Euskara-ikasle… arrakastatsuak

Euskararen Nazioarteko Eguna atzo. Egutegia lepo dago egun europearrez eta nazioartekoez (besteak beste, atzo bertan ezgaitasunen nazioartekoa ere ba omen zen) eta berorien balio zein zergatiez luzeago mintza gaitezke. Hala ere, errepara diezaiogun hasierakoari.

Nestor Basterretxeak egindako logoa. Euskonews.com gunetik hartua

Eguna bera egunkarietan ere soma genezakeen; DEIAk, esaterako, lehen orrialde bikoitza izan zuen atzokoan horietako bat euskara hutsean izanik. Euskararen presentzia zertxobait handiago, oro har. Eta, honetan ere hedabideak bat, euskaldun berriei eginiko elkarrizketak. Adibidez, txoko honetatik agertutako Reyes Prados toki batean baino gehiagotan azaldu zen.

DEIAn bi pertsonari egin zitzaien elkarrizketa. [Enlace roto.]luzeagoa [Enlace roto.] baino; tituluak ere desberdin. Grezian bizi eta gaztelera-irakasle den Leonor Quintana bilbotarrak euren hausnarketa edozein hizkuntza-ikaslerentzat interesgarria dela zioen. Neuk, behintzat, atalen bat azpimarratu nahi dut.

Bien motibazioa argi ageri da; desberdina, seguruenik, baina motibazio sendoa. Testuinguruaren garrantzia suma daiteke, baina ez da ezinbestekoa (Euskaldun berriaren baladako protagonista ere Barakaldokoa genuen) eta familiaren sostengua azpimarratzen dute biek, baita ohituren pisua ere. Euskalkien auzia eta zer eredu irakasten den ere ageri da neurri batean.

Ikasle eta irakasle naizen aldetik –hala adierazten dut sarri– batek esandakoarekin bukatu nahi dut. Gazteagoekin ezagutzak partekatzea umiliagarria ei da (edo izan ei da) berarentzat berriaren arabera; desberdinekin eta desberdinengandik ikastea aberasgarri ulertzen dut neuk.

Zer gozatu? (edota nola gozatu)

Joan den astean “gozatu” aipatzen nuen. Nik neuk hizkuntzak ikastearekin lotzen nuen, eta, beharbada, ikastearen plazerrari hedatu ahal diogu.

Horretan nenbilela, Miribillako auzoko jaietan “Euskaraz gozatu” irakurri nuen txosnetako batean. Hala ere, aurrekoarekin badago alderik. “Euskara ikasi” eta “euskaraz ikasi”ren artean dagoen bezalaxe, ezta?

Are, euskara eta gozatzea lotzen duten lelo, kanpaina eta antzeko gehiagorekin egin dut topo, adibidez, “dastatu euskara, gozatu euskaraz” bideoa, gozatu euskara ahoan (Mondragon Unibertsitatean), “irakurri, gozatu, oparitu” (euskaraz egindako liburuen sustapenerako kanpaina), Bizkaiko Foru Aldundiaren “gozatu euskeraz” ekimena… Eta blogak, “euskara ikasi, euskara gozatu” izenburua duen Zahar Berri izenekoa besteak beste, eta liburuak, Karmelo Ayestaren Goza daiteke gehiago esaterako.

Eta, edonola ere, ez ahaztu, Elhuyar Hiztegian kasu, polisemikoa dugula gozatu aditza.

euskara maite dut by Zerdiok photo, on Flickr

Reyes Prados, Sevillan jaiotako euskalduna

Sevillatik etorri zen Reyes Prados kazetaria Euskal Herrira. 9 hilabetetan ikasi du euskara, berak ekainean Euskadi Irratian adierazi zuen bezala. Deian argitaratutako [Enlace roto.] eman zuen bere arrazoien berri. Joan den astean, #poziktibity ekimenaren baitan, Anne Igartubururekiko solasaldi bat aurkeztu da. Gaur bertan, berriz azaldu da Dida saioan (eta astero agertuko omen)

Dena den, eta berak esan bezala, hor dabilkigu jo eta ke ikasten: besteak beste, Errezilen eman du udako zati bat, irratiko elkarrizketa hartan aurreratu zuen bezala. Bertan bizi izandakoak eta bere hausnarketak blog batean plazaratu ditu.

Reyes Pradosen argazkia. Deia.com-en argitaratua

Baserri horretako kide batek adierazitakoa jaso du Reyesek sarreratako batean (testuan dagoen bezala dakarkizut):

“Guk berari irakasten dugu baina berarekin asko ikixten dugu, baita ere”

Reyes ikasle berezia dela ezin uka (denok ez al gara bereziak, ba?) eta euskara kontuetan arrakastatsua oso, gainera. Edonola ere, ikastearen eta irakastearen beste ikuspegi bat badugu aurreko testuan; alegia, baserritar horiek, eta errezildarrek oro har, irakatsi diote baina berarengandik ere ikasi dute. Eta udan, gainera.

Euskara tresna

Orain dela hiru bat aste euskara ikasteko motibazioez aritu nintzaizun; integratiboaz eta instrumentalaz, besteak beste. Eta, Bilboko Aste Nagusian jartzen diren txosnetako batean ikusitako kartel (handi) batek gai berera narama gaurkoan.

IMG_20140823_212220_optKomunikazio-tresna bada hizkuntza. Ikuspegi horretatik, beraz, tresnatzat har liteke. Neure kasuan, ohiko lan-tresna ere bai. Baina gogor bezain deigarri egin zait horrela idatzita ikustea. Izan ere, sentimenduekin lotuago ikusi izan ditut horrelako aldarrikapenak.

Agian, denbora berrien seinale. Zertarako bat beharko dugu, akaso, motibazioa indartzeko. Edota zirikatzeko propio eginda –ala balitz, nirekin helburua betea–. Bihotzarena, garai erromantikoagoetarako hobe?

Batera zein bestera, behin baino gehiagotan esan eta idatzi dudana: ez dut museo batean bukatu nahi.

Euskararen ezagutzaz eta erabileraz

Aste honetan irakurri eta entzundako zenbait berrik helduen euskara-irakasle nintzeneko kontu batzuk gogorarazi dizkit.

egizu Flickr-en, CC lizentziapean

Behin, ikasle batek zertarako ikasi nahi zuen euskara adierazi zidan; beretzat, nahikoa zen errenta-aitorpena euskaraz egiteko maila lortzea. Pentsatu nuen ba, euskaltegian ikasiko zuenarekin beharbada ez zuela nahikoa izango. Aitortu nionez, neronek ere arazoak nituen horrelako agiriak behar bezala ulertzeko. Are, jakin badakigu dirua bezalako kontu “serioetarako” gaztelera erabili ohi duen euskaldun bat baino gehiago dagoela. Aste honetako berri baten arabera, aurki Osakidetzak odol-analisietako emaitzak euskaraz ere emango dizkigu. Izartxoak alde batera utzita, ea zenbat ulertzeko gai garen.

El Mundo egunkariak, berriz, Ertzaintzan euskararen erabilera eta ezagutza izan ditu [Enlace roto.]. Ertzainen ezagutza-maila eskasa dela azpimarratu dute, eta erabilera areagotzeko Sailaren asmoak kritikatu. Ezin dut ziurtatu orain maila hori zein den, baina gogoan dut beste ikasle baten kasua: blokeatuta klasean sarri, lasai gero. Izan ere, praktiketan zegoen ertzaina izanda, gutxieneko euskara-maila bat ziurtatu behar zuen aipatu epealdia bukatu aurretik, akademia-garaian ez baitzen horretarako gai izan.

Motibazioaz izan da hirugarrena. Zuzendari nagusi berria du Euskadiko Orkestra Sinfonikoak. Galizia aldetik datorren katalana dugu berori. Bere lehenengo agerraldian, euskaraz irakurri egin zuen baina aurrerantzean paperik gabe euskaraz mintzatzeko borondatea aditu nion irratiko kortean. Are, beste hizkuntza bat ikastea aukera aparta gisa omen da bere ustetan. Motibazioa badu, antza; ez dakit, hala ere, zein mailataraino izango den integratiboa edota instrumentala, baina motibaturik egonik ikasi egingo du (motibazioaren kontuaz informazio zabala Auñamendi Eusko Entziklopedian)