Ni ez naiz fededuna… Hauteskundeen emaitzak ulertzeko gida

Baneukan gogoa hauteskunde orokorretako emaitzei heltzeko, baina gogoa eta astia, zoritxarrez, askotan ez datoz bat.

Ez zaituztet zenbaki potoloekin aztoratuko, askotarikoak ikusiko zenituztelako dagoeneko, bai ordea, zenbakien aurrean jartzeko filosofia eta jarreraren gaiari heldu nahi nioke.

Alde batetik, ahaztu gauza bat, ezabatu zuen hardiskatik, zenbaki batek, berez, ez du ezer esaten. Zenbakia bera baino inportanteagoa da zenbaki hori inguratzen duen testuingurua: aldi politikoa, lekua, joera, e.a. Hortaz, “alderdi batek xxxxxx boto irabazi/galdu ditu” bezalako adierazpen handien aurrean, lasai, eseri eta erreparatu, lehenik eta behin, adibidez, hauteskunde bat eta bestearen arteko parte hartzean egon den desberdintasunari. Zerbait aipatzearren, baina garrantzitsua, guztirako boto kopurua ere ez delako beti berdina.

Bestetik, eta gure Euskadira etorrita, koalizioen emaitzak aztertzerakoan ere, egiten ditugun batuketek  logika jakin bati jarraitu behar diote:

  • UPN eta PPren botoak batzen baditugu Nafarroan koalizioan joan direlako, zilegia da, eta berdin berdin balio du EAJ eta Geroa Bai koalizioarenak batzea (EAJ baitago barruan).
  • Gogoratu, bestalde, Amaiur Amaiur dela, eta ez Bildu edo Ezker Abertzale tradizionala. Beraz, Amaiurrek galdu edo irabazi duena batekiko edo bestearekiko, erreferentzia bat baino ez da, baina ez egia absolutua. Adibidez: Ezker Abertzaleak duen babes soziala ez da orain handiagoa (edo txikiagoa) emaitza zehatz batzuengatik, sentsibilitate gehiago gordetzen baititu koalizio honek. Kasu honetan, bereziki deigarria da Bilduren emaitzak ezin hobetu izana, Aralar gehitu denean proiektura. Baina nire aurreko argudiora itzulita, horren arrazoia testuinguruak emango digu eta hurrengo hauteskunde batzuetako emaitzek.
  • Bi garaipen mota daude hauteskunde hauetan: botoetan lortzen dena eta eserlekuetan lortzen dena, biak ala biak baliagarriak, eta biak bere esanahi sinbolikoarekin. Ez nituzke bata ala bestea gutxietsiko.

Laburbilduz, zenbakiek ez dute egia absoluturik ematen. Horregatik esaten da hauteskundeetan, maiz, guztiek irabazten dutela, baina egia esan, alderdi bakoitzak bere testuinguruan hartzen ditu zenbakiak, irakurketa jakin, eta ziur asko, baliagarria eginez. Kontuan izan, beraz, hauteskunde gau horretan, alderdietako liderrek euren jendeari hitz egiten diotela, ez horrenbeste gizarteari.

Horregatik, hain zuzen ere horregatik, iruditu zitzaizkidan hain deigarriak Iñaki Antigüedadek (Amaiur) gau horretan bota zituen lau hitz, jendaurrean, hitzaldia ematen ari zela: “gu ez gara fededunak”. Bere aurrean, eta inguruan, zeukan jendea ez zen bere betiko eta ohiko jendea, Ezker Abertzale tradizionala ez diren beste sektore batzuk zeuden. Zer aurpegi jarriko zuten Larreinak eta bere boz emaileek hori entzutean?

Amaitzeko, orduan, argi eduki gau horretan politikariek bere jendeari hitz egiten diotela, baina aldi berean, ez legoke gaizki politikariek beraiek ere kontuan hartzea bere jendea zein den.

Nortasun kontua

Gernikako Estatutuaren efemerideak, bakearen testuinguruan, analisirako parada goxo eta ezin hobea utzi digu.

Alde batetik, eta Espainian lerrokatuta dauden alderdiei dagokienez (PP eta PSE), jokoz kanpo daudela argi eta garbi dago. Marko politikoa aspaldi zegoen gaindituta Euskadin, baina orain, ETA azkenik  tiroka ez dabilenean, oraindik ez dute jakin aro berrira egokitzen. Ez daukate proposamen berririk. Gutxienez, asmo eta begi onez hartu dute notizia.

Abertzaleei dagokienez, bestetik (EAJ eta Ezker Abertzalea, bere izendapen guztiekin), ilusioz beterik datoz oraina eta etorkizuna, eta ilusio hori gizarteari kutsatzen zaio. Futbol talde batek txapelketak irabazten dituenean zaleak ateratzen zaizkion bezalaxe, bake egoeran eta proiektu berriak mahai gainean, abertzaleak aterako dira kalera eta hautestontzietara zokoratuta zeuden izkinetatik.

EAJk, Iñigo Urkulluren hitzetan, [Enlace roto.] proposatu du 2015erako, erreferendumarekin. Konstituzioa estatu independente batek bakarrik izan dezake, eta atzo, Gernikako haritzpean, sinbologia karga guztiarekin, independentziaz hitz egin zuen Euzko Alderdi Jeltzaleak. Estonia eta Kroazia Europan diren bezalaxe, adibide eta guzti.

Amaiur osatzen duten alderdien kasuan, Bildu osatzen dutenek eta Aralarrek bi adierazpen ezberdin egin zituzten, baina mezua antzekoa: autodeterminazioa eta guztien arteko elkarrizketa, laburbilduz. Ildo horretan, badirudi, askori arraro egingo bazaie ere, EAJ haratago joan zela mezu politikoan eta zehaztasunean, ausartago azaldu zen. Hori bai, ez dago zalantzarik independentzia dela Ezker Abertzalearen helburua, nahiz eta atzo ez zen mezu nagusia izan.

Eta hor tartean, Rubalcabari zera esatea bururatu zitzaion, independentzia ez dela ezinezkoa.

Giro da, politikaz hitz egiten ari gara herri honetan, Euskadiren etorkizun politikoaz, nazioa zelan egituratuko dugun. Eta abertzaleen artean, helburua bat eta bakarra da, baina bideak zehaztu behar dira, moduak, nortasuna.  Hortxe egongo da desberdintasun nagusia, eta herri hau nondik zuzenduko den erabakiko duen xehetasuna.

NORTASUN kontua da.

PP eta Ezker Abertzalearen leku egokia

Lehenik eta behin, beste ezer esan baino lehen, bidezkoa da Bake Konferentziatik atera diren bost puntu nagusiak hemen jasotzea, bake iraunkor eta bidezkoa lortzeko beharrezkotzat jotzen direnak:

1. ETAri dei egiten diogu bere jarduera armatuaren behin betiko amaiera iragartzen duen adierazpen publikoa egiteko eta soilik gatazkaren ondorioez aritzeko Espainia eta Frantziako gobernuei elkarrizketarako deia egiteko

2. Adierazpen hori egingo balitz, dei egiten diegu Espainiako eta Frantziako gobernuei baiezkoa eman eta gatazka armatuaren ondorioez soilik aritzeko elkarrizketak zabaltzeko

3. Adiskidetzean aurrera egiteko urrats sendoak ematera dei egiten dugu, biktima guztiak ezagutu, konpentsatu eta lagundu. Onartu emandako mina eta lagundu zauri sozialak eta pertsonalak sendatzen.

4. Gure esperientziak azaltzen digunez, askotan gatazkak konpontzeko orduan badira bake iraunkorra eskuratzeko lagungarriak diren aztertu beharreko beste gaiak. Ildo horretan, eragile ez bortxatzaileak eta ordezkari politikoak bil daitezen iradokitzen dugu, gai politikoak eta gaiarekin zer ikusirik dutenak eztabaidatzeko, herritargoa kontsultatuz, horrek guztiak gatazkarik gabeko aro berria sortzen lagun dezakeelako. Gure esperientziak azpimarratzen duenez, hirugarren parte hartzaileek, begiraleek edota laguntzaileek, elkarrizketa bideratzen laguntzen dute. Hemen ere, gatazkarekin zer ikusirik duten parteek horrela erabakiko balute, elkarrizketa nazioarteko laguntzaileen bidez ere bidera liteke

5. Iradokizun hauentzako jarraipen batzorde bat osatzeko prest azaltzen gara.

Euskal gizartean ilusioa piztu eta tunelean argia ikusten hastea ahalbidetzen digun horrek guztiak, mesfidantza baino ez du sortzen Estatuko sektore batzuetan, eta Euskadin sektore horien ordezkari direnen artean. Erakusgarri bezala, gaurko egunkari edo komunikabide batzuen azalaetatik ateratakoak doazkizue jarraian (ABC, La Gaceta, Intereconomía eta La Razón):

Titular horiek protagonista izan nahi duten batzuen hitzekin janzten baditugu, antzerkiaren parte handi bat eginda daukagu:

  • Mayor Oreja: “ETAk erailtzen ez badu, irabazten ari delako da” . Bere betiko adierazpen-tranpak.
  • Iturgaiz: [Enlace roto.].  Antza ez diote kasu handirik egiten eta momentua baliatu nahi du. Nürembergen jazotako zerbait gertatuz gero, ea Pandoraren kaxa irekitzen ari den eta bere alderdiari eragiten dion Frankismoaren garaiagatik.
  • Basagoiti: Konferentziak “oztopatu, zaildu eta atzeratu egiten du” ETAren porrota.
  • Patxi Lopezen kasuan, gogoratu behar dugu [Enlace roto.] dagoela. Antza ez dio garrantzia handirik eman atzoko gertakizunari. Ez dago egon  behar duen lekuan, baina tristeena berarentzat zera da, ez duela inork faltan bota.

Hortaz, ikus daitekeen bezala, horiek guztiak lekuz kanpo daude. Baina zalantzak dauzkat nik Ezker Abertzalea ere ez ote dagoen leku desegokian. Gaur Floren Aoizek Gara egunkarian idatzi duen artikulua irakurtzen ari nintzela, tripek abisua eman didate: kontuz!!! Bake konferentzia al zen ala etekin politikoa ateratzeko aitzakia? “La era está pariendo un corazón vasco” izenburua jarri dio Floren Aoizek bere artikuluari.

ETAren amaieraren momentua da, ETAk armak uzteko momentua, ETAk gu bakean uzteko momentua. Gero gerokoak. Orain ETAren amaieraz bakarrik hitz egiten badugu, etorkizun laburrean politikaz hitz egin ahal izateko oinarri sendoak jarriko ditugu, zalantzarik gabe.

Hori dela-eta, berriro ere, Iñigo Urkulluren jarrerarekin geratzen naiz: [Enlace roto.].

Gezurrak legebiltzarrean

Patxi Lopez buru belarri aritu da gaur bere diskurtsoarekin Legebiltzarrean. Ohiko “bla, bla, bla” hutsalaz aparte, gauza batek deitu dit arreta ikaragarri. Irekiak honela jasotzen zuen bere Twitter kontuan:

Horiexek lehendakariaren hitzak, eta hitz horiek, bi gezur estaltzen dituzte. Alde batetik, ez da egia Ezker Abertzalea legala denik. Sortu alderdiaren kasua oraindik ez da argitu, eta argitu bitartean, ilegala da Ezker Abertzalearen alderdi hori. Gainera, egon badago zerrendetan aurkeztu ezin diren Ezker Abertzaleko kide asko, zerrenda horiek “kutsatzen” dituztelakoan. Hortaz, legaltasuna azpimarratzea, hori guztia Bilduren legaltasunaren azpian estaltzea da, eta gogora dezagun, gaur egun, Bildu beste bi alderdik osatzen dutela: Eusko Alkartasuna eta Alternatiba.

Beste alde batetik, demokrazia eta zuzenbide estatua gailendu direla esan du Lopezek. Hori orain onartzea, bada azken urteotan demokraziak eta zuzenbide estatuak funtzionatu ez dutela esatearen pareko, baina are gehiago, Sortu legez kanpo dagoen bitartean ere, ez dago baieztapen hori inondik inora hartzerik. Gainera, jakin badakigu, Bildu legeztatzea Zapatero eta Iñigo Urkulluren arteko berbaldi eta negoziaketen ondorioz gertatu zela, eta horiei esker, Espainiako demokrazia eta botereen banaketa airean utziz.

Ez dakit zein den Lopezen jokoa, baina argi dago egia esatea ez dela bere planen barruan sartzen.  Orduan, presoak hurbiltzearen aldeko jarrera adierazi duenean, zer esan du? Egia ala gezurra?

Korbata gorria ala urdina?

Ezin uka daiteke Bilduk protagonismoa hartu duela azken hilabeteotan euskal politikan, baina aldi berean, zaila da koalizioaren haria hartzea. Eta azaltzera noakizue.

Patxi korbata urdinarekin

Alde batetik, Martin Garitanok, Gipuzkoako  ahaldun nagusia, adierazi du ongi etorria izango dela “borondate on eta errespetuz datorren edonor”, Asturiasko printze eta printzesari buruz. Duela ez horrenbeste, beste alderdi abertzaleren bateko inork, EAJko norbait adibidez, antzeko zerbait esan izan balu, hamaika hitz politez hartuko zuketen Ezker Abertzalekoek, hormak pintatuz, kartelak edozein banketxetako kristaletan jarriz, e.a. “Español” zatekeen izenlagunik samurrena. Orain, aldiz, Martin Garitanok botatzen ditu adierazpenak eta txaloz hartzeko beharrean gaude.

Ba bai, poztekoa da Ezker Abertzale tradizionala barne hartzen duen koalizioak halako bira eman izana… egia balitz, ez baita urmaela basamortuan dakusazuen ur-distira. Berri horrekin batera, beste batekin topo egin dugu gaur, Bilduren “B” aldea erakusten diguna: Bilduk ez du EUDELen zuzendaritzan parte hartuko bere eginbeharren eztabaidan parte hartu arte.

Zera esango didazue, “eta zer? Libre dira nahi duten politika egiteko”, eta bai, arrazoi izango zenukete, erantzukizun instituzionalaren kontua alde batera utzita, xehetasun txiki batengatik izango ez balitz: Bildu jolasean ibili da EUDELen gaiarekin [Enlace roto.]. Gaurkoak, kontrara, garbi uzten du Bilduren erabakia izan dela, ez beste inorena, EUDELen parte ez hartzea, eta erabaki hori biktimaren rola hartzeko erabili dute.

Komunikazio ikastaro baten, behin, irakasleak politikariek janzkerarekin zelan komunikatzen zuten azaldu zigun azaletik. Gizonezkoen kasuan, korbata urdinek adostasunerako jarrera azalduko luketeen bitartean, gorriek, ostera, akordiorik inondik inora ez dela egongo adieraziko lukete.

Bilduko politikariek ez dute korbatarik janzten normalean, baina jantziko balute, zein kolore erakutsiko ligukete orain?

Bildu eta Gara: itxurak ere gordetzen ez direnean

Gaur Bilduk akordio bat lortu du Euskadiko Erkidego Autonomoko hiru kutxekin, eta hala adierazi du twitter bidez. Gara egunkariak ere, berehala eman du berria, segiduan. Hona hemen irudia:

“Recoje” akats ortografikoa agertzen da gaztelaniaz Bilduk argitaratzen duen tweet horretan. Baina kuriosoa da akats ortografikoa Gara egunkariak errepikatzea, eta esaldia ere zati handi baten kopiatzea. Minutu bakarreko denbora-tartean guztia.

Bildu eta Gararen Twitter kontuak pertsona berberak eramango al ditu? Ala Garak Bilduri egin nahi dion propaganda nahiak ortografiaren mugak ere gainditzen al ditu?

Gaur, Bildu kutxen akordioaz mintzo da, eta EUDELen salatzen zuen bazterkeriaz ahaztu. Baina badirudi bazterkeria hori ere ez dela erreala, EAJk eskua luzatu ziola zerrendak EUDELen aurkezteko, baina ez duela Bilduren erantzunik jaso.

Bilduk astia dauka oraindik zerrenda horiek aurkezteko, baina zer aukeratuko du? EUDELen lanean hastea ala biktimaren papera berriro hartzea? Ikusiko dugu.

EGUNERAKETA:

Garak erantzun dit Twitter bidez aipatu akats ortografikoa duen tweet horri buruz. Bidezkoa da hemen euren erantzuna eranstea: “Kaixo, Ugaitz. No es tan “curioso”. Hemos reenviado el mensaje de Bildu subrayando la fuente y se ha colado el error ortográfico”