gazteak – Ikasle eta irakasle

Den organistarik haundiena, xixtulari txar izaiten ahal

Ez dakit zer pentsatu duzun gaurko izenburuarekin, baina berriki Mercè Gisberti entzun nion bezalaxe, hezkuntza arloan antza edonork dauka bere burua aditutzat.

José Antonio Marinari aditu nion esaera afrikar hura, haurra hezteko tribu osoa dela beharrezkoa. Ados. Hala ere, ulergaitza zait, hezkuntzaz dudan ikuspegitik behintzat, “polizia hezitzailea” rola. Alegia, bestelako zeregin garrantzitsuagoak dituztelakoan sumatzen dut (eta dituzte horretan, “polizia” bat baino gehiago badugu inguruan, gainera)

Izan ere, Ertzaintzak ikastetxe batean emandako hitzaldi baten berri izan nuen (hitzaldi arrakastatsua, ustez). Ikastetxea azken boladan hedabideetan sarri agertu zaigu, gainera, gauzatzen ari den aldaketa metodologikoa dela-eta. Ezetz asmatu hitzaldiaren gaia? Bai, horixe bera: Interneten eta gizarte-sareen arriskuak, cyberbulling-a eta sexting-a, Sareko jazarpenari nola egin aurre… Egia da ez naizela hitzaldi horietara joan eta egia ere bada onak zirela esan zidatela. Bat nator, bisturiarekin edo labanarekin bezala, Interneten erabileran dagoela kakoa, baina alderdi batean jartzea arreta eta indarra ez zait egokiena iruditzen. Eta poliziaren ikuspegitik hitz eginda, zigorrari eta isunari beldur, hezkuntza motibazioekin eta balore jakinekin uztarturik dagoela kontuan izanda… bide hoberik badagoelakoan nago. Are, auskalo “alderdi iluna” dastatzeko gonbite izkutuari erantzungo zaion gaztearen aldetik, arauak hausteko motibazioa indartuta.

Egun bertsuetan, hain arrakastatsua ei den @policia deritzon tuiter-erabiltzaileak (Polizia Nazionalaren community managerra edo) idatzitako txio batekin egin nuen topo (eta erantzun ere bai, berak ez bezala). Kontrolatzeak baino gurasook ematen dugun ereduak indar eta arrakasta handiagoa duela uste dut; bestela esanda, noiz eta zertarako erabiltzen ditugu telefonoak? geuk bai filosofia ikasteko ala? Eta, aurreko adibidean bezala, antzeko iturburua du informazioak.

_MG_5120_opt — Hitzaldiaren bideoa: http://youtu.be/cZGvkmP5vKU

Haurrak ez daitezela “umezurtz digitalak” izan adierazi nuen jada; egoera kontrolatzeko asmoz euren atzetik joatea iruzur modu bat ere izan daitekeela –eta zaila gainera– eta hobe dela bidaide izatea. Ez ninduke harrituko kontrolari aurre egiteko gaztetxoak bere sareak baliatzea. Azken finean, ziberespazioa espazioa ere bada eta gaztea, gazte.

Sarrera honen bertsio bat gazteleraz, Zapatero a tus zapatos

Estudiatu edota ikasi

Atzo [Enlace roto.], hainbat kontu etorri zitzaizkidan kaskarrera. Oroitzapen musikalak ere bai; esaterako, Jon Miranderen hitzekin Imanol Larzabalekin egindako abestiaren hasiera (eta berriki zendu den George Moustakirekin batera kantatua)

Zergatik ikasi

ahaztekotz gero

ikasiak oro?

Izan ere, selektibitate-egunak dira hauek (unibertsitatera bidean tragurik mingotsena, dio [Enlace roto.]). Eta neuk ere erdi ahaztuta dauzkat niri egokitu zitzaizkidanekoak; Pilarrek idatzi duen bezala, hainbat kontu buruz ikasi orduan baina orain gutxi gogoratu… estudiatzen ordu dexente eman arren.

Goazen, orain, burura etorritako horiekin:

Lehenengoa; berdin al da estudiatu eta ikasi? Ezezkoan nago, ba.
Zein da ikasteko motibazioa? Bigarren hau ere ez da ahuntzaren gauerdiko eztula.
Orduak horrela eman dituen gazteari, lo egin gabe eta dena buruan sartu nahian, nola azaldu bizitzan zehar ikastea ezinbestekoa dela?

Eta, lege aldaketaren ondoren, errebalidek, kanpo eta amaierako azterketa sumatiboek alegia, ez dute egoera hobetuko. Ez horixe.

Akabo gaurkoz. Zorte on guztiei; nahi dutena estudiatuko (eta ikasiko) ahal dute (dugu)!

Futbolean euskaraz?

Ekin diezaiogun berriz hizkuntzen ikas-irakaskuntzaren gaiari. Gaurkoan, kirolarekin nahasian.

Azken urteotan ofizialduagoa dago, nolabait esateko, euskararen erabileraren sustapena futbolaren oinarrizko mailetan –ofizialduago diot, batzuk, behintzat, beti saiatu izan garelako gaztetxoekin horrela mintzatzen aukera izan dugunetan–. Esate baterako, Futbola oinarritik euskaraz liburuaren argitalpenaren berri eman zen [Enlace roto.] eta izan bereko ekitaldiaren III. edizioa egin da berriki (Itzarri Consultingen webgunean agertutako berria). Areago, 2012an, argitalpenaren eta ekimenaren aurkezpena egitean honela esaten zen Bizkaiko Foru Aldundiaren webgunean helburuaz:

“futbolean entrenatzen diren milaka ume eta gazteei euskaraz egiteko aukera eskaintzea [da xedea], gai horretan prestakuntza espezifikoa duten entrenatzaileekin”

Edonola ere, duela gutxi ikus-entzundako pasadizoa dakarkizut, irakurle. Agian, garrantzia gabekotzat jo daitekeena, baina adierazgarria nire ustez.

Kadete-mailako partida; 14-16 urteko jokalariak, hortaz. Bizkaian, Bilbotik hurbil. Une batean, jokalari batek epaileari bukatzeko zenbat denbora falta den galdetu, euskaraz; honek, hamahiru erantzun. Eta orduan, beste taldeko jokalari batek “habla en español, que no entiendo. ¿Qué has dicho? ¿Trece?” Zur eta lur; epailea bera ere bai. Ikusleetako batek esan zuenez, gutxienez A ereduan arituko da bigarren jokalari hori. Hamaika ikusteko jaioak gara… eta ez naiz jokalari kopuruaz ari.

Hizkuntzak ikasteaz

Aste Santua igaro orduko udari begira jartzen da asko. Eta ez dakit moda den, beharra den, familia-kontziliaziorako bideetako bat den… baina hizkuntzak ikastea egoten da maiz planen baitan. Ez da oraingo kontua: esate baterako, [Enlace roto.], Gazteen Euskal Behatokiaren arabera lautik bat joana zen atzerrira hizkuntza ikastera (argitalpena zehatzago ikusi nahi baduzu, erakundearen webgunean bertan duzu eskura) Honi lotuta, kanpoan ikaste hori murriztu egingo zela [Enlace roto.].

Hizkuntzarekiko harremana ezinbestekoa dela ez dut ukatuko. Eleaniztasuna ezinbestekoa ere ei da… ama-hizkuntza ingelesa dutenentzat izan ezik, antza. Baina kontuan izan beharreko aldagai ugari dago, metodorik “onena” ez dagoen bezalaxe. Interesak eta negozioa ere badaude atzerrira horren atzetik. Eta doanaren helburuak eta heldutasun-maila; beti ez omen da ikasteko grina nagusi. Eta ez da merkea.

Pasadizoaren tartea –agian, hiri-legenda– Behin esan zidatenez, soldaduskan, Afrikan eta liburu batean oinarritua ikasi zuen batek euskara; alabaina, ez nioke inori bide hau gomendatuko.

Eta azken hausnarketarena: kanpokoaren laguntza behar denean, zer ari gara egiten hizkuntza formalean? Gizartean beste jauzi bat sortarazten, akaso? Izan ere, ikastetxe batzuetan edozer eginda ere menperatu egingo dute ikasleek bigarren –ala hirugarren– hizkuntza hori, ezta?

Gazteen emantzipazioa

Jaurlaritzak gazteen emantzipazioa sustatu nahi duela irakurri nuen [Enlace roto.] (estatistikari erreparartu nahi badiozu, hona hemen Gazteen Euskal Behatokiak eskainitako datuak). Sekula baino prestatuago omen dugu gazteria, arlo teorikoetan behinik behin (ikus, esaterako, [Enlace roto.]). Baina etorkizuna ilun samarra, oro har. Areago oraindik, gainkostu bi sumatzen ditut, gutxienez, gizartearentzat.

Oskar Martínezek DEIAn ateratako argazkia

Gainprestakuntza hasteko, alegia, behar dena baino gehiago estudiatzea, eta ustez, nahi baino sarriegi noraezean ibilita. Hala eta guztiz ere, utz dezadan argi aurrera jo eta kritikak entzun aurretik, aurrerapauso handia dela nire ustez derrigorrezko heziketa luzatu zein unibertsitateko ateak ireki izana, baita bizitza osoan ikastearen beharra ere. Baina, adibidez, ingeniaritza ikasi eta gero paddle irakasle izan, ez dakit ba.

Aurrekoaz gain, hemen prestatu pertsonak gero atzerrira joateko. Esanguratsua; gerora begira japoniera ikasten ari zela entzun nion lehengoan ingeniarigai bati, hemen etorkizun beltza ikusten baitu. Gertakari honek gainera kalte itzela egingo digu bihar-etzi, Ameriketan ere txakurrak ortozik dabiltzala ahaztu gabe –eta Alemanian ere bai, eta Japonian–

Lanbide Heziketa izango da irtenbidea, [Enlace roto.]? Unibertsitatean karrera batzuetan postuak mugatzen badira ([Enlace roto.]) nork izango du nahi duen hori ikasteko aukera (betikoek seguru)? Zalantzak ugari, lagun hori, eta irtenbide errazik ez, momentuz.