Tag: Miguel Angel Santos Guerra

Hilezkortasuna eta irakasleak

Zirriborroen artean neukan sarrera bat berreskuratuko dut gaurkoan.

Badarama denbora-tartetxo bat jubilaturik Miguel Angel Santos Guerrak. Oso idazle emankorra dugu; liburu mordoa ezezik, astero zutabeak ere argitaratzen ditu El Adarve izeneko blogean. Sarreretako batean, Rubem Alves-en testu hau irakurri nion:

“Hilezkortasun-ariketa bat da irakastea. Nolabait, bizirik irauten dugu gure hitzaren magiaren bitartez mundua ikusten ikasi zuten begien jabeengan. Horregatik, irakaslea ez da inoiz hilko.”

Inoiz irakaskuntzan aritu garenok, akaso, horrelako zerbait galdetu diogu uneren batean geure buruari. Ea horrelako zerbait lortzeko gai izan garen. Lagun bati egunotan Facebook-en antzeko bidetik idatzi dio ikasle ohi batek. Edonola ere, zalantzarik ez dut denok izango dugula gogoan irakasleren bat, dena delakoagatik ahaztu ez duguna, berak irakatsitakoa bizitza osoan lagun izan duguna –edota duguna–.

Batxilergoa Derion elkarrekin egin genuenok, adibidez, Mikel Zarate aipatu izan dugu behin baino gehiagotan. Garai hartako bere jokabideak era profesionalagoan aztertzen saiatu izan naiz gerora, oroitzapenetan oinarritutako azterketa izan arren; ez dakit modu kontzientean edo ez, baina egun aipatzen diren konpetentziak eta bizitzarako ikastea zuela ipar esango nuke.

Eta zuk, adiskide horrek? Baduzu oraindik gogoan aspaldiko irakasleren bat?

Cementerio-Hilerria by Iñaki Murua, Flickr-en

Zer ikusi, huraxe ikasi

Aita-semeak ez zeuden tabernan, elkarrekin bizikleta gainean baizik. Bizikleta berean, seme txikia atzeko aulkitxoan baizihoan. “Tira, Europako ohitura horietara hurbiltzen ari garela ematen du” esan diot neure buruari. [Enlace roto.]teorian behintzat. Baina goizean goiz izanagatik, beste gogoeta pare bat etorri zait.

Pablo Viñas DEIAn

Ez zihoazen errepidetik. Espaloia seguruagoa da bidegorri gutxi dagoen hiri honetan, areago oraindik bizikleta garraiobide bezala erabiltzen ari denarentzat. Seguruagoa bizikletariarentzat, jakina. Azken boladan, espaloia-errepidea jauzi horiekin, gainontzekoen segurtasuna kolokan jartzen ari den asko sumatzen hasia naiz (besteak beste, oker ez banago, ez dute zebra-bideetan lehentasunik bizikleta gainean doazenek). Semeak ikasiko duen arlo bat, seguruenik.

Bestetik, semeak kaskoa zeraman; ez, ordea, aita gidariak. Bigarren (balizko) ikasgaia: kaskoa txikientzat da. Bestela esanda, nagusiek ez dute horren beharrik, trafikoari buruzko ikasgaiek eta oharrek kontrakorik adierazi arren.

Sarreran idatzi dudanari jarraiki, “zer ikusi, huraxe ikasi”. Edo, “etxean ikusia, haurrak ikasia”. Edota geroago, heltzen zoazen heinean, [Enlace roto.] egin beharko ohiturak aldatzeko… isunik ez dagoen bitartean. Santos Guerrari entzun nion bezalaxe, “egiten dugunaren zaratak ez du esaten duguna entzuten uzten”.

Ebaluazioaren alfabetoa

Joan den astean, Miguel Angel Santos Guerraren hitzaldi bat aipatu nizun. Eta bertan esandakoak ez zitzaizkidala, nagusiki, arrotz egin. Izan ere, joan den mendearen bukaera aldera, berak idatzitako asko irakurri nituen, garai hartan egiten nituen lanagatik eta ikasketengatik batik bat.

Hala, Ebaluazioaren alfabetoa izeneko artikulua idaztea erabaki genuen Luis Mari Txabarrik eta biok. Artikulu hori, Hizpide aldizkariaren 42. zenbakian argitaratu zen. Bibliografian, aipaturiko irakaslearen erreferentzia ugari dago.

Honela hasten da artikulua:

Pertsiako kondaira batek dioenez, jainkoek hasieran banatu egin omen zuten egia, gizabanakoei zati bana emanez. Egia osatu, bakoitzak berea ekarriz osatuko da. Hala, txanpon beraren bi aldeak dira egia eta ekarria.

Wessex Archaeology-ren argazkia Flickr-en

1998koa den arren, oraindik badu interesik nire ustez. Osorik irakurri nahi baduzu, eskura duzu Sarean.

Hitzaldi baten edukia… eta edukitzailea

Duela ia hilabete, Barakaldon Miguel Angel Santos Guerraren hitzaldi batera joan nintzen. Ez zen irakasle hau entzuten nuen lehenengo aldia; are, idazle oparo honen liburuak, eta idazlanak oro har, aspaldi hasi nintzen irakurtzen eta gaur egun ere irakurtzen ditut. Esate baterako, larunbatero El Adarve deritzon esparruan argitaratzen du –baina ez nuke esango blogaria denik, horri blog esaten dioten arren; egunkarietako blogei buruzko iritzia plazaratu dut dagoeneko–. Esan zituen gehienak ez ziren niretzat berriak izan; edonola ere, hizlari trebea da eta gustura entzuten den horietakoa.

Egun, aukera dexente dago batek esandakoak jaso eta plazaratzeko. Bat, adibidez, bideoz grabatu eta igotzea da; halaxe egin zuen Mikel Agirregabiriak eta geroago Josi Sierrak, Berritzegune Nagusiaren kanalean zintzilikatuta. Beste aukera bat, Storify erabiltzea, Berta Martinezek egin zuen bezala.

Nik, aldiz, beste bat baliatu nuen, Hizpideren 80. zenbakian argitaraturiko Guillermo Gómezen  artikuluan proposatutakoari jarraiki: google drive erabiltzea. Hau honela, hitzaldian bertan apunteak jaso nituen eta une hartan bertan Sarean partekatu; gerora idatzitakoa zuzendu eta osatu egin nuen. Parte hartu nahi izan dutenek ere izan dute horretarako aukera eta emaitza honetara iritsi gara.

Horra hor, beraz, hitzaldi baten edukiaren berri izateko edukitzaile desberdinak… eta osagarriak.

Buruz, bihotzez… ez gara berdinak

Duela urte batzuk, lehengusu batek galdetu zidan –euskara-irakasle nintzela kontuan hartuta seguruenik– ea hedabideetan sarritan iragartzen zen ingelesa ikasteko metodo hura aholkatzen nion beretzat. Neure burua aintzat hartu nuen eta ezezko borobila ematera nindoala, bi aldiz pentsatu eta aldatu egin nuen erantzuna; izan ere, lehengusua ez nuen hain sakon ezagutzen eta, agian, proposamen didaktiko hura egokia izan zitekeen; niretzat ez, alegia, baina beretzat bai.

Pasadizo hau gogorarazi dit [Enlace roto.]. Poztu egin du, azkar esanda, berari ikasteko baliagarri izan zitzaion estrategia –gerora bizitzaren beste arlo batzuetan erabiltzen duena, gainera– alabari proposatu izanak –proposatzea, edo, diot neuk–. Horren harira, zenbait gogoeta.

El Buho nº 30, Flickr-en, CC lizentziapean

Seguruenik buruz ikasteak baditu onurak, baina, aukeran, politagoa iruditzen zait ingelesaren ikuspegia; by heart, bihotzez. Badakit 1992ko Espainiako mundu mailako futbol-txapelketako talde guztien hamaikakoak gogoratzen duenik; interes kontua, zalantzarik gabe. Askorentzat, hutsala adibidekoa, ezta?

Jarraian, zertarakoa. Zein helbururekin ikasi? Badago ikasteko modu hoberik? Adibidez, nik neuk, eta urteak joan dira, ez dut oraindik ahaztu “música es el arte que se expresa combinando el sonido y el ritmo”, solfeoko teorian ikasten zen lehendabiziko esaldia. Baina, ematen dit, horrelakoak ere alferrikakoak direla, arestian azaldutakoaren edo Errege Godoen zerrendaren antzerakoa.

Eta azkenik, beharbada, garrantzitsuena. Duela gutxi entzun nion Miguel Angel Santos Guerrari, eta joan den asteburuan irakurri: oiloa ez dela arrano akastuna. Eta hori jakin beharko lukeela “oiloak zaintzen dituena”, baita “oiloak” berak ere.

Eta desberdintasun horiekin batera, hortaz, ikasteko moduak, erak, bideak, estrategiak… guztiak ez dira –ezin izan– unibertsalak, ez direla guztientzako errezeta baliagarri. Ikuspegi honetatik, sarri kontuan hartzen ez den puntu bat: nik modu batean ikasi banuen (edo badut) –eta “nik” honetan nahi duzuna jarri, tradizioa ere bai–, ezinbestean besteak berdin egiten eta egingo duela pentsatzea; neurea dela bide egoki bakarra –areago, horretan zalantzarik gabe sinisten badut– . Baina, zorionez ziur aski, ez gara berdinak, eta, ondorioz, ez dugu berdin ikasten.