Sortu – Hitzak eta Hotsak

Indarkeria imajinarioan

Ia hiru urte igaro dira ETAk borroka armatua utzi zuenetik eta horrek izugarri aldatu du euskal gizartearen bizimodua, baina argi dago bakea egonkortu beharra dagoela. Bakea ez dator borroka armatua uztetik, edo ez hortik soilik behintzat.

Bakea askoz gehiago da. Bakea da aurkari politikoarekiko eta herrikideekiko errespetua, bakea da demokrazian benetan sinestea eta gizartea argudioz konbentzitzen saiatzea. Baina Ezker Abertzalearen imajinarioan, zoritxarrez, indarkeriak badu bere lekua oraindik, indarkeriaren nolabaiteko justifikazioa; berdin pentsatzen ez duena hitzez, irudiz eta ekintzez izutzea ez dagoela gaizki alegia. Eta hori guztia antzeman egiten da, batez ere, Ezker Abertzaleko gazteriak (gazteria “ofiziala” esan dezagun) gizarteratzen dituen mezuetan.

“Zuen burua gure jo puntu”, “eman sua”, gerrillarako (erabili egiten duten hitza) prest dagoen gaztea, beti “tresnaren” bat esku artean. Hori da, oraindik gaur egun, Ezker Abertzalearen balaunaldi berrietan ereiten ari diren hazia. Ez da harritzekoa, beraz, gizarteak eskatzea Eusko Jaurlaritzari bakea jar dezala lehentasunen artean, eta bakearekin batera, konponbidea eta bizikidetza.

Baina adibide horiekin nahiko ez bageneuka, kartel horiek herrietako edozein lekutan itsatsita aurkitzeaz gain, hormetan mehatxuzko leloak ikus ditzakegu asteburuz-asteburu:

Nola eraikiko dugu bizikidetza hori herri honetan? Horri buruzko tailerrik egingo al dute Burutakzio topaketetan Ezker Abertzaleko gazteek? Ba komeni da.

Sortuk ez daki independentzia zelan lortu

Eta ez da bakarrik Ezker Abertzalekoek ez dakitela zelan lortu, ez, gainera aditzera eman nahi dute oso seguru daudela euskal bideaz eta eurek bakarrik daukatela herri honen erabateko burujabetzarako giltza. Baina errealitatetik ezin urrunago.

Atzo bertan, Hasier Arraizek, Ezker Abertzalearen alderdi ofizialaren presidentea, esaten zuen independentzia nahi duten eragile sozial eta politiko guztien arteko akordioa bilatuko dutela, alde bakarrekoa, eta jakina, nola ez?, “la confrontación es inevitable e imprescindible”. Horrela, adibidez, eredu eskoziarretik aldentzen dira. (Ikusi albistea [Enlace roto.]).

Baina duela gutxi, bi hilabete eskas hain zuzen ere, iazko abenduaren 15ean, Pernando Barrenak zera esaten zigun, Euskal Herrian[Enlace roto.] independentzia erdiesteko. Hori esan zutenean, denok ulertu genuen, eta ez zuten ukatu, azpian pakturako izpiritua zegoela, akordio ireki eta zabalak bilatzearena, anitzak, guztien artekoak, desberdinen artekoak alegia. Independentistok bakarrik ez dugulako herri hau osatzen, herri hau anitza da, eta independentzia nahi izanez gero, alde bakarretik eraikitako independentzia hori, seguru asko, eraikin ahula izango da, lurrera arin erortzeko arriskua izango lukeena.

Lehen ez bagenekien zein zen Ezker Abertzalearen proiektua, orain gutxiago. Zer nahi dute? Independentziarako bide solido bat, zaila eta malkartsua izango dena, baina eraikin sendoa altxatzea ahalbidetuko ligukeena? Ala nahiago dute propaganda hutserako bakarrik balio duen indar independentisten aldeko akordio hori zarata apur bat ateratzeko, eta bide batez, euskal biktimismoaren diskurtsoa gehiago higatu?

Nik ez daukat hegaxka magikorik, baina Ezker Abertzaleak are gutxiago, diskurtso publikoa ere ez daukatelako batere garbi. Argi ditzatela gauzak etxe barruan lehenago, bederen.

Sortu, EAJren kopia merke hori

1. “Kataluniarrek eta euskaldunek amets berbera dute, baina ezin da ukatu herri bien errealitatea desberdina denik, eta batean ematen diren urratsak ezin direla bestean mimetikoki eman”.

2. “Hori egitea (pausu berberak ematea) akats larria litzateke”.

3. Kataluniako herritarrek bere bidetik joan behar dute, eta euskal herritarrek beretik”.

4. “Adostasun zabala lortu behar da Euskal Herrian erabakitzeko eskubidearen inguruan, gatazkari irtenbide integrala emateko”. (Erabakitzeko eskubidea dio, ez independentzia).

Zer uste duzue? Esaldi horiek Iñigo Urkullu, Andoni Ortuzar, Itxaso Atutxa, Joseba Egibar edo EAJko beste burukideren batenak direla? Ba ezin erratuago egon. Esaldi horiek [Enlace roto.], Sortuko (Ezker Abertzalearen alderdia) bozermaileak.

Argitzapen gehiagoren beharrik ez badago ere, zerbait esan beharra dago. Zelako kaparrada eman duten EAJk behin eta berriro errepikatzen zuelako Katalunia eta Euskadi ez direla berdin. Eta klaro! Horregatik espainolak, traidoreak, koldarrak eta ez dakit zer gehiago ginen. Eta orain? Orain zer dira eurak? Zentzudunak? Bai, ezta?

Bitartean, jarrera erasokor hori mantendu egiten dute Jaurlaritza, Aldundi eta udalerrietako arruekontuetan. EAJk aurkezten duen guztia txarto dago, baina Garitanok ez du beste erremediorik izan eta eskua luzatu behar izan dio Markel Olanori, Gipuzkoak aurrekontuak izan ditzan EAJk izan duen jarrera garbi eta zintzoagatik.

ZUEK ZARETE

Euskal Autonomia Erkidegoko gizarteak mezu garbi eta gardena bidali dio Euzko Alderdi Jeltzaleari: zuek zarete ataka larri honetarako irtenbideak aurkitzeko gai zaretenak. Hala uste dute %34,17k, hautesleen herenak baino gehiagok. Zeharkako mezua ere bada gainerako indar politikoentzat.

Hogeita zazpi (27) jesarleku atera ditu EAJk hauteskundeetan, 2009ko hauteskundeetako %1,15eko parte hartze altuagoarekin. Datu horrekin bakarrik, boteprontoan, ondorio batzuk atera daitezke:

PSEk eta PPk ez dute aitzakiarik, parte hartzea altuagoa izan da eta euren boto-galerak ikaragarriak izan dira.
EAJk bakarrik, PP-PSE-UPyD batuketak bezain beste jesarleku dauka.
EH-Bildu Legebiltzarrean sartu den arren, ez da nabaritu EAJren higadurarik. Alderdi sendo eta liderra dela erakutsi du.

Zenbaki absolutuetara jaitsiz, aintzat hartu behar den lehenengo gauza da bozka eman zezaketenen kopurua 2009an baino baxuagoa zela. 2009an, 1.776.059 pertsonek zuten botoa emateko eskubidea eta 2012an, aldiz, 1.718.696 herritarrek. Azkenean, guztira, parte hartzearen ehunekoa igo bada ere, hautesle gutxiago egon da. Hori ala izanik, EAJk 16.000 boto “galdu” ditu bakarrik 2009ko hauteskundeen erreferentzia hartuta, eta hori oraingoan EH-Bildu (Ezker Abertzalea) bozkatzeko aukera zegoela. Datu horiek osatze aldera, aurtengo hauteskundeetan, EAJk alde handiagoa atera dio EH-Bilduri, 2009an PSEri baino. Hori ez da emaitzei eustea, hori da ikaragarrizko sendotasuna erakustea, herriaren erreferente moduan agertzea alegia.

Apimarratzekoa da, gainera, Araban lehen indarra izatea eta Gipuzkoako (azken emaitza oraindik airean badago ere), EH-Bilduren 482 botoko alde estua. Ezker koalizio subiranistako kideek esan dute dagoeneko hausenarketaren bat dagokiela egitea, eta ea hausnarketa horrek nora daramatzan, SORTU alderdiarekin zer egingo duten ere airean baitago, eta koalizio barruko tentsioak areagotzeko arriskua baitaukate.

Eusko Alkartasuna eta Aralar barruan, bere aldetik, hausnarketatxo bat egitea ere ez legoke sobera. 2011n, Espainiako Gorteetarako hauteskundeetan eta Amaiur markapean, EH-Bildu integratzen duten indar berberak aurkeztu ziren elkarrekin, eta oraingoetan ia 10.000 boto galdu dituzte hauteskunde horiekin konparatuta. EAJk, ostera, hauteskunde horien erreferentzia hartuta, ia 60.000 boto gehiago atera ditu. Ez da makala!

Hortaz, eta egoera ekonomiko larriaren ondorioz EAE gobernatzeko zailtasunak nabariak badira ere, EAJk eszenatoki amestua lortu du Legebiltzarrean. Gehiengo osoa eskuratzen du EH-Bildurekin, PSErekin edo PP+UPyDrekin. Baina EH-Bilduk eta PSEk ez dute gehiengo osorik lortzen, are gutxiago PP eta PSEk. Horrek joko politikoaren aukerak zabalik uzten ditu, eta Autonomia Erkidegoa guztion onurarako eta inor bidean utzi gabe aurrera ateratzeko parada. Gainera, EAJren garaipena hain garbia izanik eta egoera ekonomikoa hain larria, uste dut ez dagoela kabidarik muturreko jarreretarako eta alderdi guztiek jarri beharko dutela euren harri koskortxoa, herriaren mesederako.

Ez dago gaizki orain eta hemen gogoratzea, EAJ bere kabuz aurkeztu zen azken Legebiltzarrerako hauteskundeetan (1998), eta Ezker Abertzalearen partaidetzarekin, EAJk 21 eserleku eskuratu zituela, EAk 6 eta Ezker Abertzaleak (Euskal Herritarrok) 14. Eserleku bakarreko aldea geratu zen EAJ eta gaur egun EH-Bildu osatzen dutenen artean, Lizarra-Garaziko akordioak sortu zuen ilusioaren markoaren eraginpean. 2012ko hauetan, ETAk borroka armatua behin-betiko utziko zuela urte bete pasatu denean, alde hori 6 eserlekukoa da, bost gehiago.

Zer esanik ez dago, bukatzeko, Iñigo Urkulluren lidergoa indartu egin dela. Euzko Alderdi Jeltzaleak, Ezker Abertzalea legeztatu ondoren, lehen alderdi abertzalea izaten jarraitzen du nabarmen, eta gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko lehendakaritzaren ateak zabalik ditu.

Orain lan egiteko eta Euskadi aurrera ateratzeko unea heldu da, DENON ARTEAN.

Gezurrak legebiltzarrean

Patxi Lopez buru belarri aritu da gaur bere diskurtsoarekin Legebiltzarrean. Ohiko “bla, bla, bla” hutsalaz aparte, gauza batek deitu dit arreta ikaragarri. Irekiak honela jasotzen zuen bere Twitter kontuan:

Horiexek lehendakariaren hitzak, eta hitz horiek, bi gezur estaltzen dituzte. Alde batetik, ez da egia Ezker Abertzalea legala denik. Sortu alderdiaren kasua oraindik ez da argitu, eta argitu bitartean, ilegala da Ezker Abertzalearen alderdi hori. Gainera, egon badago zerrendetan aurkeztu ezin diren Ezker Abertzaleko kide asko, zerrenda horiek “kutsatzen” dituztelakoan. Hortaz, legaltasuna azpimarratzea, hori guztia Bilduren legaltasunaren azpian estaltzea da, eta gogora dezagun, gaur egun, Bildu beste bi alderdik osatzen dutela: Eusko Alkartasuna eta Alternatiba.

Beste alde batetik, demokrazia eta zuzenbide estatua gailendu direla esan du Lopezek. Hori orain onartzea, bada azken urteotan demokraziak eta zuzenbide estatuak funtzionatu ez dutela esatearen pareko, baina are gehiago, Sortu legez kanpo dagoen bitartean ere, ez dago baieztapen hori inondik inora hartzerik. Gainera, jakin badakigu, Bildu legeztatzea Zapatero eta Iñigo Urkulluren arteko berbaldi eta negoziaketen ondorioz gertatu zela, eta horiei esker, Espainiako demokrazia eta botereen banaketa airean utziz.

Ez dakit zein den Lopezen jokoa, baina argi dago egia esatea ez dela bere planen barruan sartzen. Orduan, presoak hurbiltzearen aldeko jarrera adierazi duenean, zer esan du? Egia ala gezurra?

Españokrazia

Egia esan, gaur ez da eguna oso ondo hasi. Sortu ez da sortu, Auzitegi Gorenak banderatxoa altxatu eta jokoz kanpo adierazi du. Hori bai, 16 epaileren artean, zazpik ez zuten ilegalizazioaren alde bozkatu, eta lehenengo aldiz, Alderdien Legeari buruz ari garela, ez dago aho batekotasunik.

Xehetasun ñimiño horrek esperantzarako argi-printzatxoa zabaltzen du, errekurtsoa ezartzeko aukera baitago. Hori bai, maiatzaren 22ko hauteskundeetan Ezker Abertzalea ez da Sorturen markapean aurkeztuko. Ni ziur naiz agertuko direnaz, eta agertu behar dute, baina ikusiko dugu nola (Eusko Alkartasunaren magalean?).

Beste alde batetik, Españokraziaren beste adibide bat izan genuen herenegun Madrilgo Kongresuan. Bertan, estatuan koofizialak diren hizkuntzak (euskara barne) kongresuan erabili ahal izateko proposamena eraman zuten CiU, ERC, EAJ, BNG eta NaBai-k.

Lehen aldiz entzun ahal izan genuen Kongresuan euskaraz hitz egiten EAJko Aitor Estebanen eskutik, eta hori izan zen berririk pozgarriena, PPSOE alderdiak atzera bota baitzuen proposamena.

Bilkuraren akta irakur dezakezue honako estekan, 10. orria eta 16. bitartean doa hizkuntzei dagokiena. Dena den, arreta deitu didaten zatiak zuekin konpartitu nahi nituzke, zuzenean:

1. “Continúa su intervención en euskera.-Varios señores (señorarik ez?) diputados pronuncian palabras que no se perciben”. (11. or) -> Zurrumurruak, aulkian mugitu eta zarata atera… tira, Espainiako politikari batzuentzat errespetuaren sinonimo direnak.

2. Jose Bono (PSOE, Kongresuaren presidentea): “[…] no nos molesta oír hablar en euskera […] apelo a su inteligencia y a su sentido común para que no ponga límite a su comprensión porque, siendo muchos los que quizá quieran entender lo que su señoría decida, no lo hemos conseguido y por eso, no por mí, ni por usted, sino por ellos, por los que quieren escuchar al PNV y no le entienden si no habla en la lengua oficial del Estado, es por lo que le pediría que no vuelva a hacerlo, pero tampoco quiero que pueda decirse que aquí, en esta casa, se limita la libertad de nadie. […] Si quieren hablar en idioma distinto del castellano tienen que cambiar la ley, y en caso contrario, sonriendo, amablemente, le digo que será la última vez”. (11-12. or) -> Bono jarrera ona mantentzen saiatzen da. Ulerkor, atsegin… agertu nahi da, baina ez dago irribarrea erakutsiz agertzen zaizun etsaia baino gauza beldurgarriagorik. Zinismoa da Bonorena: utziko zaitut, baina gaur bakarrik, e? Ez pasatu. Bihartik aurrera, akabo! Eta abisatuta zaude.

3. “El señor Tarno Blanco sube hasta la Presidencia… ¡Es intolerable!

El señor PRESIDENTE: Señor Tarno, le llamo al orden. (El señor Tarno Blanco pronuncia palabras que no se perciben al bajar de la Presidencia.) Señor Tarno, le llamo por segunda vez al orden. […]

(El Señor Tarno Blanco pronuncia palabras que no se perciben). Señor Tarno, si le llamase por tercera vez al orden, tendría que abandonar el salón de sesiones. Le ruego que se calme”. (12. or) -> Tarno Blanco Sevillako PPren diputatua da, eta ez dut uste azalpen handirik merezi duenik aktan jasota geratzen den jarrerak.

4. Astarloa Huarte-Mendicoa (PP): “Ustedes están aquí, como yo, por ser representantes del pueblo español, de la totalidad del pueblo español, no de una de sus partes (baina diputatuak ez al daude probintziaka aukeratuta? ein?) ; pueblo que colectivamente tiene una lengua común que es el castellano. […] es una pieza más del proceso de desmontaje del Estado autonómico que algunos de ustedes vienen persiguiendo en los últimos años. Su planteamiento es sencillo: lo mío es solo mío, y lo de todos es mío también o no es de nadie. […] no me voy a referir ahora ni a algunos argumentos ni a algunas impertinencias que, lamentablemente, se han vertido por alguna de sus señorías. (14. or) -> gizakume honen aita Madrilgo batzokian euskara irakasle izan zela esan didate, baina apunte hori aparte utzita, adibidez, Autonomien Estatuaren deuseztapena aipatzen du PPren diputatuak, eta azken hilabeteotan, PPri baino ez dizkiot entzun modelo horren aurkako argudiorik sutsuenak ([Enlace roto.]). Beste guztiari buruz, PPren ohiko jarrera, esan dezagun, atzerakoia.

5. Muñoz González (PSOE): “El artículo 3.3 de la Constitución dispone que la riqueza de las distintas modalidades lingüísticas de España es un patrimonio cultural que será objeto de especial respeto y protección por todas las administraciones” (15.or) -> Aipamen hori nabarmentzen dut bakarrik, azkenean, hori esan eta gero, proposamenaren kontrako botoa azaltzen duelako. Eskizofrenikoa.

Horri guztiari [Enlace roto.] gehitu behar zaizkio, eta azkenean, PPkoekin eseri egin zela eta guzti, bere benetako ideologia agerian utziz beste behin ere.

Azaldutako eta erakutsitako osagai guztiak eltzean sartu eta ondo irabiatu ostean, gaur egun daukagun Españokrazia ateratzen zaigu. Zirkua aipatzen zuen politikariren batek duela gutxi, baina Euskadiren kontrako zirku honek ikusleok asper eginda uzten gaitu.

Noiz hasiko gara aurrera egiten?

Oh.: barkatu, baina haserreak batzuetan… Atzo bai, atzo berri onik ere izan zen, azkenean Erkidego Autonomoko kutxen [Enlace roto.] daukagu. Behintzat…