Mikel Zarate: kantak eta kontuak

Joan den astean adierazi nizun Mikel Zarateri omenaldi bat egingo zitzaiola bere jaioterrian, Lezaman. Hala izan zen: bertako Kultur Etxea jendez lepo, ekitaldi hunkigarria, hamaika oroitzapen, hainbat eta hainbat ezagun (Derioko harrobia ere emankorra izan omen da), hainbat kanta eta kontu. Izan ere, Mikelekin zerikusia zuten abesti batzuk kantatu ziren bertan, egitarauan adierazitakoari jarraikiz. Eta ustekaberen bat ere izan nuen. Hortaz, Deian Oier Pérez egindako kronika nire ekarpentxoaz osatuko dut.

Juanjo Elezkano (hau ere irakasle izan nuen BUPen), abade eta kantautoreak, Mikelen hitzekin egindako abesti bat aurkeztu zuen; aspaldiko eleizako kantetan ere izan zuten lankidetzarik aspaldi batean; “Jaunari” izeneko diskoa lekuko, eta testuinguru horretan oso ezagunak diren batzuk, gainera (“Eskerrik asko Jauna” edo “Goazen elkarturik” esaterako). Gontzal Mendibilek ere baditu Mikelen hitzekin egindakoak, batez ere bakarka egin zuen bigarren lanean; besteak beste, haietako bat eta izenburua bera ere hari dagozkio: “Hasperen itun“. Zeanuritarrak esan zuenez olerkiengatik ezagutu du nagusiki Mikel. Aipatutako abestietako batzuk Josi Sierra prestatzen ari den dokumentalean agertzekoak dira.

Ekidazu da Lezamako abesbatza; izen hori ere Mikelek berak asmatu eta bere idazlanetan erabilia, “Euzkadi” debekatua zegoen garaietan. Koruak eskainitakoan ere Zarateren hitzak zeuden tartean, eta aspaldi-aspaldi Mocedades taldeak kantatu zuen, “Zure begiak” izenburuarekin. Hitzak, hiru egilerenak dira; lehendabizikoa, Lope de Vega. Bai, ondo irakurri duzu; bere lan batean euskaraz aurkitutakoak dira abestiaren ataletako bat (eta, ez dakit, susmoa dut Mikelek berak aipatu zigula klasean inoiz): “zure begi ederroc en el aztana…” (hona hemen Kike Amonarrizen txioa gai horri buruz)

Natxo de Felipe izan zen azkena. Eta honek ere nik ezagutzen ez nituen kontuak adierazi zituen: Lezamarekiko lotura eta Mikelekiko harremanak… (Josik osorik grabatu zuen). Esandakoen artean, pare bat aipatu, Oskorri sortu aurretikoak: Mikelek itzuli zizkion zituen maitasun-kanta batzuk, badu haren hitzekin egindako abesti bat (“Eta Oskorri sortu zen” diskoan argitaratua: “Zergatik zara zu mitozale” ). Eta handiena: nik uste nuen “Aita semeak” herrikoia zela (Wikipediak ere bai) eta oker nengoen. Bai, sarreraren puntu honetan ez dizut esan behar norenak diren hitzak, ezta? Hori bai, euskalkiaren eta batuaren arteko tira-biraren bat izan omen zen hitzei zegokienez. Oskorrik zabaldu zuen, eta oker ez banago, hit izatera heldu zen.  

Mikel Zarate gogoan

Apirilaren 10ean, asteazkenarekin, 40 urte beteko dira Mikel Zarate hil zenetik. Egun horretarako omenaldia antolatu du Lezamako UdalakLabayru Fundazioaren eta Mikelegaz40/40 Mikel barik proiektuaren laguntzaz. 

Blog honetan behin baino gehiagotan azaldu da jadanik, besteak beste, batxilergoko lehen mailan irakasle izan nuelako, joan den mendeko 70. hamarkadan hain zuzen, Derioko Seminario ikastetxean.

Dokumental bat dago arestian aipatutako proiektuaren azpian, Josi Sierraren kamarak eta eskuak landua; bertan aurkeztuko da, baina asmoa ibilbide luzeagoa egitea omen da. Edonola ere, litekeena da ni agertzea, bai ekitaldian, bai dokumentalean.

Hona hemen gaiaz Aikor webgunean argitaratutako sarrera: Oroitzapen bizia

Plazakoetxeko Etxebarria 1934-2014, mahai ingurua

Gaur, arratsaldeko zazpietan, mahai ingurua antolatu dute Galdakaoko Gandasegiko eskoletan; gaia, Karmelo Leizaola Ikastolako oroimen historikoa. Seguruenik gogoan izango duzu Karmelo Leizaolaz otsailean hitz egin genuela txoko honetan.

Nora Madariagak eginiko kartela

Josi Sierrak txio batean galdetu zuen ea hemengo lagunentzat interesgarria den. Ahal izanez gero, merezi duela uste dut.

36ko Gabonak

Botxotik ziberespaziora blogean ere eman nuen berri joan den astean, baina errepikatzea merezi duelakoan nago.

Benetan bitxia eta esanguratsua Kirmen Uribek olerki batean jasotako pasadizoa. 1936ko Gabonetan, su-eten bat egon omen zen Markinako mendietan eta abenduaren 25ean elkarrekin bazkaldu zuten bi bandoetako gazteek. Ondarruko idazleak bere buruari galdetzen dio zeri buruz hitz egingo zuten, zertan egongo ziren ados, zein hizkuntzatan egingo zuten berba. Ondorengoa, hala ere, argia: ez zuten, ezin izan zuten, gerra hura gelditu. Olerkia, Xabi Aburruzagak musikatu eta Geure, bere azken diskoan, jaso du; ahotsa, Zigor Sagarnarena.

Sarritan bezala, Gabi de la Mazak landu du karaoke gisa. 

Eta 36ko Gabonen ondoren etorri zen 37ko Udaberri galdua, ezta Josi?

Hitzaldi baten edukia… eta edukitzailea

Duela ia hilabete, Barakaldon Miguel Angel Santos Guerraren hitzaldi batera joan nintzen. Ez zen irakasle hau entzuten nuen lehenengo aldia; are, idazle oparo honen liburuak, eta idazlanak oro har, aspaldi hasi nintzen irakurtzen eta gaur egun ere irakurtzen ditut. Esate baterako, larunbatero El Adarve deritzon esparruan argitaratzen du –baina ez nuke esango blogaria denik, horri blog esaten dioten arren; egunkarietako blogei buruzko iritzia plazaratu dut dagoeneko–. Esan zituen gehienak ez ziren niretzat berriak izan; edonola ere, hizlari trebea da eta gustura entzuten den horietakoa.

Egun, aukera dexente dago batek esandakoak jaso eta plazaratzeko. Bat, adibidez, bideoz grabatu eta igotzea da; halaxe egin zuen Mikel Agirregabiriak eta geroago Josi Sierrak, Berritzegune Nagusiaren kanalean zintzilikatuta. Beste aukera bat, Storify erabiltzea, Berta Martinezek egin zuen bezala.

Nik, aldiz, beste bat baliatu nuen, Hizpideren 80. zenbakian argitaraturiko Guillermo Gómezen  artikuluan proposatutakoari jarraiki: google drive erabiltzea. Hau honela, hitzaldian bertan apunteak jaso nituen eta une hartan bertan Sarean partekatu; gerora idatzitakoa zuzendu eta osatu egin nuen. Parte hartu nahi izan dutenek ere izan dute horretarako aukera eta emaitza honetara iritsi gara.

Horra hor, beraz, hitzaldi baten edukiaren berri izateko edukitzaile desberdinak… eta osagarriak.