Estrategia zer den argitzen

Bibliografia ugari dago gaiaz, baina, ia-ia “zenbat buru, hainbat aburu”: adituak ez datoz guztiz bat “estrategia” definitzeko. Hizkuntzen ikaskuntza, irakaskuntza eta ebaluaziorako Europako Erreferentzi Marko Bateratuan, esaterako, behin baino gehiagotan agertzen da kontzeptua (bai, Markoa, berorren araberakoak dira, besteak beste, egun ezagun diren B1, B2 edo C1 mailak hizkuntzen ikas-irakaskuntzan) Bertan esaten denez,

Estrategiak ikaslearen baliabideak (gaitasunak) eta ikasleak baliabide horiekin egin dezakeena (komunikazio-jarduerak) lotzen dituen gontz moduan hartzen dira.

Parentesia eginda, aproposak izan daitezke Maite Goñik bere gaurko hitzan plazaratzeko, bai “gontz”, bai “estrategia”.

Andrés Nieto Porras Flickr-en

Ez dezagun haria gal, baina. Valentzian eman nuen ikastaroan adibide bat jarri nuen: futbolean erabiltzen diren estrategia-jokaldiak. Izan ere, taldeek (edota entrenatzaileek jokalariekin) horrelakoak landu egiten dituzte gerora partidetan indarrean jartzeko: ikasi egiten dira, modu kontzientean bideratzen dira (keinuak ere egin ohi dira maiz), helburu jakina dute (gola sartzea), estrategia erabiltzeak ez du arrakasta ziurtatzen, testuingurua kontuan hartzen da –falta-jaurtiketa, kornerra, futbol-zelaia– baita taldekideen nolakotasuna eta gaitasunak ere… Ezaugarri hauek guztiak dira estrategietarako aplikagarri.

marythom Flickr-en

Estrategikoak komunikatzen eta elebitasun hartzailea

Valentziatik itzuli berria naiz; bertako Diputazioak antolatutako jardunaldi batzuetan parte hartzera gonbidatu ninduten. Tailer bat antolatzeko proposatu zidaten; gaia, estrategiak hizkuntzen ikaskuntza hobetzeko izan zen, hain zuzen ere. Beste blogean eman dut tailerrean egindakoari buruzko informazio zabalagoa; seguruenik, hurrengo asteetan ekarriko dizut zerbait hona, estrategien gaiak horretarako eta gehiagorako ematen baitu.

Baina, adiskide batek galdetu dit bertan bizi izandakoez, eta horretara natorkizu oraingo honetan. Esperientzia  interesgarria bezain aberasgarria izan dut; guztia ezin erraz laburtu eta alderdi bati erreparatuko diot. Egia da jardunaldiotan ibili garen guztiok badugula lingua franca jakin bat; hala ere, gutxitan erabili dugu eta komunikazioa lortu dugu. Neurri handian, murgiltze antzeko bat izan da niretzat.

Colon Merkatua, modernismoaren adierazgarrietako bat Valentzian. Iturria: puroticorico Flickr-en

Heldu nintzen egunean tokia eta jendea ezagutzera hurbildu nintzen MuVIMera. Eta, lehenengo ustekabea: hizlaria, Nel Vidal, gailegoz ari zela iruditu zitzaidan –hala zen– eta entzuleriak galderak valentzieraz egiten zizkion. Denok elkarrekin bazkaldu genuen eta, bigarren ustekabea, nork bere hizkuntzan ari zen mintzatzen (gailego bat, katalan pare bat, valentziarrak) neu izan ezik; gaztelera erabili behar. Baina gehiena ulertzeko gai nintzela konturatu nintzen eta normaltasunez joan zen. Ondoren, bisita gidatua, Valentzia hiriak duen modernismoa ezagutzeko; hura ere (hemen, katalanez azalduta) valentzieraz, Fil-per-rrandako Imma gidari genuela. Atzoko saion, ni neu gazteleraz aritu nintzen, esaldi bat edo beste izan ezik; partaideak, aldiz, euren arteko ariketetan zein niri egindako galdera eta iruzkinetan, valentzieraz nagusiki –ariketa batean euskaraz zegoen testu bat jarri nien arren, ulertzeko erabiltzen ditugun estrategiez hausnar zezaten–.

Elebidun hartzailea, beraz? Bai, eta funtzionatu duela ematen du. Beti ez dut horren argi ikusi baina… Seguruenik, oraingoan, aldeko aldagai ugari egon da: motibazioa, testuingurua, partaideon nolakotasuna… gure estrategiak… Beste zalantza bat bukatzeko: Euskal Herrian izan balitz, berdintsu jokatzeko zail; hortaz, denak lingua francara joko genukeen, lagunartean ere sarri gertatzen den legez?

Eta, politena, beharbada, gaur irakurri dudan txio hau. Ikasten segitzeko gogo eta asmoaren erakusle.

Galtzen ikasi eta galduz ikasi

Ez da gauza bera, baina biak ikasi beharrekoak. Eta horixe ere atera beharko dut blogetan lehiaketatik, finaletik kanpo geratu bainaiz. Ez dut porrota ukatuko; sarrera honek ez du ezer zuritzeko asmorik, baina bai barrua nolabait hustutzekoa eta eskerrak ematekoa.

Banekien oinarriak ikusi bezain laster lehiaketak luze joko zuela; botua egunero ematearena ez zela nire aldeko baldintza, eta, hala gertatu zait: pixkanaka-pixkanaka, laugarren postutik ezin aurrera egin. Agian, esparru honetan ere, estrategia egokiak baliatzen jakin behar da; izan dut horrelako bozkaketetan galtzeko esperientzia gehiago.

Dena den, –eta, berriz diot, ez dut garaipen gisa saldu nahi, ezta gutxiagorik ere– ez da ahuntzaren gauerdiko eztula 193 botu jaso izana (kategoria bereko hiru lehenengoek, berriz, 327, 284 eta 263, hurrenez hurren, eta epaimahaiaren erabakiak ez du aurrekoa aldatu) eta oso jatorri desberdina dutenena gainera.

Are; lehiaketaren webgunearen bidez emandako botuak ezin kontrolatu nik, baina Twitterren aldeko txioak eta babesak ugari izan direlakoan nago, era pertsonalean agertu baitira boto-emaleak. Hona hemen zerrenda luze hori, esker onaren adierazle egunen araberako ordenan (barkatu baten bat kanpoan utzi badut): Goiuri, Goyo, Eneko, Garazi, Iker, Pilar, Elisa, Marcos, Berta, Iñaki, Gorka, Gorka, Mikel, Josemari, Jesus, Jesus, Guillermo, Nerea, Lorena, Lucía, Asís, Asier, Josu, Ander, Jara, Iruri, Igone, Javier, Josu, Maider, Rodrigo, Iñigo, Imanol , Iñigo, Iñigo, Javier, Javier, Naiara, Urko, Itsaso, Iñaki, Begoña, Jon, Alvaro, Carlos, Urtzi, Javier, Gontzal, Isaac, Fernando, Mikel, Sagra, Galder, Joxe, Jorge, Josi, Maria, Jorge, Josetxu, Garbiñe, Cristina, Jon, Noemi, Mikel, Juan Carlos… Zuoi guztioi, eta webgunearen bidez bozkatu duzuenoi, besarkada bana, twitterren bidez adierazi nuen bezalaxe…

Beraz, zuekin eta zuengatik, brindisa, birtuala izan arren…

Azkenik, kontu honekin baten bat gogaitu badut, honezkero barkatuko ninduela espero dut.

Pragako Comenius Museoan

Eta bizitzak aurrera darrai, “Ikasle eta irakasle” honen ibilbideak bezalaxe. Laster arte, adiskide hori!

Bizkargin trumoye… Mendatan euriye?

Slideshare webguneak bertara igotako aurkezpenei audioak txertatzeko aukera bertan behera utziko du laster. Hau honela, egindako zenbait lan galdu egingo dira edota beste nonbait kokatu beharko dira. Egoera honetan nago; izan ere, nire aurkezpenak azken urteotan bisualak izan dira nagusiki, ahotsik gabe ez ziren autonomoak edo erabat ulergarriak.

Gertakari honek zer pentsatua eman dit, eta, seguruenik, zer ikasia ere bai. Gainera, ez da lehenengoz gertatzen; esate baterako, Mikel Agirregabiria kexu agertu da Blip delakoarekin jazotakoaz, jabeen aldaketa eman ondoren. Eta Iker Merodiok zalantzaren bat utzi du twitter dela-eta.

petitshoo Flickr-en (CC lizentziapean)

Teknologien munduan aldaketak azkar doaz. Beraz, jarrerak eta baloreak dira funtsezkoak, ez erreminta jakina. Alegia, kasu honetan aurkezpenei ahotsa jartzeko beste bideren bat topatu beharko horrek balio duela pentsatzekotan.

Hortaz aparte, dohaineko kultura hedatua dago Sarean; eta, berriz ere, beste froga bat dugu hemen. Handien interesak bestelakoak dira, ez gara interesik gabeko erakundeekin ari. Duela gutxi Jorge Campanillasek adierazi zuen bezala, aplikazio baten truke ordaintzen ez badugu, agian produktua gu geu izan gaitezke.

Halaber, edukiak geurek izan daitezke bai, guk geuk egindakoak, baina beste batzuen eskuetan jartzen ditugu, teorian behintzat baldintzak ezagunak izanda. Edonola ere, beste batzuen menpe geratzen gara. Jabe gaitezen ba, gero ustegabekorik izan ez dezagun.

Berriak, hizkuntza eta Bilbo

Zein hizkuntza erabiltzen da berriak emateko? Galdera erretorikoa dela pentsa daiteke. Hala ere, behin baino gehiagotan dut buruan eta behin baino gehiagotan pentsatu dut hemen gaiaz idaztea. Ez testuinguru pertsonalean erabiltzen denaz, ez; hizkuntz ohiturei buruz duela gutxi aritu nintzaizun-eta –eta ohiturez, eta euskarari buruz maiz–. Prentsari buruz ari naiz gaurkoa; izan ere, hizkuntzaren hautaketaren garrantziari buruz eman nuen iritzia aspaldi nire beste txokoan.

Euskara hutsez diharduten komunikabideez gain, hemen argitaratzen diren egunkarietan agertzen da berririk euskaraz. Eta, nire ustez, tesi doktoralerako izan liteke berri horien gaia. Ematen dit, eta ez dudala oinarritutako daturik aurreratzen dut, berri bitxiak edo euskararekin zerikusia dutenak direla nagusiki.

Eta horrelako burutazioetan nenbilela, Blogetan lehiaketan honek daraman ibilbideari erreparatzeaz gain –ezin ukatu–, DEIAko berri honekin egin dut topo Sabin Anuzita zinegotziaren bidez: [Enlace roto.].

David de Haro-ren argazkia DEIAn

Ondo baino hobeto dakizu bilbotarra naizena. Are, bilbotar euskalduna –ala euskaldun bilbotarra, auskalo–. Lehen hausnarketa, etorri ahalean: zorionez, egungo egoeran ez da horren arraroa. Joan den mendean, adinez txikia nintzela, susmoa dut nolabait izkutuan zegoen kontua ere bazela; zigortua ez nintzen izan baina inoiz “niño habla en cristiano” entzun ere egin nuen. Oso albiste pozgarria, finean, nahiz eta ezagutzatik erabilerarako jauziaren erronka hor izan, Sabinek berak aitortu duen bezala –eta estatistikak estatiska direla, baina hori beste upel bateko sagardoa da–. Eta gainera, “bilbaino” erabili dute, diptongoaz eta azentu-markarik gabe, nik egiten dudan bezala.

Baina –katxiporreta, beti egon behar “baina“ren bat– gazteleraz dagoen berria da. Idazlanetan egun egiten dugun hasierako planteamenduari jarraiki, galdera sinple batzuk –horiexek izan ohi dira maltzurrenak–: zein da hartzailea? zein da mezuaren xedea?

Tira. Errepara diezaiogun alderdi positiboari. Beti esan izan dut ez dudala museo batean bukatu nahi. Bitartekoak badauzkagu; orain, “ekin eta jarrai”, mundu eleanitzaren errealitateari muzin egin gabe, Fredi Paiak urrian kantatu zuen ari jarraiki, Bilbo euskalduna lor dezagun (eta, seguruenik, orduan Euskal Herri euskalduna ere bai).