Tag: pandemia-garaia

Gehiago, gehiagorekin, gehiagotan

“Gehiago, gehiagorekin, gehiagotan”. Horixe da 2020ko Euskaraldiaren leloa. Honez gero jakingo duzu zertaz ari naizen, ezta?

“Euskaraldia euskara ulertzen duten hiztunen arteko ahozko* hizkuntza-ohiturak aldatzeko ariketa sozial masiboa da”. […] helburua da gure hizkuntza ohiturak aldatuz euskararen erabilera handitzea, gutxieneko baldintza euskara ulertzea izanik.

Zer da Euskaraldia? Webgunetik jasotako testua.

Hitz teknikoagoak erabiliz, muda linguistikoa kontzeptua datorkit burura: “hiztunen bizitzan zehar jarrera linguistikoetan ematen diren aldeketei deritze muda linguistiko“.

Ez dakit 2018ko ekitaldiarekin alderik egongo den; etorriko da balorazioen unea. Egia badiotsut, ez dakit zein esaera beteko den: “ez dira bigarren aldiak inoiz onak izan” edo “bi ezkero, hiru seguru” (Cervantesen Refranero Multilingüetik hartuak). Besteak beste, pandemia-egoerak baldintzatuko duelakoan nago: harremanak murriztu behar badira… agian etxealdia hartu beharko da kontuan, edota Interneteko itsasoan(etan) euskararen erabilera.

Halakoetan nenbilela, hortaz, Sarean ahobizi eta belarriprest horiekin batera (edota horien ordez, ahozko harremanen garrantziaren eta erabileraren arabera) hatzbizi eta begiprest bururatu zitzaizkidan. Kontu berria izango zelakoan, bilaketak egiten hasi bezain laster hainbat erreferentzia agertu zitzaizkidan, horiek eta gehiago, lehendik zetozenak; besteak beste, @andonimalax-ek ere egin mahaigaineratu zituen 2018an. Beste zenbait proposamen ere aurkitu nituen, eskubizi, lumalari eta begialai, esaterako. Are: traol-hitz gisa ere aurkituko dituzu Twitterren; #begiprest, adibidez.

Bitartean, txoko honetarako ez dut muda linguistikorik planteatuko, eta, sarritan esan dudan legez, maratoia bailitzan, nire aletxoa ekarriko dut lantzean behin, ahalik eta euskararik txukunean, Interneteko itsasoan tantatxoak baino ez direla izango jakin arren.

Norekin edo zerekin erkatu?

Beste errealitate batekin erkatzea ohikoa delakoan nago; hurbilagokoa edo urrutiagokoa. Gakoa, nire ustez, erkatzeko erabiltzen den irizpidean datza (edota langa non jartzen den zehaztea). Are, ez omen da hain ohikoa irizpide hori azaleratzea.

Sarritan sumatu dudan gertaera bat: alderaketa egiten duenaren aldeko alderdiei erreparatzen zaie nagusiki; ez, ordea, txarrerako edo okerragorako izan daitekeenari. Badut horren inguruko esperientzia bitxirik, “aste zuria” zela eta, esaterako.

Green beans vs. medium roast.

Hala, eta pandemia garaiotan, herrialdeetan muga desberdinak jartzen diren heinean, litekeena da alderaketa egitera jotzea, dela ordutegia, dela ostalaritzaren irekiera edo itxiera, dela harremanen kontua. Eta Belgikan mimatzeko (edo ferekatzeko?) bizikide ez den lagun bat (edo bi, pertsona bakarrik bizitzekotan) etxean hartzea onartu du bertako gobernuak.

Eta nola deitu halako “lagunari”? Iraide Ibarretxek Twitter bidez galdetu zidan. Goxolagun proposatu dute Kale Nagusia programako entzuleek, bide beraren arabera. Iraidek, berriz, gogo hitzarekin jokatzea egokiagotzat jo du: laztangogodun, laztangogokide, laztangogaide.

Gurean ligatzea (eta hortik aurrerakoa) ez ei da oso fenomeno arrunta (Madrilen bizi den lagun batek esan zidan behin hiri-legenda hutsa zela; bere hitzetan, arrakastatsuak izaten ziren Euskal Herrira egiten zituen bisitaldiak). Agian, KaixoMaitia-n edo izango dute berri zehatzagorik. Gainera, egoera berriak distantzia fisikoa zaintzeko joera areagotu egin du, antza. Baina, auskalo, Europarekin erkatzeko asmoz edo horren aldeko eskaerarik ere ez ote den hemen egingo.