EH-Bildu: nola erabili euskara eta umeak kontzientziak astintzeko

EH-Bilduk arazo bat dauka. Tira, ez dakit EH-Bildu esan edo EH-Bildun Ezker Abertzalearekin sartu diren gainerako alderdiek daukaten araz0a. Adibide garbia Eusko Alkartasuna da, noraezean dabiltza, laupabost kargu salbatu nahian.

Bestela, nola uler daiteke, adibidez, 2009an zuzenketa batzuk sinatzea eta onartzea Legebiltzarrean, eta 2013an, hitzez-hitz errepikatzen diren zuzenketa berberen kontra aritzea? 2009an, Haurreskolen Partzuergoan beste hizkuntza batzuk sartzeari buruzko zuzenketaren alde sinatu zuen Eusko Alkartasunak Legebiltzarrean. 2013an, aldiz, EH-Bildu ez da bakarrik aurka agertu, ez, horrez gain, manipulazioa erabili izan dute esateko EAJk gaztelania sartzen zuela haurreskoletan euskararen kalterako. Zirku horretan, hainbat komunikabidek, badakizue zeintzuk, txaloka aritu dira. Baina eskuztatze borobila izan da, Leixuri Arrizabalaga eta Jone Berriozabal legebiltzarkide jeltzaleek [Enlace roto.] batean azaltzen duten bezalaxe. EAJk ez du bere iritzia aldatu 2009tik hona, eta garai hartan, Jesus Maria Larrazabal Antiak, EAko legebiltzarkidea, sutsuki defendatzen zuena Legebiltzarrean, gaur egun EH-Bilduk sutsuki mespretxatzen duen testu bera da. Hortik egongo dira interbentzioetako aktak eta bideoak, bilatu nahi duenarentzat. Nik hau aurkitu dut:

http://www.youtube.com/watch?v=ATfJzGppW8s&feature=youtu.be

PSEk ere antzeko zerbait egin du, ez pentsa. Horretan berdin dabiltza sozialistak eta bildutarrak. PSEk zuzenketa hori berori sinatu egin zuen 2009an, eta 2013an, EH-Bilduk polemizatu egin duenez, ez du sinatu.

Ez dut ezer asmatzen, hementxe dauzkazue urte hartako eta aurtengo Legebiltzarreko dokumentuen kopiak, berdin berdinak, parez pare jarrita, izenpeak eta datak bakarrik aldatzen dira:

EAJko legebiltzarkideek aipatutako arituluan esaten duten bezala, gainera, EH-Bilduko ordezkariek hobe lukete guztiaren kontra agertzea baino, ez zerbaiten alde agertzea, proposamen zehatzak egitea baizik; eraikitzen laguntzea alegia, edo behintzat, argi utz dezatela zeren alde dauden, jakin badakigulako, arau orokor gisa, EAJk aurkezten duen guztiaren kontra egotea dela euren politika. Eta bazterrak nahastea, noski.

Gobernuaren aurrekontuak: arin ez, ondo

Hara! EAEko oposizioak dio Eusko Legebiltzarrak arinago aurkeztu beharko lituzkeela 2013rako aurrekontuak. Egoera ekonomiko larriak erabaki arinak behar omen ditu.

Basagoitik bere horretan jarraitzen du, Urkulluren exekutiboari eskatzen eta eskatzen, bera oporretan ikusi izan dugun bitartean, Panticosatik atera ezinik.

EH-Bildu larunbateko presoen aldeko manifestazioarekin okupatuta dago, baina beti dauka tartetxoren bat EAJren aurkakoetara apuntatzeko. A priori, beti kontra, bada ez bada.

UPyD-k, bere aldetik, aprobetxatu egiten du bere betiko mantrak errepikatzeko, alegia Lurralde Historikoen Legeaz eta hizkuntza politikaz hitz egingo dutela eurek aurrekontuak eztabaidatzerako orduan.

Eta azkenik, kasurik larri eta deigarriena PSErena dugu. Lehenengo, euren legegintzaldia uda pasa arte luzatu egin zuten eta hauteskundeak urrirako deitu, gobernu berriaren maniobrarako aukera estutuz eta oztopatuz. Eta ondoren, gobernu berriaren osatze prozesua oraindik %100ean amaitu ez denean, prisak sartzen dizkiote aurrekontuekin. Lotsagabea!

Baina herri honek ez du erabaki arinik behar, herri honek erabaki azkarrak behar ditu, adimentsuak, imajinazioz beterikoak, berriak… zenbaki gorriak, ahal bezain beste, saiheste aldera. Baina horrelako erabakiak hartzeko denbora behar da, eta urrats sendoak eman:

  • Gobernua osatu.
  • Diruzaintzaren egoera ondo ezagutu (ea auditoriak zer dioen).
  • Aurrekontu proiektua pentsatu eta definitu.
  • Gainerako alderdiei aurkeztu proiektua ekarpenak jasotzeko.
  • Adostasunak bilatu.
  • Legebiltzarrean aurkeztu.

PSEk hortaz (eta akaso, Legebiltzarreko gainerako taldeek), ez dauka inolako arazorik ezer eskatzeko, eurek aurrekontuak ti-ta baten prestatzen zituztelako, Patxi Lopezek zigarro bat itzali eta beste bat pizten duen tarte horretan, ziuuuum! Taka! Pentsatu gabe, bote prontoan, horrela gauzak hobeto ateratzen baitira, ezta?

Ba hori izan da aurreko hiru urteetan bizi izan duguna, baina zorionez, gauzak aldatu dira.

Arin ez, ONDO.

ZUEK ZARETE

Euskal Autonomia Erkidegoko gizarteak mezu garbi eta gardena bidali dio Euzko Alderdi Jeltzaleari: zuek zarete ataka larri honetarako irtenbideak aurkitzeko gai zaretenak. Hala uste dute %34,17k, hautesleen herenak baino gehiagok. Zeharkako mezua ere bada gainerako indar politikoentzat.

Hogeita zazpi (27) jesarleku atera ditu EAJk hauteskundeetan, 2009ko hauteskundeetako %1,15eko parte hartze altuagoarekin. Datu horrekin bakarrik, boteprontoan, ondorio batzuk atera daitezke:

  • PSEk eta PPk ez dute aitzakiarik, parte hartzea altuagoa izan da eta euren boto-galerak ikaragarriak izan dira.
  • EAJk bakarrik, PP-PSE-UPyD batuketak bezain beste jesarleku dauka.
  • EH-Bildu Legebiltzarrean sartu den arren, ez da nabaritu EAJren higadurarik. Alderdi sendo eta liderra dela erakutsi du.

Zenbaki absolutuetara jaitsiz, aintzat hartu behar den lehenengo gauza da bozka eman zezaketenen kopurua 2009an baino baxuagoa zela. 2009an, 1.776.059 pertsonek zuten botoa emateko eskubidea eta 2012an, aldiz, 1.718.696 herritarrek. Azkenean, guztira, parte hartzearen ehunekoa igo bada ere, hautesle gutxiago egon da. Hori ala izanik, EAJk 16.000 boto “galdu” ditu bakarrik 2009ko hauteskundeen erreferentzia hartuta, eta hori oraingoan EH-Bildu (Ezker Abertzalea) bozkatzeko aukera zegoela. Datu horiek osatze aldera, aurtengo hauteskundeetan, EAJk alde handiagoa atera dio EH-Bilduri, 2009an PSEri baino. Hori ez da emaitzei eustea, hori da ikaragarrizko sendotasuna erakustea, herriaren erreferente moduan agertzea alegia.

Apimarratzekoa da, gainera, Araban lehen indarra izatea eta Gipuzkoako (azken emaitza oraindik airean badago ere), EH-Bilduren 482 botoko alde estua. Ezker koalizio subiranistako kideek esan dute dagoeneko hausenarketaren bat dagokiela egitea, eta ea hausnarketa horrek nora daramatzan, SORTU alderdiarekin zer egingo duten ere airean baitago, eta koalizio barruko tentsioak areagotzeko arriskua baitaukate.

Eusko Alkartasuna eta Aralar barruan, bere aldetik, hausnarketatxo bat egitea ere ez legoke sobera. 2011n, Espainiako Gorteetarako hauteskundeetan eta Amaiur markapean, EH-Bildu integratzen duten indar berberak aurkeztu ziren elkarrekin, eta oraingoetan ia 10.000 boto galdu dituzte hauteskunde horiekin konparatuta. EAJk, ostera, hauteskunde horien erreferentzia hartuta, ia 60.000 boto gehiago atera ditu. Ez da makala!

Hortaz, eta egoera ekonomiko larriaren ondorioz EAE gobernatzeko zailtasunak nabariak badira ere, EAJk eszenatoki amestua lortu du Legebiltzarrean. Gehiengo osoa eskuratzen du EH-Bildurekin, PSErekin edo PP+UPyDrekin. Baina EH-Bilduk eta PSEk ez dute gehiengo osorik lortzen, are gutxiago PP eta PSEk. Horrek joko politikoaren aukerak zabalik uzten ditu, eta Autonomia Erkidegoa guztion onurarako eta inor bidean utzi gabe aurrera ateratzeko parada. Gainera, EAJren garaipena hain garbia izanik eta egoera ekonomikoa hain larria, uste dut ez dagoela kabidarik muturreko jarreretarako eta alderdi guztiek jarri beharko dutela euren harri koskortxoa, herriaren mesederako.

Ez dago gaizki orain eta hemen gogoratzea, EAJ bere kabuz aurkeztu zen azken Legebiltzarrerako hauteskundeetan (1998), eta Ezker Abertzalearen partaidetzarekin, EAJk 21 eserleku eskuratu zituela, EAk 6 eta Ezker Abertzaleak (Euskal Herritarrok) 14. Eserleku bakarreko aldea geratu zen EAJ eta gaur egun EH-Bildu osatzen dutenen artean, Lizarra-Garaziko akordioak sortu zuen ilusioaren markoaren eraginpean. 2012ko hauetan, ETAk borroka armatua behin-betiko utziko zuela urte bete pasatu denean, alde hori 6 eserlekukoa da, bost gehiago.

Zer esanik ez dago, bukatzeko, Iñigo Urkulluren lidergoa indartu egin dela. Euzko Alderdi Jeltzaleak, Ezker Abertzalea legeztatu ondoren, lehen alderdi abertzalea izaten jarraitzen du nabarmen, eta gainera, Euskal Autonomia Erkidegoko lehendakaritzaren ateak zabalik ditu.

Orain lan egiteko eta Euskadi aurrera ateratzeko unea heldu da, DENON ARTEAN.

 

Zein da EH-Bilduren independentziarako bidai-orria?

Abertzale guztion helburua da noizbait Euskal estatu aske baten herritar izatea. Horretan ez daukat nik zalantza handirik. Eta independentziarako helburu horrek lehendakaritzarako kanpaina hau busti egin du, nola ez, Katalunia eta Eskoziako oihartzunak bultzatuta.

Baina independentzia berba, horrela erabilita, azalpen handirik gabe, kontzeptu hutsala da gaur egun, ez da deus. Ez dago oso-osorik independentea den estaturik, guztiek dute nolabaiteko dependentzia beste estatu batekiko, lehengairen batekiko, inportazioekiko edo dena delakoarekiko, baita EE.BB-k ere.

Uste dut askoz ere egokiagoa dela Euskal Estatu terminoa erabiltzea, estatu kontzeptuak dependentzia horiek guztiak onartu egiten baititu bere baitan, baina aldi berean, euskal subiranotasun osoa ere gordetzen du. Eta horretaz, egia da, orriak eta orriak idaz litezke, askoz ere analisi edo entsegu politiko sakonagoen bitartez, baina ez nentorren gaur blog honetara independentzia definitzera. Garrantzitsuak diren ideia pare horiek mahai gainean utzi ondoren, EH-Bilduren independentzia (Euskal Estatu) xede horren azpian zer dagoenari begiratu arin bat eman nahi nion.

Eta xede horretarako, EH-Bilduk oraindik argitu ez dituen zenbait galdera planteatu beharko genizkioke gure buruari, ez baitira nolanahiko itaunak:

1. Laura Mintegik lehendakaritza eskuratuko balu, zeinen independentzia planteatuko luke hurrengo egunean? Bizkaia, Araba eta Gipuzkoarena? Zer egingo dugu Nafarroa (biak), Zuberoa eta Lapurdirekin?

2. Independentziak gizartearen babesa behar du, hori argi dago, baina zenbatekoa? Eta berriro ere, zein lurraldetan?

3. Ba al dakigu ziur zer gertatuko den independentzia aldarrikatu eta hurrengo egunean? Nik badakit arazo handirik ez dela egon, orain arte, Europar Batasunetik kanpoko herrialde berriak Europan sartzeko, baina Batasunaren parte den estatu batetik askatzen den estatu berri batek, lekurik izango luke Europan? Jakin badakit, EAJko legebiltzarkide den Izaskun Bilbaok galdera hori planteatu egin duela Bruselan, baina oraindik ez dago erantzun garbirik.

Hiru galdera horien erantzunik ez diot irakurri edo entzun EH-Bildu koalizioari. Europar Batasunarena ere aipatu dut, gainera, Arnaldo Otegi berberari entzun bainion BECen, larunbatean, Europako euskal estatua nahi zuela. Ez neukan Ezker Abertzalearen europar bokazio horren berri, baina ongi etorri, ados bainago horretan, Euskadi aske baten etorkizuna Europatik pasatzen dela alegia.

Laburbilduz, EH-Bilduren independentziarako bidai-orria ikusi nahi nuke, eurek independentzia erdieste hori zelan planteatzen duten. Bien bitartean, Iñigo Urkulluk plazaratu du euskal auziari dagokion proposamenik sinesgarri, egingarri eta bateragarriena: harreman bilaterala Estatuekin, maila berberean, eta maila horretan, akordioak bilatzea eta euskal gizarteari erabakitzeko eskubidea aitortzea. Zenbat eta autogobernu zabalagoa, orduan eta ongizate maila altuagoa. Eta bide horretan, ahalik eta euskal herritar gehien batu ditzagun abertzaletasunaren inguruan, argi baino argiago ikus dezaten eskumen gehiago duen euskal gobernu batek onurak baino ez dakartzala euskaldun ororentzat.

EH-Bildu eta euskara

Gaur EH-Bildu eta euskarari buruzko bi gai pilatu dira aldi berean, eta arreta deitu didatenez, tartetxoa egin nahi izan diet blog honetan.

Lehenik eta behin, EH-Bilduren web orrian sartu naiz hizkuntza normalizaziorako zer proposatzen duten ikusteko, eta arreta deitu didan lehenengo gauza izan da zati bat gaztelaniaz idatzita dagoela. Hemen  sakatuta ikus dezakezue (ordu honetan behintzat, aldatu gabe dago oraindik). Dena den, irudia gorde dut, bada ez bada.

Bai, egia da, denok egin dugu halakoren bat, euskarazko testua sartu nahi genuen lekuan gaztelaniazkoa sartu konturatu gabe, eta ez dauka aparteko garrantziarik. Baina arreta deitu dit gauza batengatik: oraindik ez al du inork interesik izan EH-Bilduk hizkuntza politikaz zer esan behar duen aztertzeko? Eta suposatuz bakar batzuek irakurri dutela, ez al die inork abisatu erroreaz? Harritzekoa.

Hala ere, mamira ere jo nahi nuen apur bat. Hain justu, gaztelaniaz agertzen den zatitxoan azaltzen da lehentasunezko hizkuntz politika subiranoa (bai, lehentasunezkoa eta subiranoa, hala esaten du, baina espainolez) lortzeko ezarri nahi dituzten neurriak. Honakoak (ez ditut nik itzulpen lanak egingo):

1. Lograr nuevos vascoparlantes y universalizar el euskera

2. Lograr espacios para el euskera

3. Incidir en la motivación del uso del euskera entre los euskaldunes

Eta neurri horiek irakurri ondoren, burura datorkidan lehen galdera hauxe da: baina NOLA demontre? Hor asmo onak baino ez ditut ikusten, oso asmo onak gainera, nire ustez, baina ez dute azaltzen asmo horiek nola gauzatu nahi dituzten. Hortaz, neurriak direla dioen lekuan, “helburuak” jarri beharko lukete, gutxienez.

Baina horrezaz gain, oraindik gehiago harritu nauen beste gai bat atera da gaurkoan, EH-Bildu eta euskararekin lotuta, eta bi iturri desberdinetatik ikusi dut.

Euskal Herrian Euskaraz elkarteak txio bat argitaratu du Twitterren esanez Iñigo Urkullu izango zela euskarazko hauteskunde debatean parte hartuko zuen lehendakarigai bakarra. Hementxe duzue:

Eta ondoren, [Enlace roto.] ere atera da albiste harrigarri hau. Berriaren zati bat kopiatzen dizuet:

El candidato del PNV a lehendakari participará, en cambio, en los dos debates a cuatro, en euskera y castellano. La formación jeltzale ha elegido a Ortuzar y Egibar para los programas a seis. El PP se ha decidido por Laura Garrido para los programas en euskera y por Arantza Quiroga para el de mañana. En el caso de EH Bildu, Mintegi no debatirá en euskera, ya que en esos debates tomarán parte Marian Beitialarrangoitia y Xabier Isasi.

Ba bai, harrigarria bada ere, eta alderdi ezberdinek hala baieztatu dutela dirudi, Iñigo Urkullu hautagai jeltzalea izango da ETB1-eko kamaren aurrean eztabaidan arituko den lehendakarigai bakarra.

Ez dut hemen esango EH-Bilduk ez duela euskararekiko konpromisorik, gezurretan arituko nintzatekeelako, baina zenbatetan entzun behar izan du Euzko Alderdi Jeltzaleak euskararekiko inolako konpromisorik erakusten ez duela hori ere gezurra izanik? Ba hortxe duzue konpromisoa, euskal herritarren aurreko konpromisoa.

 

 

Moralaren mugak

Igandean Alderdi Eguna izan zen eta Euzko Gaztedik (EGI), EAJren gazteria, “Urkullu da bide bakarra” zioen pankarta atera zuen bertan izaten den desfilean, Ezker Abertzalearen estetika kopiatuz, EAJko lehendakarien argazki eta guzti (Garaikoetxearenean “iheslaria” berba gaineratu zioten). Hementxe duzue momentuaren irudia:

Bihoa aurretik ekintza hau ez dela oso nire gustukoa izan, adinak gogor jo baitu nire kasuan, bihurrikeria puntu hori aspaldi galduta daukat . Baina irudiari askotan begiratu badiot ere, ez dut irainik ikusten, oso identifikagarria den modu eta estetika bat baliatzea baizik, bota nahi zuten mezuaren gaineko arreta indartzeko. Hori, bederen, lortu egin dute EAJko gazteek.

Sare sozialetan, eta Interneteko blog batzuetan, mugak gainditzen dituzten kritikak irakurtzeaz gain (oso libreak), mehatxuak ere irakurri ditut, eta ez ditut hona esteka horiek ekarrik. Mehatxu horiekin gainditzen da adierazpen askatasunaren muga.

Berriro diot, bada ez bada ere, EGIren jarduteko modua bestelakoa izan beharko lukeela pentsatuta ere, ez dut han inolako errespetu faltarik nabaritu inorekiko, formako gauza bat baino ez dut ikusten, formakoa itxurari dagokionez, estetikoa alegia. Arreta deitzeko pentsatua zegoela iruditzen zait eta xedea lortu duela ere ezin da ukatu. Ezker Abertzalearen estetikarekin , EAJren aldeko mezua bota dute, eta bide batez, indarkeriaren aurkakoa, “borroka da bide bakarra” esaldia moldatuta.

Ezker Abertzaleko kideek iraina, mespretxua, mugaz gaindiko ekintzak eta mezuak ikusi nahi badituzte hona behera begiratzea baino ez dute. Hauen aurrean isilik geratu ziren. Eta hauek, hemen erakuts nitzakeen irudien lagin txiki bat baino ez dira: