bizipenak – Page 6 – Ikasle eta irakasle

Marrazkiari beldurrik ez

Ikasle nintzen garaian ez nuen marrazketarako doai berezirik; egia esan, ozta-ozta gainditzen nituen horrelako gaiak eta askorik ere ez nituen landu.

Aspaldi kontatu nuen bezala, helduen euskara-irakasle izatera iritsi nintzenean ere ez nintzen horretan trebea, jakina. Horregatik, altxor gisa gorde nuen 80. hamarkadan Habeko Mik aldizkarian atera zen “Marrazkiari beldurrik ez” bilduma. Egia esan, gizon orratzaren erdipurdiko marrazketan geratu nintzen baina, hala ere, baliagarri suertatu zitzaidan. Horregatik, gomendatu edo utzi izan diot zenbait lankide eta ezaguni. Areago oraindik: pentsamendu bisuala maiz aipatzen da orain, eta Dibujamelas bezalako ekimenekin egin dezakegu topo.

Orain ez dakit non dauzkadan orrialde haiek. Baina HABE erakundeak digitalizatu egin ditu, eta guztion eskura daude Ikasbil esparruan (1. atala eta 2. atala). Honelaxe kontatu dute Irakasbilen.

4 urteren ondoren, bizirik diraugu

2013ko otsailaren 7an egin nuen hemen lehendabiziko sarrera; agurra izenburua izan zuen. Lau urte joan dira, beraz, ia konturatu gabe. Ez dakit azpian Azkue Fundazioaren egunkari-blogean idatzi dutenari jarraikiz arrazoi bila ibiliko ote nintzen hasteko; hasteko edo lana bikozteko, auskalo. Edota duela lau urte Goio Aranak idatzitakoari benetan jaramon egin nion blogen bigarren loraldian.

Kontua da, gorabeherak gorabehera, oraindik bizirik dirauela blogtxo xume honek (Noemi Pastorren hitzen itzulpen askean), bidean ikusentzunezko edukiak galdu arren, edota orain inora eramaten ez duten estekak egon arren.

Izenburuaz ari naizela, bestalde, duela gutxi Tíscar Larak, Sarean dudan beste erreferenteetako batek alegia, emandako hitzaldi batean, irakaslea etengabeko ikasle gisa agertu zuen.

Ondorioz, ikasten (eta irakasten) segituko dugu, zalantzarik gabe. Eta, noizean behin, agian, euskaraz hezkuntzaz (zentzurik zabalenean) hemen idazten.

Beti hostoak kentzen

Blog honen leloa, “beti eskamak kentzen” izan beharrean, “beti hostoak kentzen” izan liteke. Izan ere, hasiera-hasieratik ibili naiz duda-mudatan: merezi du edo ez du merezi? irakurlerik badago edo ez dago? Argi dago iruzkinik ia ez dagoela, ezta etenaldia iragartzen dudanean ere.

Orain dela hiru urte, zalantzak-zalantza, lehiaketa batean aritu nintzen, erabateko arrakastarik gabe baina askoren laguntza lortuta (193, 193 dira, ezta?). Orduan, zalantzak gainditzeko modu bat izan zitekeela otu zitzaidan. Baina helburu hori, behintzat, ez nuen lortu.

Eta hostoak kentzen nabilela –bai, ez, bai, ez– berriro ere Blogetan lehiaketa deitu dutela jakin dut. Oraingoan, berriz, ez dut izar-bokaziorik adieraziko, eta, gehienez, botua emango dut. Eta hostoak kentzen nabilela –ez, bai, ez, bai– itzulpen eskasekin topo egin, Sarean eta kalean, eta blog nagusian (badakizu 10 urte beteko dituela aurten?) horri buruzko sarrera elebiduna idatzi dut. Izan ere, beti agertzen da zertaz idatzi, baina batzuetan astirik ez horretarako… edo dagoeneko idatzi dudala konturatu naiz argitaratu orduko.

Hezibide ona eta munduaren ezagutza

Hezibide onaz idatzi nuen aurrekoan hemen. Eta irakasle modura bizi izandako egoera bitxi bat gogoratu nuen argitaratu orduko; egunero-egunero helduei euskara irakasten aritzen nintzaieneko pasadizo bat.

Ikasle berezi samar bat izan nuen ikasturte hartan. Bai, denok garela bereziak onartu arren, hark bazuela bere “puntutxoa” ezin ukatu. Adibidez, bere idazlanak ulergaitzak zirela esaten nionean, irakasleon kultura eza kritikatuz erantzuten zidan; nirea eta lankideena, behintzat. Bestela esanda, bere ustez idazlanak onak ziren; gure kultur maila (edo munduaren ezagutza, auskalo) zen berak idatzitakoak ulertzeko genuen oztopoa.

Egun batean, atsedenaldia bukatutakoan klasera berriz sartu eta lanari berrekin genionean, banana bat zuritu eta jaten hasi zen mutila. Haserretu eta klasean errespetu-falta zela esan nion nik, areago oraindik atsedenaldia bukatu bezain laster izanda; nirekiko eta ikaskideekiko errespetu falta zela gaineratu nuen. Berak, berriz, ez zetorrela bat esan zidan oso serio; nik errespetu falta bezala ikusten nuena, berak behar fisiologiko bati erantzutea zela uste zuen.

Ez dut gogoan nola bukatu genuen eztabaida; seguruenik, taldekideak harrituta egongo ziren eta nor bere kulturaren arabera bata ala bestearen alde. Azken finean, hezibide “ona” zer den nola ulertzen den. Eta hizkuntzak ikastean, adibidez, munduaren ezagutza eta kultur talka aipatzen da, gaitasun soziokulturalaz edota soziolinguistikoaz ari direnean; esate baterako, etxe batera jatera gonbidatu gisa joatea jartzen du Instituto Cervantesek adibide bezala mundu-ezagutza desberdinen arteko aldea aipatzen denean. Besteak beste, eremu guztietan korrokada egitea ez da berdin hartzen, ezta?

Hezibide ona, non?

Duela gutxi New Yorketik ibili naiz. Eta, desbideratze profesionalaren eraginez agian, bertako “paisaia linguistikoari” erreparatu diot besteak beste.

Metroan deigarria iruditu zait hezibide onari eta elkarbizitzari buruzko irudi eta mezuen kopurua. Horrelakoak garraiobide publikoetan agertzeak aditzera ematen du, antza denez, garai batean ez bezala, bestelako bideei ekin behar zaiela honelako heziketa indartu eta hedatzeko.

Baina, hara non, Bilbora itzulita, antzeko kanpaina bat hasiko da hemengo autobusetan. Kartelak geltoki eta autobusetan jartzeaz gain, aktoreak ibiliko dira zenbait astez autobusetan ([Enlace roto.]). Madrilen ere ikusi ditut azken boladan gizarte-hezkuntzaren bidetiko portaerak sustatzeko kartelak eta mezuak kaleetan.

Eta, bitartean, neure buruari galdetzen diot, ea horren gaizki gabiltzan hezibide onean, eta zentzuan bide batez, berori sustatzeko kanpaina egin behar direnetan, Bilbon, Madrilen eta New Yorken behintzat. Bestela esanda, zer irakatsi eta ikasten da eskoletan orduan, zer familiaren esparruan, zer gizartean oro har, hiritarrak izateko bidean, horrelako ekimenen beharra dagoenean? hau lehen nola egiten zen?