Irakaslearen gaitasunak

Musikari gisa ezagutzen nuen Marino Sáiz. Bibolina jotzen aritzen da sarri, beste abeslari batzuen jarduna laguntzen; inoiz, kantari ere bai. Lehengoan, berriz, irakaslea ere badela irakurri nuen El Paisen, eta musika baliatzen duela lehen hezkuntzako saioetan. Halaber, magia erabiltzen duen irakasle baten berri izan dut, Educación3.0 aldizkarian; Xuxo Ruiz Domínguez du izena.

Marino Sáiz, musikari eta irakaslearekin 2015ean

Adibide gehiago egongo da seguruenik. Horietako asmo, emozioarekin lotuta. María Méndezi, adibidez, learning by feeling edo sentimenduen bidetik ikasi irakurri nion, bigarren hizkuntzen ikas-irakaskuntzarekin lotuta azken honetan.

Hala ere (beti dago baina bat), irakasle bakoitzak bere alderdi sendoak eta ahulak ezagutuko ditu, bere gaitasunak eta ezagutzak. Hobetzea izango da erronka, jakina; gaitasunak zabaltzea, alegia. Baina ez da samurra; seguruenik, nekez iritsiko gara Marinoren edo Xuxoren mailara iristea euren esparruetan.

Beste alde batetik, erakunde hezitzaile berean aritzen garenean, badago kontuan hartu beharreko beste faktore bat: ikasleei egiten zaien eskaintzen koherentzia.

Eta honetan ari nintzela, Toni Solanoren erronka irakurri dut: DBHko ikasleek berari flauta jotzen irakastea.  Ez dut uste Hamelingo flauta-jotzailearen mailara iritsiko denik, baina horra hor ikasleak motibatzeko beste era bat, emozioak indarrean jartzekoa. Eta hori ere magia da.

Hezibide ona eta munduaren ezagutza

Hezibide onaz idatzi nuen aurrekoan hemen. Eta irakasle modura bizi izandako egoera bitxi bat gogoratu nuen argitaratu orduko; egunero-egunero helduei euskara irakasten aritzen nintzaieneko pasadizo bat.

Ikasle berezi samar bat izan nuen ikasturte hartan. Bai, denok garela bereziak onartu arren, hark bazuela bere “puntutxoa” ezin ukatu. Adibidez, bere idazlanak ulergaitzak zirela esaten nionean, irakasleon kultura eza kritikatuz erantzuten zidan; nirea eta lankideena, behintzat. Bestela esanda, bere ustez idazlanak onak ziren; gure kultur maila (edo munduaren ezagutza, auskalo) zen berak idatzitakoak ulertzeko genuen oztopoa.

Egun batean, atsedenaldia bukatutakoan klasera berriz sartu eta lanari berrekin genionean, banana bat zuritu eta jaten hasi zen mutila. Haserretu eta klasean errespetu-falta zela esan nion nik, areago oraindik atsedenaldia bukatu bezain laster izanda; nirekiko eta ikaskideekiko errespetu falta zela gaineratu nuen. Berak, berriz, ez zetorrela bat esan zidan oso serio; nik errespetu falta bezala ikusten nuena, berak behar fisiologiko bati erantzutea zela uste zuen.

Ez dut gogoan nola bukatu genuen eztabaida; seguruenik, taldekideak harrituta egongo ziren eta nor bere kulturaren arabera bata ala bestearen alde. Azken finean, hezibide “ona” zer den nola ulertzen den.  Eta hizkuntzak ikastean, adibidez, munduaren ezagutza eta kultur talka aipatzen da, gaitasun soziokulturalaz edota soziolinguistikoaz ari direnean; esate baterako, etxe batera jatera gonbidatu gisa joatea jartzen du Instituto Cervantesek adibide bezala mundu-ezagutza desberdinen arteko aldea aipatzen denean. Besteak beste, eremu guztietan korrokada egitea ez da berdin hartzen, ezta?

enmanuel m Flickr-en

Irakaslerik onenak…

Joan den astean nolako irakaskuntza espero dugun genuen mintzagai txoko honetan. Tartean, irakasleei buruzko norabide desberdineko bi albiste heldu zaizkigu. Norabide desberdinekoak izan arren, biek omen dute azpian helburu bera: hezkuntz-sistemara balizko irakaslerik onenak erakartzea.

Deia.com-en ateratako argazkia. Magisteritza eskola.

Madrileko Erkidego Autonomoko presidentearen proposamena, bata. Bere iritziz, edozein lizentziatu izan liteke haur eta lehen hezkuntzan irakasle. Alegia, ez litzateke magisteritza-gradurik beharko maila horretan aritzeko. (El Paisen berria)

Hezkuntza Ministerioa –orain, Kultura eta Kirola ere baditu bere esparruan– du jatorri bigarrenak. Maisu-maistren oposaketarako zirriborro bat ari da lantzen; horren arabera, atzerriko hizkuntzaren ezagutza (ahozkoa eta idatzia) eta gaitasun digitala ere aztertu egingo dira ([Enlace roto.]) –egia esan, zirriborro horretan ageri denak ez du zehaztasun handirik–.

Finlandia aipatzen da sarri eredu gisa hezkuntza kontuetan. Esate baterako, Mikel Garcia Idiakezek Jendartean blogean idatzi zuenari erreparatzen badiogu —Xavier Melgarejori eginiko elkarrizketa bat oinarri hartu zuen– irakaslegaien hautaketan eta hasierako prestakuntzan pisu itzela dute; prestigioa ere, handia.

Azken finean, gizartea (edota gizartea osatzen duten pertsonen aniztasunak) eta beronen kultura. Izan ere, joan den astean adierazitakoaren antzera, ikas-irakaskuntza nola ulertzen dugun, zer uste dugun horri buruz dugu oinarri-oinarrian. Eta honek guztiak irakasleez esan eta egiten duguna baldintzatzen dute. Burura datorkit, adibidez, XIX. mendeko esaera: “pasar más hambre que un maestro de escuela”. Argigarria, ezta?

Beldur eszenikoa

Txio batean irakurri nion azaroan Pilar Kaltzadari (azkar doakigula denbora ezin uka)

“Innobasque en imágenes” Flickr-en

Alegia, komunikazioan eskarmentu handikoa den arren (irratian, telebistan, komunikabideetan oro har, besteak beste), bazuen nolabaiteko ezinegona eta zirrara.

Beharbada, jendaurrean aritu behar dugunean, plazagizona izan arren, ohiturik dagoen irakaslea izan arren (kurtso hasierak, esaterako), badago honelako zerbait. Beti, edo ia beti. Eta agian, tentsio-pitin bat ere ez da txarra.

Portzierto, eta emakumeei plazagizon deitzea? Plazandre egon badago ere, ez du Euskaltzaindik oraindik onartu. Ez dugu esango ba, euskaraz ez dagoela hizkuntzan desberdintasunik