Tag: Euskal Herria

ETA jokoz kanpo

Espero zen agiria heldu zen azkenik atzo bertan. Barkatu, ez nuen hori esan nahi, honako hau baizik: ETAren agiri bat espero zen, eta atzo iritsi zen, baina ez zen espero edo nahi genuena.

ETAk ez du bere desagertzea adierazi, eta hori da aspaldi-aspalditik itxaroten ari garen iragarpena. Jakina, horrek ez dit itxaropenerako dudan eskubidea ukatuko, baina horrenbeste falta zaigu oraindik…

Ez nuen talde terroristaren agiria aztertu nahi baina, agiriak berak kalean izan duen oihartzuna baizik. Atera dudan ondorioa emango dut lehenik eta behin, eta ondoren, labur azaltzen saiatuko naiz: ETA jokoz kanpo dago.

Kalean ez da ia ETAren agiriaz hitz egin. Politikariek bai, buelta asko eman dizkiete terroristen hitzei, baina egia bakarra da halakoek, kalean, ez dutela behin sortzen zuten giroa ekartzen.

Jendeak ez dio ETAri sinesten, jendeak ez dio ETAri jaramonik egiten, ETAren iritziak ez du balio gizarteak aspaldi bizkarra eman ziolako, eta ez horregatik bakarrik, sinesgarritasuna aspaldi galduta daukalako ere bai.

Atzoko gai nagusiak lagun artean zeintzuk izan ziren? Tabakoaren legea (oraindik) eta Urrezko Baloia Messiri eman izana.

ETAk zerbait pentsatu beharko luke horretaz.

Euskal Selekzioa eta inguruko koldarrak

Irakurri dut atzo Gara egunkariak argitaratu zuen Euskal Herriko Futbolarien prentsa oharra. Bihoa aurretik barruak astindu dizkidala testuak, emozionatu eta guzti egin naiz apur bat, eta nire buruari zera esan diot, ostia! Aurrera doaz, pausuak ematen ari dira, gure selekzioa nahi dute eta prest daude edozertarako.

Betidanik behar izan ditugu halako eragileak gure herrian aberrigintzarako, eta gizartean ospea eta entzutea dutenek inork baino gehiago eragin dezakete.

Baina lehen sintoma horien berotasuna epeltzen joan denean, gauzak beste modu batera ikusi ditut eta beste zenbait xehetasun ekarri dut gogora:

1. Egoera eskizofreniko hau guztia ez zen kolore batzuengatik hasi, izen baten lehiagatik hasi zen: Euskal Herria, Euskadi, Euskal Selekzioa… pitokeria galanta. Badakigu zer eta nor garen, eta abestiak dioen bezala: zuri, gorri eta berde gure koloreak, defenda ditzagun mundu guztian.

2. Ofizialtasunerako urrats sendorik ez ematea leporatzen diete jokalariek Euskal Federazioari. Gogora dezagun saltsa honetan, behintzat beste federazio bat badagoela tartean: Nafarroakoa. Eta Iparralderi dagokionez, pentsatzen dut Akitanian Federazioa ere egongo dela. Erantzukizuna zergatik da bakarrik Federazio batena?

3. Jokalarien papera. Ofizialtasuna lortu nahi dutela diote, jokalariak askatasunez erabaki ahal izatea zein selekziorekin jokatzen duen. Baina giroa nahasteaz aparte eta prentsa oharrak ateratzeaz gain, zer egin dute jokalariek? Euskal Herria horrenbeste maite duten horietakoren batek uko egin al dio Espainiarekin (edo Frantziarekin) jokatzeari? Hori ereduarekin lan egitea litzateke.

4. Euskal Herriko Futbolariak talde horrek zeintzuk ordezkatzen ditu? Guztiak? Euskal Herriko jokalarien %100? Noren izenean hitz egiten dute? Hori ere ez zaigu batere garbi geratu.

5. Jokalariek banaka hitz egiten dutenean, euren klubetako prentsaurrekoetan, ez dira hain garbiak, ez dute ofizialtasunez hitz egiten, ez dituzte pausu sendoak aipatzen eta honako hitzok bakarrik darabiltzate: futbolaren jaia, partida polita, giroa, jokatu nahi… Hitz hutsak, inolako konpromisorik adierazten ez dutenak.

Hortaz, bai, futbolariak ados omen daude Euskal Selekzioaren ofizialtasuna erdiesteko helmugarekin, baina Euskal Herriko Futbolariak izenak ematen dien anonimotasunpean ezkutatzen zaizkigu.

6. Eta bukatzeko, prentsa oharra Gara egunkarira bakarrik bidali zuten jokalariek. Hori bai pluraltasun ariketa bikaina, Euskal Herrian beste komunikabiderik ez balego bezala. Horrela helarazi nahi dizkiete euren iritziak euskal gizarteari?

Gainera, hor tartean ESAIT ere ibili zaigu bazterrak nahasten, ez dakit zeren bozeramaile, partidarik ez zela egongo, euren esku bakarrik balego bezala. Horretarako bakarrik bada ere, sentimendu baten monopolioa nahi dutenei ahoa itxi diete jokalariek bederen.

Tira, inuxente-inuxente, oraindik espero dut, nozibait, saltsa honetan guztian denek aurpegia ematea eta benetako irtenbideen bila hastea. Herri honen gehiengoak Euskal Selekzioa ikusi nahi baitu lehia garbian nazioartean, badelako garaia.

Nor da euskaldun? Zer da euskaldun izatea?

Aste honetan ziztu bizia hartu du Interneten Iñaki Perurena protagonista den bideo batek. Bertan, harrijasotzaile ohiak errepaso handia ematen dio kazetariari (Bilbovisioneko Manu delakoa) hark nafarra dela esaten dionean, eta ez euskalduna. Hemen duzue bideoa:

http://www.youtube.com/watch?v=kcqYNkI3PnY

Nire ustez, oso adierazgarria da bideoa, batez ere xehetasun txiki batengatik. Perurena gehien haserretzen den momentua kazetariak “jakintsu” (sabio) deitzen dionean dator. Ordura arte, Perurenak bere euskalduntasuna azaltzen du, zergatik den euskaldun, besteok garen bezalaxe. Baina ez du ulertzen berak naturaltasunez ikusten duen zerbaiten, eta azalpen arrazoitua eman ostean, besteak “jakintsu” deitzea, Iñakik naturaltasunez hitz egiten duelako, bihotzetik ateratzen zaiona argudio historiko eta soziolinguistikoz janzten duelako, bizi den herria ezagutzen arduratu delako.

Perurena jakintsua al da ala Manu arduragabe galanta?  Hortxe dago koska, hortik datorrela haserrea eratortzen dut nik.

Erdaraz (gaztelaniaz kasu honetan) hitz egitean vasco eta navarro erraz desberdin genitzake, banaketa administratiboak dakarren laguntzaz gehiago. Baina euskaraz? Nafarra eta euskalduna? Nafarra ala euskalduna? Euskaraz dakien nafarra ez al da euskalduna? Euskalduna da euskaraz dakielako soilik? Euskaraz dakien nafarra ez da euskalduna eta gaztelaniaz soilik dakien “euskotarra” (baskoa) euskalduna da? Gogora dezagun Euskaltzaindiak “euskaldun” berba gentilizio modura onartuta duela ere bai.

Garbi daukat, eta abestiak argi zioen, “guztiok gara euskaldun, guztiok anaiak gara, nahiz eta hitz ezberdinez, bat bera dugu hizkera”.

Naturaltasunez ikusiko bagenu naturala dena, bistara zein entzumenera naturalki agertzen zaiguna, hamar mila pausu aurrera emango genuke gure herrian eta gure gizartean.

Munduko Txapelketa Hegoafrikan berriro?

Beharbada ez duzue jakingo, baina gaurtik eta igandera arte munduko txapelketa izango dugu ostera ere Hegoafrikan, Pretoria hirian hain zuzen ere.

Gauza da, honako honetan, euskal ordezkariek ikurrina izango dutela bandera eta ez espainiarra edo frantziarra.

Misterioa alde batera utziz, Munduko Sokatira Txapelketa izango dugu lehian aste honetan.

P1943_11-09-10Batetik, ostiralera arte, kluben arteko munduko txapelketak izango dira, pisu desberdinetan. Euskadiko ordezkaria Goiherri talde erandioztarra izango dugu.

Bestetik, larunbatean, nazioen munduko txapelketa izango da jokoan. Baina gure mutilek ez dute horretan parte hartuko, euskaldunak direlako, eta ez espainiarrak edo frantziarrak. Nazioarteko Sokatira Federazioa (Tug of War International Federation) kontziente da Euskal Herriko arazo politikoaz, baina ez omen dirudi oso ausarta denik azalpenak eman behar dituenean, eta euskaldunek Frantzia edo Espainiaren izenpean tiratu beharko lukete. Adibide gisa, klikatu  hemen mundialean parte hartzen duten herrialdeen zerrenda nola antolatu duten ikusteko. Frantzia eta Espainia batera agertzen zaizkigu! (Northern Spain/Southern France). Kuriosoak behinik behin gauzak benetan nolakoak diren ez azaltzeko egiten diren tranpatxoak.

Hain gureak diren kiroletan ere, gure selekzioak izateko eskubidea ukatu egiten zaigu. Tamalgarria.

Kirol hutsera bueltatuz, ikusiko dugu gauzak zelan doazen. Blog honetatik gure ordezkaritzaren berri ematen saiatuko naiz berriak heldu ahala, ea munduko txapeldun ateratzen zaizkigun.

Momentuz, eta lehenengo dastaketatxo gisa, Hegoafrikako iturriek honakoa kontatzen didate:

Oso gogor entrenatzen ari dira pisaketa egunean (gaur) dagokien pisua emateko, pisua ez gainditzeko, gose handia pasatuz ere bai.

Apur bat harrituta omen daude hotel inguruko giroarekin, segurtasun gabezia zantzuak omen baitauzka: hesi ugari, asko elektrifikatuak; prostituzioa; eskolta autoak entrenatzera ateratzeko…

Azkenik, zur eta lur geratu dira beste herrialde batzuetako delegazioek dauzkaten baliabideekin. Inork imajinatzen al ditu txinatarrak sokatiran? Ba bai, hortxe daude, zazpi entrenatzailerekin eta hainbat itzultzailerekin, gureek daukatenaren bikoitzaren bikoitzarekin alegia.

Ea ba, sokatik tira eginda munduko zein txokora hurbiltzen den zapia. Zorte on mutilok!

I don´t need Spain

Patxi Lopez atera zaigu berriro, azken boladan, euskal herritarrok [Enlace roto.] dauzkagula gogoraraztera. Behintzat, esaldia atera digu plazara, asko errepikatuta egia bihurtuko zaiolakoan edo.

Hori bai, bada ez bada ere, zein identitate maite behar dugun argi gera dakigun, Eusko Jaurlaritzak hitzarmena sinatu du Espainiako Gobernuarekin Euskadiren irudia Europan Estatuarekin lotze aldera,[Enlace roto.] (Euskadi behar dut) lelopean.

Lelo horrek zaharrago bat ekarri dit gogora, “Euzkadik behar zaitu” ospetsua alegia. Eta hala da, zure koloreak ez badatoz bat horia eta gorriarekin, zuriak, gorriak eta berdeak behar zaituzte. Jarri aberriari nahi duzun izena, Euzkadi, Euskadi, Euskal Herria, Baskonia… niri bost, baina guztiok gara euskaldun, begietatik beste ezer sartu nahi diguten arren (ezta?)

Kopeta behar da identitate arazoak gaindituta dauzkagula baieztatzeko eta handik laburrera Espainia hitzaren “armoniarekin” ahoa betetzeko. Balearen tamainako kopeta.

llorente--253x320Tartean, gaur bertan, edozein arazoz gaindi dagoen hitzordua omen daukagu 20:30ean, futbol Mundialaren final erdiak. Gorriz jantzita doan talde batek jokatzen duela esan didate, egia esan, ez naiz asko enteratu, komunikabideetan ez baita ia ezer aipatzen horretaz. Baina ahaztu zure bizitzan eta ingurukoenean dauden arazo guztiak, horrek beste ezerk baino garrantzia handiagoa baitauka. Zuk ez duzu 600.000 euro jokoan, baina lasai, bularra puztuko zaizu hor baitaude Llorente, Martinez eta Alonso zure herria ordezkatzen, ezta?

Gogora ekartzearren baino ez: Alemania, Uruguai edo Holandako selekzioek ez dute sosik jasoko txapelketa irabaziz gero. Estatu horietako herritarren patriketatik ez zaie txakur txikirik ordainduko.

Horregatik bakarrik bada ere, I don´t need Spain. Dirua xede nobleagoetarako dago.

Zinema katalanez. Zinema euskaraz?

Kataluniako legebiltzarrak, atzo bertan, lurraldeko zinemetan proiektatzen diren filmen %50ek behintzat katalanera itzulita egon behar dutela onartu zuen [Enlace roto.].

5137583117 aldeko boto eta 17 kontra. Posible litzateke halako emaitzarik Euskal Autonomia Erkidegoko Legebiltzarrean? Zer esanik ez Nafarroakoan.

Lehenik eta behin, egia da Kataluniako errealitate soziolinguistikoa eta Euskal Herrikoa ez direla bateragarriak. Baina egia hori onartuta, zein oztopo eduki beharko genuke euskararen presentzia gure eguneroko bizitzan pixkanaka areagotzeko?

Orain arte, oso film gutxi ikusi ahal izan dugu euskaraz gure zinemetan, gehienak euskaraz eginda zeudelako; gainerakoak, umeentzako marrazki bizidunak zirelako.

Lehendakari berriaren hitzik gustukoena hona ekarrita, ez dut uste egoera hori oso “normala” denik. Helduok ere gustuko dugu zinema, eta noizean behin, gure artean bertsio originalak ikustea ohikoa ez denez, bakar batzuk behintzat gure hizkuntzan, ofiziala den hizkuntzan, gozatzea eskertuko genuke.

Aurreko gobernuarekin, zinema aretoek laguntzak jasotzen zituzten euskarazko filmak jartzeagatik. Gaur egun, Lopezkraziarekin, aro berri freskoekin, ezta hori ere.

Espazio asko ditu oraindik euskarak irabazteko, baina administrazioak horren alde egiten ez badu, jai daukagu. Euskarak bide bakarra dauka bizirauteko eta, berriz ere, hizkuntza “normala” izateko: aro berrietara egokitu eta aisialdian txertatu, gure egunerokotasunean, konplexu barik, etenik gabe, aurrera beti.

Katalunia eredu daukagu hizkuntzari dagozkion esparru askotan, alderdi politikoen batasunetik hasita. PSC eta PSE zergatik dira hain desberdin?

Patxi Lopezi eta bere gobernukide zein laguntxoei: gogoratu Natxo de Felipek (euskaldun-berria bera) hain gozo kantatzen zuen bertsoa, “euskara dela euskaldun egiten gaituena”.