez guztiena, eta horrek asko baldintzatzen du Madrilgo bakegintza politika.

Eta bukatzeko, euskal komunikabide batzuetan, Berria kasu, etakideei euskal preso deitzen diete, edo horretan diraute. Bilboko trafikatzaile bat, ostera, ez dakigu euskal preso ote den Berriarentzat.

Sartu hori guztia kokteleran, astindu, eta hara! Zein garai polit eta itxaropentsua bizi dugun. Edo agian, Hertzainak taldearen letrari buelta emanez, ekaitzaren ostean dator barea.

Argazkiak hitz egiten duenean

Gaur, Urkullu lehendakariaren eta Barcina foru presidentearen arteko bileraren kronikak agertzen dira egunkarietan. Ez dakit bilerak eduki handirik izango zuen, baina bada aurrerapauso bat, bederen, EAE eta Nafarroako Foru Erkidegoaren arteko harremanak normalizatzeko. Lehen harri koskortxo bat alegia.

Hori esanda, ez nator topaketa horrek eman ditzakeen fruituez hitz egitera, [Enlace roto.] topatu dudan sekulako argazkia iruzkintzera baizik:

Kasualiatea izan daitekeela ez dut inondik inora ukatuko, baina ez didazue esango argazki horrek gauza gutxi esaten duenik. Argazkiak hitz egiten du.

Alde batetik, herritarraren pare jartzen den agintaria ikusten dugu, makurtu egiten dena, arazoak dituenari ahal duen moduan laguntzeko, keinua serio. Urkullu jauna.

Bestalde, besteen arazoei barre egiten dien agintaria dugu, Barcina andrea. Arazoak arazo, aurrera egiten duena, atzera begiratu barik, ezer gertatuko ez balitz bezala. Horrela deskriba daiteke ere bere agintzeko modua, itsuan aurrera egitea, eta inguruan zer dagoen bost axola.

Bi agintari, bi pertsona, bi jokabide desberdin.

Lotan nago, begiak itxita…

Erreforma fiskala heltzear dago Gipuzkoara. Bueno, edo Bilduk esango lukeen bezala, “etorri dira inposatzaile hauek herria izorratzera” (haiek beti dira herria). Ez dago gogoratu beharrik, baina erreforma fiskala hiru alderdiren eskutik helduko da, EAEko herritarren gehiengoa ordezkatzen dutenak, gipuzkoarrak barne. Eta Batzar Nagusiek onartuko dute, gipuzkoarren ordezkariek.

Gipuzkoako Foru Aldundiko agintariek ondo dakitenez erreforma gipuzkoar gehienek onartu egingo dutela Batzar Nagusien bitartez, tramitea luzatzen saiatzen ari dira. Orain, esaten dute denbora behar dutela erreforma ondo aztertzeko, oso gai garrantzitsua delako.

Hori bai, bitxiak izan dira Bilduk eman dituen pausoak erreforma honekiko. Hasiera batean, guztiz aurka azaldu ziren, hori atzerapausoa zelakoan Gipuzkoan. Orain, ordea, denbora behar dute erreforma ondo aztertzeko, ezin dute arinkeriaz jokatu ([Enlace roto.]). Beraz, ondorioa argi eta garbia da: arinkeriaz jokatu zuten Bildukoek erreformari, akordio fiskalari, lehen unetik, bizkarra eman ziotenean.

Gertatzen dena da konturatu egin direla bakarrik daudela momentu honetan, eta ez direla gai izan herri akordio handi batera heltzeko. Denbora orain? Adarra jotzen? Imajina dezaket, gauero, Martin Garitano kantatzen, agian, ETBko hurrengo “Euskal Kantuen Gaua” prestatzen: lotan nago, begiak itxita…

“Separatist”, “terrorist”, “separatist-terrorist”…

“Basque separatist is freed“ dio New York Times egunkariak, hau da, “Euskal independentista bat askatu dute”.

Pozik jartzen ziren sare sozialetan dabiltzan Ezker Abertzalekide eta zale asko, dirudienez, euren ustez, Espainia eta espainiarrei min handia emango dielako New York Times-ek ETAkide bati “separatist” deitzea eta ez “fucking terrorist” (“fucking” hori ez da nire uztakoa). Ospatzeko modukoa iruditzen zitzaien kalifikazio hori, Espainiara begira beti, jakina.

Baina gatozen Euskadira. Eta Euskadin zer? Zer eragin dauka horrek gure herrian? Ba, nire ustez, tamalgarria da. New York Times-ek “separatist” berba erabiltzen du euskal terroristari kalifikazioa emateko. Hau da, euskal mugimendu independentista guztia terroristatzat jotzen du Estatu Batuetako egunkari horrek, eta Ezker Abertzalekoak pozik. Ba barkatuko didazue, baina bagaude asko eta asko “separatist” garenak, baina ez “terrorist“, eta gauzak desberdintzea ez dago batere gaizki.

Gero gertatuko da gertatzen dena, ez dituztela partea eta unibertso osoa desberdinduko eta haserre jarriko garela. Ba jarraitu horrelakoak txalotzen.