Futbola eta burua

Eskola-kirolak buruhauste bat baino gehiago ematen digu; esate baterako, zein adinekin hasi behar den kirol bakarrean espezializatzen. Futbolak, esparru horretan zein orokorrean, zer esanik ez. Gainera, ohiko mintzagai dute (dugu) askok; igogailuetarako eta berriketa sozialerako erabil litekeenetako bat da, zalantzarik gabe. Bestetik, aspaldi entzuna nuen “ez jo buruan, ikasten ari naiz-eta” esaera.

Kontua da Estatu Batuetan debekatu egingo dutela 10 urte baino gutxiago duten umeek futbolean baloiari buruz ematea (esaterako, [Enlace roto.]). Agur burukadak txikientzat, beraz. Auskalo mundu-mailako federazioak erabaki bera hartuko duen noizbait. Arriskutsua omen da.

Ez dut egoera horri buruzko datu zehatzagorik; bai, ordea, jakin badakit horrelako adinekin gure inguruan baloi bereziak erabiltzen direla lehiaketetan. Zelaiaren tamainarekin eta futbolari-kopuruarekin ere gertatzen da aldaketarik (eta eztabaidarik). Bestetik, burua erabili ezean bestelako kirol bat izan daitekeela susmatzen dut (hala ere, buruarekin beti jokatu beharko)

Gainera, batek daki kalean futbolean aritzeari ere mugak ezarri nahi izango zaizkion; garai batean, haurrak kalean futbolean aritzen zirenean (ez dakit orainaldia erabili honezkero) bestelako “legeak” bazeuden (hiru kornerren ondoren penaltia edo atezain-aurrelaria, esaterako). Eta ez ahaztu “debekatutakoa”k erakarri egiten duela.

Azken finean, kirolen arriskuez mintzatzen direnek arrazoia izango dute? Dena den, zer ez da arriskutsua? Harriak jaurtitzeak bezalako jarduerek ere badute arriskurik, ezta?

DEIAn argitaratutako argazkia

Estrategia zer den argitzen

Bibliografia ugari dago gaiaz, baina, ia-ia “zenbat buru, hainbat aburu”: adituak ez datoz guztiz bat “estrategia” definitzeko. Hizkuntzen ikaskuntza, irakaskuntza eta ebaluaziorako Europako Erreferentzi Marko Bateratuan, esaterako, behin baino gehiagotan agertzen da kontzeptua (bai, Markoa, berorren araberakoak dira, besteak beste, egun ezagun diren B1, B2 edo C1 mailak hizkuntzen ikas-irakaskuntzan) Bertan esaten denez,

Estrategiak ikaslearen baliabideak (gaitasunak) eta ikasleak baliabide horiekin egin dezakeena (komunikazio-jarduerak) lotzen dituen gontz moduan hartzen dira.

Parentesia eginda, aproposak izan daitezke Maite Goñik bere gaurko hitzan plazaratzeko, bai “gontz”, bai “estrategia”.

Andrés Nieto Porras Flickr-en

Ez dezagun haria gal, baina. Valentzian eman nuen ikastaroan adibide bat jarri nuen: futbolean erabiltzen diren estrategia-jokaldiak. Izan ere, taldeek (edota entrenatzaileek jokalariekin) horrelakoak landu egiten dituzte gerora partidetan indarrean jartzeko: ikasi egiten dira, modu kontzientean bideratzen dira (keinuak ere egin ohi dira maiz), helburu jakina dute (gola sartzea), estrategia erabiltzeak ez du arrakasta ziurtatzen, testuingurua kontuan hartzen da –falta-jaurtiketa, kornerra, futbol-zelaia– baita taldekideen nolakotasuna eta gaitasunak ere… Ezaugarri hauek guztiak dira estrategietarako aplikagarri.

marythom Flickr-en

Hizkuntzak ikasi?

Euskara ikastea behin baino gehiagotan izan dugu hemen hizpide. Eta hizkuntz ohiturak ere bai. Horren ildora, blogosferan irakurritako bi ekarpen dakarkizut gaurkoan, lagun hori.

Lehenengoa, joan den uztailekoa da, Xarxatic webgunekoa. Itzulpen automatikoen garapenaren eta hedapenaren harira,  beharrezkoa al da hizkuntzak ikastea?

Bigarrena, Mar Galindoren (@marecica Sarean) eskutik love & linguistics blogean. Futbolaz eta hizkuntzez aritu da, eta, bertan, esparru horretako zenbait famaturen jokabideez idatzi du, esate baterako Beckhamek zergatik ez zuen gaztelera ikasi murgiltze-egoeran egon arren.

David Cornejo, davic, Flickr-en

Seguruenik, futbolean euskaraz? idatzi nuen bezalaxe, futbolariak euskaraz gaiak mereziko luke idazkirik.

Futbolean euskaraz?

Ekin diezaiogun berriz hizkuntzen ikas-irakaskuntzaren gaiari. Gaurkoan, kirolarekin nahasian.

Azken urteotan ofizialduagoa dago, nolabait esateko, euskararen erabileraren sustapena futbolaren oinarrizko mailetan –ofizialduago diot, batzuk, behintzat, beti saiatu izan garelako gaztetxoekin horrela mintzatzen aukera izan dugunetan–. Esate baterako,  Futbola oinarritik euskaraz liburuaren argitalpenaren berri eman zen [Enlace roto.] eta izan bereko ekitaldiaren III. edizioa egin da berriki (Itzarri Consultingen webgunean agertutako berria). Areago, 2012an, argitalpenaren eta ekimenaren aurkezpena egitean honela esaten zen Bizkaiko Foru Aldundiaren webgunean helburuaz:

“futbolean entrenatzen diren milaka ume eta gazteei euskaraz egiteko aukera eskaintzea [da xedea], gai horretan prestakuntza espezifikoa duten entrenatzaileekin”

Edonola ere, duela gutxi ikus-entzundako pasadizoa dakarkizut, irakurle. Agian, garrantzia gabekotzat jo daitekeena, baina adierazgarria nire ustez.

deia.com-en ateratako argazkia

Kadete-mailako partida; 14-16 urteko jokalariak, hortaz. Bizkaian, Bilbotik hurbil. Une batean, jokalari batek epaileari bukatzeko zenbat denbora falta den galdetu, euskaraz; honek,  hamahiru erantzun. Eta orduan, beste taldeko jokalari batek “habla en español, que no entiendo. ¿Qué has dicho? ¿Trece?” Zur eta lur; epailea bera ere bai. Ikusleetako batek esan zuenez, gutxienez A ereduan arituko da bigarren jokalari hori.  Hamaika ikusteko jaioak gara… eta ez naiz jokalari kopuruaz ari.