Category: Euskal Herria

Fernando Aramburu, alias Juaristi II.

Iraina ez da doan bakarrik ateratzen, ez, gainera saritzen da. Zeri buruz ari naizen? Ba hona hemen Fernando Aramburu “idazle” baskoaren esalditxo batzuk, [Enlace roto.] eman du elkarrizketa aurtengo Tusquets saria jaso ostean:

  • “el cura me retiró del grupo de forma sibilina sugiriendo a mis padres que aprendiese a tocar el tamboril, lo cual era un descenso de categoría. Los que sabían euskera podían aprender a tocar la guitarra” -> Listo! Hor dago guztiaren azalpena, umetako traumak jota dago, eta euskararekiko gorrotoa garatu eta perfekzionatu du urteetan zehar. Baina jarrai dezagun.
  • “Era una ciudad (Donostia) con orgullo cosmopolita que mantuvo el festival de cine, inauguró el de jazz… Tenía el deseo de ocupar un lugar en el planeta. Luego esto se perdió, sobre todo en la década 1977-1987, y el nacionalismo tuvo una responsabilidad en esa pérdida” -> Frankismoaren nostalgia, hortxe zeharka, baina bai, nostalgia.
  • “En el País vasco se mantiene la ficción de que existen lectores en euskera” -> onena da Mexikon bizi dela. Ez dut uste azalpenik behar denik, blog honek bakarrik irakurle gutxi batzuk ditu.

Gainera esaten du, [Enlace roto.] agertzen den bezala, 208 edo 503 euskal irakurle dagoela, asko jota, eta ez hori bakarrik, euskal idazleak diruz lagunduta daudela eta ez direla askeak. Galdetu beharko genioke nola dakien hori guztia ez bada euskaraz hitz bat ere irakurtzeko gai.

Baina tira, beti izango dira gure Jon Juaristi Maitearen jarraitzaileak.

Ni ez naiz fededuna… Hauteskundeen emaitzak ulertzeko gida

Baneukan gogoa hauteskunde orokorretako emaitzei heltzeko, baina gogoa eta astia, zoritxarrez, askotan ez datoz bat.

Ez zaituztet zenbaki potoloekin aztoratuko, askotarikoak ikusiko zenituztelako dagoeneko, bai ordea, zenbakien aurrean jartzeko filosofia eta jarreraren gaiari heldu nahi nioke.

Alde batetik, ahaztu gauza bat, ezabatu zuen hardiskatik, zenbaki batek, berez, ez du ezer esaten. Zenbakia bera baino inportanteagoa da zenbaki hori inguratzen duen testuingurua: aldi politikoa, lekua, joera, e.a. Hortaz, “alderdi batek xxxxxx boto irabazi/galdu ditu” bezalako adierazpen handien aurrean, lasai, eseri eta erreparatu, lehenik eta behin, adibidez, hauteskunde bat eta bestearen arteko parte hartzean egon den desberdintasunari. Zerbait aipatzearren, baina garrantzitsua, guztirako boto kopurua ere ez delako beti berdina.

Bestetik, eta gure Euskadira etorrita, koalizioen emaitzak aztertzerakoan ere, egiten ditugun batuketek  logika jakin bati jarraitu behar diote:

  • UPN eta PPren botoak batzen baditugu Nafarroan koalizioan joan direlako, zilegia da, eta berdin berdin balio du EAJ eta Geroa Bai koalizioarenak batzea (EAJ baitago barruan).
  • Gogoratu, bestalde, Amaiur Amaiur dela, eta ez Bildu edo Ezker Abertzale tradizionala. Beraz, Amaiurrek galdu edo irabazi duena batekiko edo bestearekiko, erreferentzia bat baino ez da, baina ez egia absolutua. Adibidez: Ezker Abertzaleak duen babes soziala ez da orain handiagoa (edo txikiagoa) emaitza zehatz batzuengatik, sentsibilitate gehiago gordetzen baititu koalizio honek. Kasu honetan, bereziki deigarria da Bilduren emaitzak ezin hobetu izana, Aralar gehitu denean proiektura. Baina nire aurreko argudiora itzulita, horren arrazoia testuinguruak emango digu eta hurrengo hauteskunde batzuetako emaitzek.
  • Bi garaipen mota daude hauteskunde hauetan: botoetan lortzen dena eta eserlekuetan lortzen dena, biak ala biak baliagarriak, eta biak bere esanahi sinbolikoarekin. Ez nituzke bata ala bestea gutxietsiko.

Laburbilduz, zenbakiek ez dute egia absoluturik ematen. Horregatik esaten da hauteskundeetan, maiz, guztiek irabazten dutela, baina egia esan, alderdi bakoitzak bere testuinguruan hartzen ditu zenbakiak, irakurketa jakin, eta ziur asko, baliagarria eginez. Kontuan izan, beraz, hauteskunde gau horretan, alderdietako liderrek euren jendeari hitz egiten diotela, ez horrenbeste gizarteari.

Horregatik, hain zuzen ere horregatik, iruditu zitzaizkidan hain deigarriak Iñaki Antigüedadek (Amaiur) gau horretan bota zituen lau hitz, jendaurrean, hitzaldia ematen ari zela: “gu ez gara fededunak”. Bere aurrean, eta inguruan, zeukan jendea ez zen bere betiko eta ohiko jendea, Ezker Abertzale tradizionala ez diren beste sektore batzuk zeuden. Zer aurpegi jarriko zuten Larreinak eta bere boz emaileek hori entzutean?

Amaitzeko, orduan, argi eduki gau horretan politikariek bere jendeari hitz egiten diotela, baina aldi berean, ez legoke gaizki politikariek beraiek ere kontuan hartzea bere jendea zein den.

Nortasun kontua

Gernikako Estatutuaren efemerideak, bakearen testuinguruan, analisirako parada goxo eta ezin hobea utzi digu.

Alde batetik, eta Espainian lerrokatuta dauden alderdiei dagokienez (PP eta PSE), jokoz kanpo daudela argi eta garbi dago. Marko politikoa aspaldi zegoen gaindituta Euskadin, baina orain, ETA azkenik  tiroka ez dabilenean, oraindik ez dute jakin aro berrira egokitzen. Ez daukate proposamen berririk. Gutxienez, asmo eta begi onez hartu dute notizia.

Abertzaleei dagokienez, bestetik (EAJ eta Ezker Abertzalea, bere izendapen guztiekin), ilusioz beterik datoz oraina eta etorkizuna, eta ilusio hori gizarteari kutsatzen zaio. Futbol talde batek txapelketak irabazten dituenean zaleak ateratzen zaizkion bezalaxe, bake egoeran eta proiektu berriak mahai gainean, abertzaleak aterako dira kalera eta hautestontzietara zokoratuta zeuden izkinetatik.

EAJk, Iñigo Urkulluren hitzetan, [Enlace roto.] proposatu du 2015erako, erreferendumarekin. Konstituzioa estatu independente batek bakarrik izan dezake, eta atzo, Gernikako haritzpean, sinbologia karga guztiarekin, independentziaz hitz egin zuen Euzko Alderdi Jeltzaleak. Estonia eta Kroazia Europan diren bezalaxe, adibide eta guzti.

Amaiur osatzen duten alderdien kasuan, Bildu osatzen dutenek eta Aralarrek bi adierazpen ezberdin egin zituzten, baina mezua antzekoa: autodeterminazioa eta guztien arteko elkarrizketa, laburbilduz. Ildo horretan, badirudi, askori arraro egingo bazaie ere, EAJ haratago joan zela mezu politikoan eta zehaztasunean, ausartago azaldu zen. Hori bai, ez dago zalantzarik independentzia dela Ezker Abertzalearen helburua, nahiz eta atzo ez zen mezu nagusia izan.

Eta hor tartean, Rubalcabari zera esatea bururatu zitzaion, independentzia ez dela ezinezkoa.

Giro da, politikaz hitz egiten ari gara herri honetan, Euskadiren etorkizun politikoaz, nazioa zelan egituratuko dugun. Eta abertzaleen artean, helburua bat eta bakarra da, baina bideak zehaztu behar dira, moduak, nortasuna.  Hortxe egongo da desberdintasun nagusia, eta herri hau nondik zuzenduko den erabakiko duen xehetasuna.

NORTASUN kontua da.

Agur eta desohore

Egun historikoa bizi genuen atzo. ETAk, 30 urte berandu, azkenean “akabo” esan du. Agur esan dio tiroak jo edo bonbak jartzeari.

Gizarteak aspaldi emana zion bizkarra talde armatuari, eta talde armatuak ez zeukan beste erantzunik, ez zuen beste biderik, agur esan behar zuen, gero eta garbiago baitzeukan traba baino ez zela herri honen bidean, sufrimendua baino ez duela ekarri.

Hala ere, esaldi bakarra azpimarratu nahiko nuke ETAren adierazpenetik: “ETAk bere jarduera armatua behin-betiko amaitzea erabaki du”. Gainerako guztia zarata baino ez da nire belarrietarako, honelakoak entzutean aspaldiko hozkirriak baitatozkit: “urte luzeetako borrokak sortu du aukera“. Aiiiiins!! Urte luzeetako borrokak sufrimendua eta politikaren frustrazioa baino ez ditu ekarri. Urte ilunak.

Orain aukerez beteta datorren unibertso mugagabea zabaltzen zaigu begien aurrean. Orain arte ez dugu jakin zehazki Euskadi noraino irits zitekeen, arrasto batzuk baino ez genituen antzematen, baina orain ez dago oztoporik bidean. Euskadik aurrera egingo du ongizatean, ekonomian, ezagutzan… ASKATASUNEAN.

Hemendik aurrera ez gara inoiz gehiago beldur izango, historia berriro hasten da herri honentzat.

Eskerrik asko bake konferentzian egon diren politikari eta agente sozial guztiei. Eta eskerrik asko, nola ez, antolatzaileei: Lokarri eta Paul Rios. Asko entzun dute azkenaldian, baina euren lanak erruzko ordaina jaso du. MILESKER!

Baina zergatik eskerrak eman ETAri? Zergatik izan behar zuen horren berandu? ETAk ez zeukan ezer antzezterik, eskerrak eman behar bagenizkio bezala agur esateagatik. Ez ba! ETA bidean zapaldu dugun gorotza da. Orain oinetakoen zola ondo garbitu eta lanera.

Agur eta desohore.

PP eta Ezker Abertzalearen leku egokia

Lehenik eta behin, beste ezer esan baino lehen, bidezkoa da Bake Konferentziatik atera diren bost puntu nagusiak hemen jasotzea, bake iraunkor eta bidezkoa lortzeko beharrezkotzat jotzen direnak:

1. ETAri dei egiten diogu bere jarduera armatuaren behin betiko amaiera iragartzen duen adierazpen publikoa egiteko eta soilik gatazkaren ondorioez aritzeko Espainia eta Frantziako gobernuei elkarrizketarako deia egiteko

2. Adierazpen hori egingo balitz, dei egiten diegu Espainiako eta Frantziako gobernuei baiezkoa eman eta gatazka armatuaren ondorioez soilik aritzeko elkarrizketak zabaltzeko

3. Adiskidetzean aurrera egiteko urrats sendoak ematera dei egiten dugu, biktima guztiak ezagutu, konpentsatu eta lagundu. Onartu emandako mina eta lagundu zauri sozialak eta pertsonalak sendatzen.

4. Gure esperientziak azaltzen digunez, askotan gatazkak konpontzeko orduan badira bake iraunkorra eskuratzeko lagungarriak diren aztertu beharreko beste gaiak. Ildo horretan, eragile ez bortxatzaileak eta ordezkari politikoak bil daitezen iradokitzen dugu, gai politikoak eta gaiarekin zer ikusirik dutenak eztabaidatzeko, herritargoa kontsultatuz, horrek guztiak gatazkarik gabeko aro berria sortzen lagun dezakeelako. Gure esperientziak azpimarratzen duenez, hirugarren parte hartzaileek, begiraleek edota laguntzaileek, elkarrizketa bideratzen laguntzen dute. Hemen ere, gatazkarekin zer ikusirik duten parteek horrela erabakiko balute, elkarrizketa nazioarteko laguntzaileen bidez ere bidera liteke

5. Iradokizun hauentzako jarraipen batzorde bat osatzeko prest azaltzen gara.

Euskal gizartean ilusioa piztu eta tunelean argia ikusten hastea ahalbidetzen digun horrek guztiak, mesfidantza baino ez du sortzen Estatuko sektore batzuetan, eta Euskadin sektore horien ordezkari direnen artean. Erakusgarri bezala, gaurko egunkari edo komunikabide batzuen azalaetatik ateratakoak doazkizue jarraian (ABC, La Gaceta, Intereconomía eta La Razón):

Titular horiek protagonista izan nahi duten batzuen hitzekin janzten baditugu, antzerkiaren parte handi bat eginda daukagu:

  • Mayor Oreja: “ETAk erailtzen ez badu, irabazten ari delako da” . Bere betiko adierazpen-tranpak.
  • Iturgaiz: [Enlace roto.].  Antza ez diote kasu handirik egiten eta momentua baliatu nahi du. Nürembergen jazotako zerbait gertatuz gero, ea Pandoraren kaxa irekitzen ari den eta bere alderdiari eragiten dion Frankismoaren garaiagatik.
  • Basagoiti: Konferentziak “oztopatu, zaildu eta atzeratu egiten du” ETAren porrota.
  • Patxi Lopezen kasuan, gogoratu behar dugu [Enlace roto.] dagoela. Antza ez dio garrantzia handirik eman atzoko gertakizunari. Ez dago egon  behar duen lekuan, baina tristeena berarentzat zera da, ez duela inork faltan bota.

Hortaz, ikus daitekeen bezala, horiek guztiak lekuz kanpo daude. Baina zalantzak dauzkat nik Ezker Abertzalea ere ez ote dagoen leku desegokian. Gaur Floren Aoizek Gara egunkarian idatzi duen artikulua irakurtzen ari nintzela, tripek abisua eman didate: kontuz!!! Bake konferentzia al zen ala etekin politikoa ateratzeko aitzakia? “La era está pariendo un corazón vasco” izenburua jarri dio Floren Aoizek bere artikuluari.

ETAren amaieraren momentua da, ETAk armak uzteko momentua, ETAk gu bakean uzteko momentua. Gero gerokoak. Orain ETAren amaieraz bakarrik hitz egiten badugu, etorkizun laburrean politikaz hitz egin ahal izateko oinarri sendoak jarriko ditugu, zalantzarik gabe.

Hori dela-eta, berriro ere, Iñigo Urkulluren jarrerarekin geratzen naiz: [Enlace roto.].

Espainolez! Ni mersedes, ni hostias

Zer txarrak eta gaiztoak diren katalanak, euren hizkuntzez errotulatzen ez duten merkatariei isuna jartzen baitiete. Gainera, ez da hala. Aurretik hartutako konpromisoarekin betetzen ez dutenei, diru-laguntza kentzen omen diete. Baina tira, txikikeriak.

Zer txarrak eta gaiztoak garen euskaldunok, behar den moduko lehendakari bat etorri behar izan zaigula (Patxi Lopez alegia) euskal merkataritzaren gainean zegoen Damoclesen ezpataren mehatxua behin betiko uxatzeko. Hemengo merkatariei ez zaie isunik jarriko euskara mespretxatzeagatik, zelan ba? Gainera, merkatari handiei exijitzen zitzaien, Kortingles, Sara, Kalefur eta antzekoei… Horiek onak dira, horiek enplegua sortzen dute, eta euskara jarri behar al da baldintza bezala espainolez bakarrik mintzo direnek lan egin ez dezaten? Zer intoleranteak diren euskaldunak…

Ba bueno, badirudi espainiar estatuan ez direla erdipurdiko kontuekin edo epelkerietan ibiltzen, eta espainola defendatu behar bada, isun kolpeka defendatuko dute eurek, hain zuzen ere Euskadin eta Katalunian kritikatzen duten gisara. Irakurri berri hau: [Enlace roto.].

Baina betiko istorioa da, Euskadin balio ez duenak balio du Espainiako leku askotan, eta ez du inork txintik ere esango: autobus gidariei ingelesa exijitzea oposaketa ateratzeko Kanariar irletan, Valentzian kartelak valentzieraz jartzea bakarrik, Erkidego berean valentziera “inposatzea” eskoletan, e.a.

Euskadin euskaraz mintzo garenok, aldiz, matraka barneratuta daukagu zoritxarrez: en castellano, por favor. Eta askori, mesedez eskatzea ere kostatzen zaie.