Tag: euskara

“Nacionalistas” eta “abertzales”

El País egunkariaren delegatua EAEn, Juan Mari Gastaca, Fagor pairatzen ari den egoera latzari buruz idatzi duen azken artikuluan, hasiera baten, oharkabean pasa litekeen perlatxoa botatzen du: “Nacionalistas y abertzales acusan duramente a Fagor, y de paso a toda la corporación Mondragón, por haber elegido la vía más dura para explicitar su falta de oxígeno financiero”.

IzengabeaEusko Jaurlaritza eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren agintean dauden bi indar politikoez ari da, EAJ eta EH-Bildu, hurrenez hurren. Eta antza, bere ustez, batzuk “nacionalistas” dira, eta besteak, “abertzales“.

Egia esan, eztabaida teoriko-politiko sakonetan sartu barik, ez dakit zein izan daitekeen hitz biei eman nahi dien esanahi-aldea. Garbizale jarrita, abertzalea aberria maite duena da, eta “nacionalista“, aberriaren eskubideen alde dagoena, aberriak aberri. Baina egia da, baita ere, gurean abertzale berba erabiltzen dugula euskaraz gaztelaniaz “nacionalista” dena izendatzeko, hau da, Euskadin, gauza bera dira bai bata eta bai bestea, inolako konnotazio positibo edo negatiborik gabe.

Kasu honetan, ordea, nire ustez, konnotazioak sartu nahi izan ditu idazkiaren egileak. Badirudi, eta hau nire interpretazioa da, “nacionalista” hitzari ez diola karga ezkor handiegirik jarri nahi, bai ordea abertzale terminoari, EH-Bildurekin erabat identifikatuz. Hori egiten saiatzea, berez, nahiko errefuxagarria da.

Baina gatozen halako erabilera ustelek gure hizkuntzan izan dezaketen eraginera. ETAren indarkeriaren ondorioz batez ere, azken urteotan, gaztelaniak euskaratik hartu dituen maileguek kutsu negatiboa hartu dute, hala nola, “zulo”, “talde”, “kale borroka”, e.a. Eta Gastacak bide horri jarraitzen dio: euskarak ez du balio positibotasuna transmititzeko, euskaraz gauza negatiboak bakarrik adierazi behar dira, hizkuntza garbia gaztelania delako, purua, bateratzailea. Kazetari honen aburuz, EH-Bildu ez da oso gustuko indar politikoa, eta horiek, abertzaleak dira. Besteak, hain txarrak ez direnak, “nacionalistas” dira, EAJkoak alegia.

Horrelako ekarpenek, mundu erdaldunean, euskararen zigorraren edalontzian tantatxo bat gehiago suposatzen dute, eta mesede eskasa egiten diote hizkuntzari eta euskal hiztunei.

Ni abertzalea naiz, Gastaca jauna, EAJko abertzalea, herri askapenerako EAJ ereduan sinesten duen abertzale konbentzitua. Eta harro!

 

Hortik zeharko altxorrak

Denbora luzea neraman ezer idatzi barik. Irakur fidelik baldin badaukat, barkamenak aldez aurretik.

Baina askotan zaila da denbora ateratzea, ardurez beteriko aldiak datozkigu, eta gainera, ez dugu motibatzen gaituen gairik aurkitzen aparteko saiakerarik egiteko bitakora honetan.

Dena dela,  argazki honek merezi zuen, bitxiak baitira hortik zehar aurki ditzakegun gauzak.

Hemendik aurrera, behintzat, asteroko idazkitxora bueltatzea espero dut.

Aurrena praktika, gero predika

Bilduk eta PSEk eskatu diote Bizkaiko Foru Aldundiari zerbitzu guztiak euskaraz emateko, [Enlace roto.] irakur dezakezuenez.  Eta bikain iruditzen zait, ongi etorriak euskararen egoera hobetzeko har daitezkeen neurri guztiak.

Ez dut egoera sakon-sakon ezagutzen, baina ez daukat Aldundia administrazio erdalduna den sentsaziorik. Seguru asko ele bietan emango dira ia zerbitzu guztiak, eta bakarren baten, gabeziaren bat aurki genezake, tekla egokiak sakatuta konpon litekeena. Hortaz, gabezia horiei buelta emateko neurriak jartzen badira, hobe.

Hori bai, garbi daukadana da PSE alderdi erdaldun peto-petoa dela, salbuespenak salbuespen. Hemendik Limarainoko aurpegi puska behar da, PSEk euskararen alde ezer gutxi egin duenean, asko jota kontrako gauza handirik ez, orain eskaera honekin ateratzeko. Eta berriro diot, bikain iruditzen zait eskatzea, baina eskatzeko ere nolabaiteko sinesgarritasuna beharko da, ez? Minimo bat.

Orain arte, ez dut ezagutu euskararen defentsa eta erabilera sutsuagatik nabarmendu den agintari sozialistarik, eta jarrera hori, gobernatu/tzen dituzten administrazioetarako luzagarria da. Oraindik gogoratzen dut “Euskara eta libertadea” izeneko hura…

Aurrena praktika, gero predika.

EH-Bildu: nola erabili euskara eta umeak kontzientziak astintzeko

EH-Bilduk arazo bat dauka. Tira, ez dakit EH-Bildu esan edo EH-Bildun Ezker Abertzalearekin sartu diren gainerako alderdiek daukaten araz0a. Adibide garbia Eusko Alkartasuna da, noraezean dabiltza, laupabost kargu salbatu nahian.

Bestela, nola uler daiteke, adibidez, 2009an zuzenketa batzuk sinatzea eta onartzea Legebiltzarrean, eta 2013an, hitzez-hitz errepikatzen diren zuzenketa berberen kontra aritzea? 2009an, Haurreskolen Partzuergoan beste hizkuntza batzuk sartzeari buruzko zuzenketaren alde sinatu zuen Eusko Alkartasunak Legebiltzarrean. 2013an, aldiz, EH-Bildu ez da bakarrik aurka agertu, ez, horrez gain, manipulazioa erabili izan dute esateko EAJk gaztelania sartzen zuela haurreskoletan euskararen kalterako. Zirku horretan, hainbat komunikabidek, badakizue zeintzuk, txaloka aritu dira. Baina eskuztatze borobila izan da, Leixuri Arrizabalaga eta Jone Berriozabal legebiltzarkide jeltzaleek [Enlace roto.] batean azaltzen duten bezalaxe. EAJk ez du bere iritzia aldatu 2009tik hona, eta garai hartan, Jesus Maria Larrazabal Antiak, EAko legebiltzarkidea, sutsuki defendatzen zuena Legebiltzarrean, gaur egun EH-Bilduk sutsuki mespretxatzen duen testu bera da. Hortik egongo dira interbentzioetako aktak eta bideoak, bilatu nahi duenarentzat. Nik hau aurkitu dut:

http://www.youtube.com/watch?v=ATfJzGppW8s&feature=youtu.be

PSEk ere antzeko zerbait egin du, ez pentsa. Horretan berdin dabiltza sozialistak eta bildutarrak. PSEk zuzenketa hori berori sinatu egin zuen 2009an, eta 2013an, EH-Bilduk polemizatu egin duenez, ez du sinatu.

Ez dut ezer asmatzen, hementxe dauzkazue urte hartako eta aurtengo Legebiltzarreko dokumentuen kopiak, berdin berdinak, parez pare jarrita, izenpeak eta datak bakarrik aldatzen dira:

EAJko legebiltzarkideek aipatutako arituluan esaten duten bezala, gainera, EH-Bilduko ordezkariek hobe lukete guztiaren kontra agertzea baino, ez zerbaiten alde agertzea, proposamen zehatzak egitea baizik; eraikitzen laguntzea alegia, edo behintzat, argi utz dezatela zeren alde dauden, jakin badakigulako, arau orokor gisa, EAJk aurkezten duen guztiaren kontra egotea dela euren politika. Eta bazterrak nahastea, noski.

Bart de Wever euskaltzalea

Ez dut uste azalpen gehiegi merezi duenik. Flandesko politikari honek, Bart de Weverrek, Sabino Arana Fundazioaren saria jaso zuen igandean Arriaga Antzokian. Saria eskertzerako orduan, gaztelania, ingelesa edo bere ama hizkuntza hautatu beharrean, euskaraz egin nahi izan zuen.

Diotenez, bere herriko euskaldun batek lagundu zion hitzaldiarekin, grabatu omen zizkion ahoskera eta intonazioa, eta de Weverrek orduak eman zituen  grabazio hori entzuten Arriaga Antzokian irakurri zuena irakurtzeko irakurri egin zuen moduan.

Nire miresmena eta esker ona. Hementxe duzue mugikorrarekin grabatu ahal izan nuen bideoa:

EH-Bildu eta euskara

Gaur EH-Bildu eta euskarari buruzko bi gai pilatu dira aldi berean, eta arreta deitu didatenez, tartetxoa egin nahi izan diet blog honetan.

Lehenik eta behin, EH-Bilduren web orrian sartu naiz hizkuntza normalizaziorako zer proposatzen duten ikusteko, eta arreta deitu didan lehenengo gauza izan da zati bat gaztelaniaz idatzita dagoela. Hemen  sakatuta ikus dezakezue (ordu honetan behintzat, aldatu gabe dago oraindik). Dena den, irudia gorde dut, bada ez bada.

Bai, egia da, denok egin dugu halakoren bat, euskarazko testua sartu nahi genuen lekuan gaztelaniazkoa sartu konturatu gabe, eta ez dauka aparteko garrantziarik. Baina arreta deitu dit gauza batengatik: oraindik ez al du inork interesik izan EH-Bilduk hizkuntza politikaz zer esan behar duen aztertzeko? Eta suposatuz bakar batzuek irakurri dutela, ez al die inork abisatu erroreaz? Harritzekoa.

Hala ere, mamira ere jo nahi nuen apur bat. Hain justu, gaztelaniaz agertzen den zatitxoan azaltzen da lehentasunezko hizkuntz politika subiranoa (bai, lehentasunezkoa eta subiranoa, hala esaten du, baina espainolez) lortzeko ezarri nahi dituzten neurriak. Honakoak (ez ditut nik itzulpen lanak egingo):

1. Lograr nuevos vascoparlantes y universalizar el euskera

2. Lograr espacios para el euskera

3. Incidir en la motivación del uso del euskera entre los euskaldunes

Eta neurri horiek irakurri ondoren, burura datorkidan lehen galdera hauxe da: baina NOLA demontre? Hor asmo onak baino ez ditut ikusten, oso asmo onak gainera, nire ustez, baina ez dute azaltzen asmo horiek nola gauzatu nahi dituzten. Hortaz, neurriak direla dioen lekuan, “helburuak” jarri beharko lukete, gutxienez.

Baina horrezaz gain, oraindik gehiago harritu nauen beste gai bat atera da gaurkoan, EH-Bildu eta euskararekin lotuta, eta bi iturri desberdinetatik ikusi dut.

Euskal Herrian Euskaraz elkarteak txio bat argitaratu du Twitterren esanez Iñigo Urkullu izango zela euskarazko hauteskunde debatean parte hartuko zuen lehendakarigai bakarra. Hementxe duzue:

Eta ondoren, [Enlace roto.] ere atera da albiste harrigarri hau. Berriaren zati bat kopiatzen dizuet:

“El candidato del PNV a lehendakari participará, en cambio, en los dos debates a cuatro, en euskera y castellano. La formación jeltzale ha elegido a Ortuzar y Egibar para los programas a seis. El PP se ha decidido por Laura Garrido para los programas en euskera y por Arantza Quiroga para el de mañana. En el caso de EH Bildu, Mintegi no debatirá en euskera, ya que en esos debates tomarán parte Marian Beitialarrangoitia y Xabier Isasi.”

Ba bai, harrigarria bada ere, eta alderdi ezberdinek hala baieztatu dutela dirudi, Iñigo Urkullu hautagai jeltzalea izango da ETB1-eko kamaren aurrean eztabaidan arituko den lehendakarigai bakarra.

Ez dut hemen esango EH-Bilduk ez duela euskararekiko konpromisorik, gezurretan arituko nintzatekeelako, baina zenbatetan entzun behar izan du Euzko Alderdi Jeltzaleak euskararekiko inolako konpromisorik erakusten ez duela hori ere gezurra izanik? Ba hortxe duzue konpromisoa, euskal herritarren aurreko konpromisoa.