Bilbo – Ikasle eta irakasle

Hezibide ona, non?

Duela gutxi New Yorketik ibili naiz. Eta, desbideratze profesionalaren eraginez agian, bertako “paisaia linguistikoari” erreparatu diot besteak beste.

Metroan deigarria iruditu zait hezibide onari eta elkarbizitzari buruzko irudi eta mezuen kopurua. Horrelakoak garraiobide publikoetan agertzeak aditzera ematen du, antza denez, garai batean ez bezala, bestelako bideei ekin behar zaiela honelako heziketa indartu eta hedatzeko.

Baina, hara non, Bilbora itzulita, antzeko kanpaina bat hasiko da hemengo autobusetan. Kartelak geltoki eta autobusetan jartzeaz gain, aktoreak ibiliko dira zenbait astez autobusetan ([Enlace roto.]). Madrilen ere ikusi ditut azken boladan gizarte-hezkuntzaren bidetiko portaerak sustatzeko kartelak eta mezuak kaleetan.

Eta, bitartean, neure buruari galdetzen diot, ea horren gaizki gabiltzan hezibide onean, eta zentzuan bide batez, berori sustatzeko kanpaina egin behar direnetan, Bilbon, Madrilen eta New Yorken behintzat. Bestela esanda, zer irakatsi eta ikasten da eskoletan orduan, zer familiaren esparruan, zer gizartean oro har, hiritarrak izateko bidean, horrelako ekimenen beharra dagoenean? hau lehen nola egiten zen?

Berriak, hizkuntza eta Bilbo

Zein hizkuntza erabiltzen da berriak emateko? Galdera erretorikoa dela pentsa daiteke. Hala ere, behin baino gehiagotan dut buruan eta behin baino gehiagotan pentsatu dut hemen gaiaz idaztea. Ez testuinguru pertsonalean erabiltzen denaz, ez; hizkuntz ohiturei buruz duela gutxi aritu nintzaizun-eta –eta ohiturez, eta euskarari buruz maiz–. Prentsari buruz ari naiz gaurkoa; izan ere, hizkuntzaren hautaketaren garrantziari buruz eman nuen iritzia aspaldi nire beste txokoan.

Euskara hutsez diharduten komunikabideez gain, hemen argitaratzen diren egunkarietan agertzen da berririk euskaraz. Eta, nire ustez, tesi doktoralerako izan liteke berri horien gaia. Ematen dit, eta ez dudala oinarritutako daturik aurreratzen dut, berri bitxiak edo euskararekin zerikusia dutenak direla nagusiki.

Eta horrelako burutazioetan nenbilela, Blogetan lehiaketan honek daraman ibilbideari erreparatzeaz gain –ezin ukatu–, DEIAko berri honekin egin dut topo Sabin Anuzita zinegotziaren bidez: [Enlace roto.].

Ondo baino hobeto dakizu bilbotarra naizena. Are, bilbotar euskalduna –ala euskaldun bilbotarra, auskalo–. Lehen hausnarketa, etorri ahalean: zorionez, egungo egoeran ez da horren arraroa. Joan den mendean, adinez txikia nintzela, susmoa dut nolabait izkutuan zegoen kontua ere bazela; zigortua ez nintzen izan baina inoiz “niño habla en cristiano” entzun ere egin nuen. Oso albiste pozgarria, finean, nahiz eta ezagutzatik erabilerarako jauziaren erronka hor izan, Sabinek berak aitortu duen bezala –eta estatistikak estatiska direla, baina hori beste upel bateko sagardoa da–. Eta gainera, “bilbaino” erabili dute, diptongoaz eta azentu-markarik gabe, nik egiten dudan bezala.

Baina –katxiporreta, beti egon behar “baina“ren bat– gazteleraz dagoen berria da. Idazlanetan egun egiten dugun hasierako planteamenduari jarraiki, galdera sinple batzuk –horiexek izan ohi dira maltzurrenak–: zein da hartzailea? zein da mezuaren xedea?

Tira. Errepara diezaiogun alderdi positiboari. Beti esan izan dut ez dudala museo batean bukatu nahi. Bitartekoak badauzkagu; orain, “ekin eta jarrai”, mundu eleanitzaren errealitateari muzin egin gabe, Fredi Paiak urrian kantatu zuen ari jarraiki, Bilbo euskalduna lor dezagun (eta, seguruenik, orduan Euskal Herri euskalduna ere bai).

Berbagunea Bilbon

Joan den asteazkenean, urriaren 23an alegia, egin zen / genuen II. Berbagunea Bilboko Alondegian. Ni neu, iaz bezala, handik ibili nintzen.

Deian eman zen ekitaldiaren berri, aurretik eta ondoren; [Enlace roto.], esate baterako, partaide baten ikuspegitik garatu zen. Beste blog batzuetan ere aipatu da gaia; El Salvador Maristas Bilbaon, besteak beste.

Hona hemen Fredi Paia bertsolariak egun horretarako propio prestatutako zortziko txikiaren azken zatia (eta bertaratutakook elkarrekin abestutakoa)

Euskaldunok daukagu

erantzukizuna

bizirik mantentzeko

gure ondasuna

konstanteak bagara

helduko da eguna

ikusiko duguna

Bilbo euskalduna.

Bilboren ordez, beste herrien izenak ere jar daitezke, silaba kopurua eta bertsoa bera apurtu arren 😉 Izan ere, ekitaldi handi horiek baino garrantzitsuagoa da, nire ustez, egunoroko lan isila. Ea honelako ekimenek, beraz, egunerokoan behar besteko isla duten.