“No enredes”

Hori da Jose Antonio Pastorrek Twitter bidez erantzun didana gezurra esan duela frogatu bezain laster. Hona hemen elkarrizketa:

Endredatu aditza erabili du nire jokaera salatu nahian. Baina politikan, betidanik, eta gaur egun gehiago, gezurra da salatu behar duguna, herritarrei gezurra esatea delako, hain zuzen ere, politika merezi ez duen lekuan uztea. Gardentasuna eta joko garbia behar ditugu.

Kargu publiko batek egia izan beharko luke beti ahoan, eta endredatzeko gogoekin badabil, hobe du erantzukizuna onartzea eta errua beste bati ez leporatzea.

Ez neukan elkarrizketa argitaratzeko inongo asmorik, baina Pastorrek blokeatu egin nau Twitterren bere adierazpen hori zuzentzeagatik. Zuek esango didazue zer iruditzen zaizuen.

PSE horrela biziberritu nahi baldin badute, ez dakit bide okerretik ez ote doazen.

 

ZUEK ZARETE

Euskal Autonomia Erkidegoko gizarteak mezu garbi eta gardena bidali dio Euzko Alderdi Jeltzaleari: zuek zarete ataka larri honetarako irtenbideak aurkitzeko gai zaretenak. Hala uste dute %34,17k, hautesleen herenak baino gehiagok. Zeharkako mezua ere bada gainerako indar politikoentzat.

Hogeita zazpi (27) jesarleku atera ditu EAJk hauteskundeetan, 2009ko hauteskundeetako %1,15eko parte hartze altuagoarekin. Datu horrekin bakarrik, boteprontoan, ondorio batzuk atera daitezke:

  • PSEk eta PPk ez dute aitzakiarik, parte hartzea altuagoa izan da eta euren boto-galerak ikaragarriak izan dira.
  • EAJk bakarrik, PP-PSE-UPyD batuketak bezain beste jesarleku dauka.
  • EH-Bildu Legebiltzarrean sartu den arren, ez da nabaritu EAJren higadurarik. Alderdi sendo eta liderra dela erakutsi du.

Zenbaki absolutuetara jaitsiz, aintzat hartu behar den lehenengo gauza da bozka eman zezaketenen kopurua 2009an baino baxuagoa zela. 2009an, 1.776.059 pertsonek zuten botoa emateko eskubidea eta 2012an, aldiz, 1.718.696 herritarrek. Azkenean, guztira, parte hartzearen ehunekoa igo bada ere, hautesle gutxiago egon da. Hori ala izanik, EAJk 16.000 boto “galdu” ditu bakarrik 2009ko hauteskundeen erreferentzia hartuta, eta hori oraingoan EH-Bildu (Ezker Abertzalea) bozkatzeko aukera zegoela. Datu horiek osatze aldera, aurtengo hauteskundeetan, EAJk alde handiagoa atera dio EH-Bilduri, 2009an PSEri baino. Hori ez da emaitzei eustea, hori da ikaragarrizko sendotasuna erakustea, herriaren erreferente moduan agertzea alegia.

Apimarratzekoa da, gainera, Araban lehen indarra izatea eta Gipuzkoako (azken emaitza oraindik airean badago ere), EH-Bilduren 482 botoko alde estua. Ezker koalizio subiranistako kideek esan dute dagoeneko hausenarketaren bat dagokiela egitea, eta ea hausnarketa horrek nora daramatzan, SORTU alderdiarekin zer egingo duten ere airean baitago, eta koalizio barruko tentsioak areagotzeko arriskua baitaukate.

Eusko Alkartasuna eta Aralar barruan, bere aldetik, hausnarketatxo bat egitea ere ez legoke sobera. 2011n, Espainiako Gorteetarako hauteskundeetan eta Amaiur markapean, EH-Bildu integratzen duten indar berberak aurkeztu ziren elkarrekin, eta oraingoetan ia 10.000 boto galdu dituzte hauteskunde horiekin konparatuta. EAJk, ostera, hauteskunde horien erreferentzia hartuta, ia 60.000 boto gehiago atera ditu. Ez da makala!

Hortaz, eta egoera ekonomiko larriaren ondorioz EAE gobernatzeko zailtasunak nabariak badira ere, EAJk eszenatoki amestua lortu du Legebiltzarrean. Gehiengo osoa eskuratzen du EH-Bildurekin, PSErekin edo PP+UPyDrekin. Baina EH-Bilduk eta PSEk ez dute gehiengo osorik lortzen, are gutxiago PP eta PSEk. Horrek joko politikoaren aukerak zabalik uzten ditu, eta Autonomia Erkidegoa guztion onurarako eta inor bidean utzi gabe aurrera ateratzeko parada. Gainera, EAJren garaipena hain garbia izanik eta egoera ekonomikoa hain larria, uste dut ez dagoela kabidarik muturreko jarreretarako eta alderdi guztiek jarri beharko dutela euren harri koskortxoa, herriaren mesederako.

Ez dago gaizki orain eta hemen gogoratzea, EAJ bere kabuz aurkeztu zen azken Legebiltzarrerako hauteskundeetan (1998), eta Ezker Abertzalearen partaidetzarekin, EAJk 21 eserleku eskuratu zituela, EAk 6 eta Ezker Abertzaleak (Euskal Herritarrok) 14. Eserleku bakarreko aldea geratu zen EAJ eta gaur egun EH-Bildu osatzen dutenen artean, Lizarra-Garaziko akordioak sortu zuen ilusioaren markoaren eraginpean. 2012ko hauetan, ETAk borroka armatua behin-betiko utziko zuela urte bete pasatu denean, alde hori 6 eserlekukoa da, bost gehiago.

Zer esanik ez dago, bukatzeko, Iñigo Urkulluren lidergoa indartu egin dela. Euzko Alderdi Jeltzaleak, Ezker Abertzalea legeztatu ondoren, lehen alderdi abertzalea izaten jarraitzen du nabarmen, eta gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko lehendakaritzaren ateak zabalik ditu.

Orain lan egiteko eta Euskadi aurrera ateratzeko unea heldu da, DENON ARTEAN.

 

Hauteskunde debateak

Atzo ETB1eko debatea izan zen, euskaraz, eta Patxi Lopez, duela hiru urte eta erdi agindu egin bazuen ere, ez zen bertan izan. Ezta Basagoiti ere, baina hura ez genuen espero.

Euskarazko debatea ikusi ostean, pentsatu nuen lehen gauza zera izan zen, pena ematen zidala euskaldunak ez diren euskal herritarrek eztabaida jarraitu ezin izana, benetan arina, mamitsua eta emankorra izan zelako, gaztelaniazkoa ez bezala.

Oso irudi ona eman zuten bai Urkulluk, bai Mintegik, lasai, solturaz, eta esan nahi zutena ondo azalduz, mahaikideen solasaldien interbentzioak baldintzatuaz. Urkulluri estadista handiko trazak ere antzeman nizkion, eta Laura Mintegik berak ere bere adostasuna adierazi behar izan zion euskal subiranotasunaren gaia atera zenean. Basagoitik eta Lopezek jarri dute kanpaina honetako joko zikina, eta ETB1en falta izan zirela nabaritu zen ere aspektu horretan, eztabaida lasaia izan zelako, mamitsua bai, baina lasaia, harropuzkeriarik gabekoa.

Baina batez ere, ETB1eko formatuaren emankortasunari begira, galdera bat bururatu zitzaidan: zergatik aurreko eguneko debatea ez zen hain erakargarria izan? Astuna ere suertatu zen tarte askotan. Ba erantzun bat eta bakarra aurkitzen diot galdera horri. Jakina da eztabaidetako arauak eta moldeak solaskideen artean adostu behar dituztela, eta hala ez bada, ez dago debaterik. Jakinda Lopez eta Basagoiti falta izan zirela ETB1ekoan, erraz ondoriozta daiteke bietariko batek (edo biek, akaso) ekidin zutela bart izan zen debatearen formatua ETB2koan ere ikusi ahal izatea. Esateko ezer gutxi duenak bakarrik jar liezazkioke hainbesteko mugak eztabaida sakon, serio, eramangarri eta mamitsu bati, programa duena, ostera, esateko gauza asko dituena, ez da zertan horren beldur izan.

Mintegi (hasiera batean egongo ez zela esan arren) eta Urkullu indartuta atera dira ETBko debateetatik, biei bere osotasunean erreparatuta. Eta atzokoan, aurrekoan bezalaxe, Urkullu izan zen erdigunea, denak zeuden hari begira.

Euskal gizartea ere horretaz jabetuko delakoan nago. Garai berriak datoz.

Zein da EH-Bilduren independentziarako bidai-orria?

Abertzale guztion helburua da noizbait Euskal estatu aske baten herritar izatea. Horretan ez daukat nik zalantza handirik. Eta independentziarako helburu horrek lehendakaritzarako kanpaina hau busti egin du, nola ez, Katalunia eta Eskoziako oihartzunak bultzatuta.

Baina independentzia berba, horrela erabilita, azalpen handirik gabe, kontzeptu hutsala da gaur egun, ez da deus. Ez dago oso-osorik independentea den estaturik, guztiek dute nolabaiteko dependentzia beste estatu batekiko, lehengairen batekiko, inportazioekiko edo dena delakoarekiko, baita EE.BB-k ere.

Uste dut askoz ere egokiagoa dela Euskal Estatu terminoa erabiltzea, estatu kontzeptuak dependentzia horiek guztiak onartu egiten baititu bere baitan, baina aldi berean, euskal subiranotasun osoa ere gordetzen du. Eta horretaz, egia da, orriak eta orriak idaz litezke, askoz ere analisi edo entsegu politiko sakonagoen bitartez, baina ez nentorren gaur blog honetara independentzia definitzera. Garrantzitsuak diren ideia pare horiek mahai gainean utzi ondoren, EH-Bilduren independentzia (Euskal Estatu) xede horren azpian zer dagoenari begiratu arin bat eman nahi nion.

Eta xede horretarako, EH-Bilduk oraindik argitu ez dituen zenbait galdera planteatu beharko genizkioke gure buruari, ez baitira nolanahiko itaunak:

1. Laura Mintegik lehendakaritza eskuratuko balu, zeinen independentzia planteatuko luke hurrengo egunean? Bizkaia, Araba eta Gipuzkoarena? Zer egingo dugu Nafarroa (biak), Zuberoa eta Lapurdirekin?

2. Independentziak gizartearen babesa behar du, hori argi dago, baina zenbatekoa? Eta berriro ere, zein lurraldetan?

3. Ba al dakigu ziur zer gertatuko den independentzia aldarrikatu eta hurrengo egunean? Nik badakit arazo handirik ez dela egon, orain arte, Europar Batasunetik kanpoko herrialde berriak Europan sartzeko, baina Batasunaren parte den estatu batetik askatzen den estatu berri batek, lekurik izango luke Europan? Jakin badakit, EAJko legebiltzarkide den Izaskun Bilbaok galdera hori planteatu egin duela Bruselan, baina oraindik ez dago erantzun garbirik.

Hiru galdera horien erantzunik ez diot irakurri edo entzun EH-Bildu koalizioari. Europar Batasunarena ere aipatu dut, gainera, Arnaldo Otegi berberari entzun bainion BECen, larunbatean, Europako euskal estatua nahi zuela. Ez neukan Ezker Abertzalearen europar bokazio horren berri, baina ongi etorri, ados bainago horretan, Euskadi aske baten etorkizuna Europatik pasatzen dela alegia.

Laburbilduz, EH-Bilduren independentziarako bidai-orria ikusi nahi nuke, eurek independentzia erdieste hori zelan planteatzen duten. Bien bitartean, Iñigo Urkulluk plazaratu du euskal auziari dagokion proposamenik sinesgarri, egingarri eta bateragarriena: harreman bilaterala Estatuekin, maila berberean, eta maila horretan, akordioak bilatzea eta euskal gizarteari erabakitzeko eskubidea aitortzea. Zenbat eta autogobernu zabalagoa, orduan eta ongizate maila altuagoa. Eta bide horretan, ahalik eta euskal herritar gehien batu ditzagun abertzaletasunaren inguruan, argi baino argiago ikus dezaten eskumen gehiago duen euskal gobernu batek onurak baino ez dakartzala euskaldun ororentzat.

EH-Bildu eta euskara

Gaur EH-Bildu eta euskarari buruzko bi gai pilatu dira aldi berean, eta arreta deitu didatenez, tartetxoa egin nahi izan diet blog honetan.

Lehenik eta behin, EH-Bilduren web orrian sartu naiz hizkuntza normalizaziorako zer proposatzen duten ikusteko, eta arreta deitu didan lehenengo gauza izan da zati bat gaztelaniaz idatzita dagoela. Hemen  sakatuta ikus dezakezue (ordu honetan behintzat, aldatu gabe dago oraindik). Dena den, irudia gorde dut, bada ez bada.

Bai, egia da, denok egin dugu halakoren bat, euskarazko testua sartu nahi genuen lekuan gaztelaniazkoa sartu konturatu gabe, eta ez dauka aparteko garrantziarik. Baina arreta deitu dit gauza batengatik: oraindik ez al du inork interesik izan EH-Bilduk hizkuntza politikaz zer esan behar duen aztertzeko? Eta suposatuz bakar batzuek irakurri dutela, ez al die inork abisatu erroreaz? Harritzekoa.

Hala ere, mamira ere jo nahi nuen apur bat. Hain justu, gaztelaniaz agertzen den zatitxoan azaltzen da lehentasunezko hizkuntz politika subiranoa (bai, lehentasunezkoa eta subiranoa, hala esaten du, baina espainolez) lortzeko ezarri nahi dituzten neurriak. Honakoak (ez ditut nik itzulpen lanak egingo):

1. Lograr nuevos vascoparlantes y universalizar el euskera

2. Lograr espacios para el euskera

3. Incidir en la motivación del uso del euskera entre los euskaldunes

Eta neurri horiek irakurri ondoren, burura datorkidan lehen galdera hauxe da: baina NOLA demontre? Hor asmo onak baino ez ditut ikusten, oso asmo onak gainera, nire ustez, baina ez dute azaltzen asmo horiek nola gauzatu nahi dituzten. Hortaz, neurriak direla dioen lekuan, “helburuak” jarri beharko lukete, gutxienez.

Baina horrezaz gain, oraindik gehiago harritu nauen beste gai bat atera da gaurkoan, EH-Bildu eta euskararekin lotuta, eta bi iturri desberdinetatik ikusi dut.

Euskal Herrian Euskaraz elkarteak txio bat argitaratu du Twitterren esanez Iñigo Urkullu izango zela euskarazko hauteskunde debatean parte hartuko zuen lehendakarigai bakarra. Hementxe duzue:

Eta ondoren, [Enlace roto.] ere atera da albiste harrigarri hau. Berriaren zati bat kopiatzen dizuet:

“El candidato del PNV a lehendakari participará, en cambio, en los dos debates a cuatro, en euskera y castellano. La formación jeltzale ha elegido a Ortuzar y Egibar para los programas a seis. El PP se ha decidido por Laura Garrido para los programas en euskera y por Arantza Quiroga para el de mañana. En el caso de EH Bildu, Mintegi no debatirá en euskera, ya que en esos debates tomarán parte Marian Beitialarrangoitia y Xabier Isasi.”

Ba bai, harrigarria bada ere, eta alderdi ezberdinek hala baieztatu dutela dirudi, Iñigo Urkullu hautagai jeltzalea izango da ETB1-eko kamaren aurrean eztabaidan arituko den lehendakarigai bakarra.

Ez dut hemen esango EH-Bilduk ez duela euskararekiko konpromisorik, gezurretan arituko nintzatekeelako, baina zenbatetan entzun behar izan du Euzko Alderdi Jeltzaleak euskararekiko inolako konpromisorik erakusten ez duela hori ere gezurra izanik? Ba hortxe duzue konpromisoa, euskal herritarren aurreko konpromisoa.

 

 

Berria egunkariaren “publisitatea”

Zur eta lur geratu naiz, aho bete hortz, erreakzionatu ezinik…

Lagun batek bidali egin dit Berria egunkariak bere agenda erosteko zabaltzen ari den publizitate orria, eta benetan, ez daukat hitzik, mutu geratu naiz. Hobe zuek zeuek ikusten baduzue:

 

Komunikabide euskaldunek ere ez badute euren euskarazko publizitatea zaintzen, nork zainduko du?