Hortik zeharko altxorrak

Denbora luzea neraman ezer idatzi barik. Irakur fidelik baldin badaukat, barkamenak aldez aurretik.

Baina askotan zaila da denbora ateratzea, ardurez beteriko aldiak datozkigu, eta gainera, ez dugu motibatzen gaituen gairik aurkitzen aparteko saiakerarik egiteko bitakora honetan.

Dena dela,  argazki honek merezi zuen, bitxiak baitira hortik zehar aurki ditzakegun gauzak.

Hemendik aurrera, behintzat, asteroko idazkitxora bueltatzea espero dut.

EH-Bildu: nola erabili euskara eta umeak kontzientziak astintzeko

EH-Bilduk arazo bat dauka. Tira, ez dakit EH-Bildu esan edo EH-Bildun Ezker Abertzalearekin sartu diren gainerako alderdiek daukaten araz0a. Adibide garbia Eusko Alkartasuna da, noraezean dabiltza, laupabost kargu salbatu nahian.

Bestela, nola uler daiteke, adibidez, 2009an zuzenketa batzuk sinatzea eta onartzea Legebiltzarrean, eta 2013an, hitzez-hitz errepikatzen diren zuzenketa berberen kontra aritzea? 2009an, Haurreskolen Partzuergoan beste hizkuntza batzuk sartzeari buruzko zuzenketaren alde sinatu zuen Eusko Alkartasunak Legebiltzarrean. 2013an, aldiz, EH-Bildu ez da bakarrik aurka agertu, ez, horrez gain, manipulazioa erabili izan dute esateko EAJk gaztelania sartzen zuela haurreskoletan euskararen kalterako. Zirku horretan, hainbat komunikabidek, badakizue zeintzuk, txaloka aritu dira. Baina eskuztatze borobila izan da, Leixuri Arrizabalaga eta Jone Berriozabal legebiltzarkide jeltzaleek [Enlace roto.] batean azaltzen duten bezalaxe. EAJk ez du bere iritzia aldatu 2009tik hona, eta garai hartan, Jesus Maria Larrazabal Antiak, EAko legebiltzarkidea, sutsuki defendatzen zuena Legebiltzarrean, gaur egun EH-Bilduk sutsuki mespretxatzen duen testu bera da. Hortik egongo dira interbentzioetako aktak eta bideoak, bilatu nahi duenarentzat. Nik hau aurkitu dut:

http://www.youtube.com/watch?v=ATfJzGppW8s&feature=youtu.be

PSEk ere antzeko zerbait egin du, ez pentsa. Horretan berdin dabiltza sozialistak eta bildutarrak. PSEk zuzenketa hori berori sinatu egin zuen 2009an, eta 2013an, EH-Bilduk polemizatu egin duenez, ez du sinatu.

Ez dut ezer asmatzen, hementxe dauzkazue urte hartako eta aurtengo Legebiltzarreko dokumentuen kopiak, berdin berdinak, parez pare jarrita, izenpeak eta datak bakarrik aldatzen dira:

EAJko legebiltzarkideek aipatutako arituluan esaten duten bezala, gainera, EH-Bilduko ordezkariek hobe lukete guztiaren kontra agertzea baino, ez zerbaiten alde agertzea, proposamen zehatzak egitea baizik; eraikitzen laguntzea alegia, edo behintzat, argi utz dezatela zeren alde dauden, jakin badakigulako, arau orokor gisa, EAJk aurkezten duen guztiaren kontra egotea dela euren politika. Eta bazterrak nahastea, noski.

Bart de Wever euskaltzalea

Ez dut uste azalpen gehiegi merezi duenik. Flandesko politikari honek, Bart de Weverrek, Sabino Arana Fundazioaren saria jaso zuen igandean Arriaga Antzokian. Saria eskertzerako orduan, gaztelania, ingelesa edo bere ama hizkuntza hautatu beharrean, euskaraz egin nahi izan zuen.

Diotenez, bere herriko euskaldun batek lagundu zion hitzaldiarekin, grabatu omen zizkion ahoskera eta intonazioa, eta de Weverrek orduak eman zituen  grabazio hori entzuten Arriaga Antzokian irakurri zuena irakurtzeko irakurri egin zuen moduan.

Nire miresmena eta esker ona. Hementxe duzue mugikorrarekin grabatu ahal izan nuen bideoa:

Apal-apalik

Herri baten historia islatzen dute erakundeek, eta erakundeen historia gordetzen dute ikurrek. Atzo, apal-apalik, Gernikako arbolapean, historia, erakunde eta ikur horiek maite dituen gizon bat lehendakari karguaz jabetu zen, zin egin zuen; gizartearen aurrean, hari esker izango delako lehendakari, eta Jaungoikoaren aurrean, bere sakoneko sinesmen eta tradizioaren isla, errespetu osoz.

Urrun geratu dira, zorionez, honakoa bezalako irudiak:

Patxi Lopezentzat makilak ez zeukan esanahi sinbolikorik, Patxi Lopezentzat makila garaikurra zen, bere konkistaren saria, kirol final bat irabazi ostean altxatzen den trofeoa, garaipen pertsonala.

Zer desberdina izan zen Iñigo Urkulluk atzo erakutsi zuen jarrera, aurpegi serioz emozioak barruan gorde nahian, ezin lorturik, asmatzen baitzitzaizkion bihotzaren taupadak, eztarriko korapiloa, kanpora atera nahi zuen baina gorde gurean zebilen malko bihurria.

Errespetua, arbasoak, tradizioa, odolez eta lanez eraikitako herri baten erakundeak, Agirre, Leizaola, Garaikoetxea, Ardanza, Ibarretxe… horiexek guztiak gordetzen zituen Iñigo Urkulluren jarrera serio, abegitsu eta apal-apalak.

Eta behar genuen, bai, horietaz guztiaz jakitun den agintari berri bat, herri hau ez dugulako egun batetik bestera mapan jarri, herri honek ez duelako merezi bere historia, erakundeak eta ikurrak errespetatu eta miresten ez dituen lehendakaririk, herri hau horien guztien gainetik baitago, eta hantxe egon zen Iñigo Urkullu atzo, Gernikan, apal-apalik, gizartearen aurrean, ikurren eta erakundeen pean.

Eta horrek ni ere emozioz betetzen nau, lanaz eta dedikazioaz gain, errespetua baitago horien bien gainetik, Euskadiren ikur eta ondare direnekiko errespetua.

Bereziki pozten naiz, gainera, lau egunetan euskaraz entzun diodalako berriro lehendakariari. Ez naiz pozten lehendakari euskalduna daukagulako, poztu egiten naiz lehendakari euskaldun horrek euskara erabili egin, egiten eta egingo duelako. Urrun geratzen ez direnak, ordea, Mintegiren gaztelania hutsezko erantzunak dira Legebiltzarreko inbestidura-bilkuran, edo atzo bertan Gernikan ez agertu izana. Errespetua…

“Apal apalik,
Jaungoikoaren eta gizartearen aurrean,
eusko lur gainean zutik,
eta Gernikako haritzaren azpian,
herri ordezkari zareten zuen aurrean,
nere agintea zintzo beteko dudala zin dagit”.

Iturria: El Correo Español

Hauteskunde debateak

Atzo ETB1eko debatea izan zen, euskaraz, eta Patxi Lopez, duela hiru urte eta erdi agindu egin bazuen ere, ez zen bertan izan. Ezta Basagoiti ere, baina hura ez genuen espero.

Euskarazko debatea ikusi ostean, pentsatu nuen lehen gauza zera izan zen, pena ematen zidala euskaldunak ez diren euskal herritarrek eztabaida jarraitu ezin izana, benetan arina, mamitsua eta emankorra izan zelako, gaztelaniazkoa ez bezala.

Oso irudi ona eman zuten bai Urkulluk, bai Mintegik, lasai, solturaz, eta esan nahi zutena ondo azalduz, mahaikideen solasaldien interbentzioak baldintzatuaz. Urkulluri estadista handiko trazak ere antzeman nizkion, eta Laura Mintegik berak ere bere adostasuna adierazi behar izan zion euskal subiranotasunaren gaia atera zenean. Basagoitik eta Lopezek jarri dute kanpaina honetako joko zikina, eta ETB1en falta izan zirela nabaritu zen ere aspektu horretan, eztabaida lasaia izan zelako, mamitsua bai, baina lasaia, harropuzkeriarik gabekoa.

Baina batez ere, ETB1eko formatuaren emankortasunari begira, galdera bat bururatu zitzaidan: zergatik aurreko eguneko debatea ez zen hain erakargarria izan? Astuna ere suertatu zen tarte askotan. Ba erantzun bat eta bakarra aurkitzen diot galdera horri. Jakina da eztabaidetako arauak eta moldeak solaskideen artean adostu behar dituztela, eta hala ez bada, ez dago debaterik. Jakinda Lopez eta Basagoiti falta izan zirela ETB1ekoan, erraz ondoriozta daiteke bietariko batek (edo biek, akaso) ekidin zutela bart izan zen debatearen formatua ETB2koan ere ikusi ahal izatea. Esateko ezer gutxi duenak bakarrik jar liezazkioke hainbesteko mugak eztabaida sakon, serio, eramangarri eta mamitsu bati, programa duena, ostera, esateko gauza asko dituena, ez da zertan horren beldur izan.

Mintegi (hasiera batean egongo ez zela esan arren) eta Urkullu indartuta atera dira ETBko debateetatik, biei bere osotasunean erreparatuta. Eta atzokoan, aurrekoan bezalaxe, Urkullu izan zen erdigunea, denak zeuden hari begira.

Euskal gizartea ere horretaz jabetuko delakoan nago. Garai berriak datoz.

EH-Bildu eta euskara

Gaur EH-Bildu eta euskarari buruzko bi gai pilatu dira aldi berean, eta arreta deitu didatenez, tartetxoa egin nahi izan diet blog honetan.

Lehenik eta behin, EH-Bilduren web orrian sartu naiz hizkuntza normalizaziorako zer proposatzen duten ikusteko, eta arreta deitu didan lehenengo gauza izan da zati bat gaztelaniaz idatzita dagoela. Hemen  sakatuta ikus dezakezue (ordu honetan behintzat, aldatu gabe dago oraindik). Dena den, irudia gorde dut, bada ez bada.

Bai, egia da, denok egin dugu halakoren bat, euskarazko testua sartu nahi genuen lekuan gaztelaniazkoa sartu konturatu gabe, eta ez dauka aparteko garrantziarik. Baina arreta deitu dit gauza batengatik: oraindik ez al du inork interesik izan EH-Bilduk hizkuntza politikaz zer esan behar duen aztertzeko? Eta suposatuz bakar batzuek irakurri dutela, ez al die inork abisatu erroreaz? Harritzekoa.

Hala ere, mamira ere jo nahi nuen apur bat. Hain justu, gaztelaniaz agertzen den zatitxoan azaltzen da lehentasunezko hizkuntz politika subiranoa (bai, lehentasunezkoa eta subiranoa, hala esaten du, baina espainolez) lortzeko ezarri nahi dituzten neurriak. Honakoak (ez ditut nik itzulpen lanak egingo):

1. Lograr nuevos vascoparlantes y universalizar el euskera

2. Lograr espacios para el euskera

3. Incidir en la motivación del uso del euskera entre los euskaldunes

Eta neurri horiek irakurri ondoren, burura datorkidan lehen galdera hauxe da: baina NOLA demontre? Hor asmo onak baino ez ditut ikusten, oso asmo onak gainera, nire ustez, baina ez dute azaltzen asmo horiek nola gauzatu nahi dituzten. Hortaz, neurriak direla dioen lekuan, “helburuak” jarri beharko lukete, gutxienez.

Baina horrezaz gain, oraindik gehiago harritu nauen beste gai bat atera da gaurkoan, EH-Bildu eta euskararekin lotuta, eta bi iturri desberdinetatik ikusi dut.

Euskal Herrian Euskaraz elkarteak txio bat argitaratu du Twitterren esanez Iñigo Urkullu izango zela euskarazko hauteskunde debatean parte hartuko zuen lehendakarigai bakarra. Hementxe duzue:

Eta ondoren, [Enlace roto.] ere atera da albiste harrigarri hau. Berriaren zati bat kopiatzen dizuet:

El candidato del PNV a lehendakari participará, en cambio, en los dos debates a cuatro, en euskera y castellano. La formación jeltzale ha elegido a Ortuzar y Egibar para los programas a seis. El PP se ha decidido por Laura Garrido para los programas en euskera y por Arantza Quiroga para el de mañana. En el caso de EH Bildu, Mintegi no debatirá en euskera, ya que en esos debates tomarán parte Marian Beitialarrangoitia y Xabier Isasi.

Ba bai, harrigarria bada ere, eta alderdi ezberdinek hala baieztatu dutela dirudi, Iñigo Urkullu hautagai jeltzalea izango da ETB1-eko kamaren aurrean eztabaidan arituko den lehendakarigai bakarra.

Ez dut hemen esango EH-Bilduk ez duela euskararekiko konpromisorik, gezurretan arituko nintzatekeelako, baina zenbatetan entzun behar izan du Euzko Alderdi Jeltzaleak euskararekiko inolako konpromisorik erakusten ez duela hori ere gezurra izanik? Ba hortxe duzue konpromisoa, euskal herritarren aurreko konpromisoa.