Category: oroitzapenak

Kopiatzearen inguruan

Irakasleek ere kopiatzen dutela irakurri nuen duela gutxi [Enlace roto.]. Itzulpena nirea izan arren, badakigu ere horren kokapenak eransten diola esanahirik euskaraz, alegia, ikasleen antzera jokatzen dutela horrela jarrita-beste kontu bat litzateke “kopiatu ere egiten dutela” esango bagenu, ezta?-. Badirudi kopiatzeko gaitasuna (eta harrapatua ez izatearena) ikasle bati jakintzat ematen zaiola. Areago oraindik; puri-purian dauden MOOC horietako baten berri izan dut, non online ikastaroetan kopiatzea landuko duten, eta ulertzen saiatuko.

Egunkariko berrian Lorena Fernandezek esandakoekin bat nator -egia ere bada sarri nagoela ados basauritar argi honekin- Kopiatzen bada agindutako zeregina edo azpian dagoena da funtsezkoa. Gogoan dut BUPeko historia-irakasleak azterketa aurretik aukera bikoitza eman zigunean: ohiko azterketa egitea ala testu bat iruzkindu nahi genuen material guztia baliatuta, testu-liburua barne. Ez zara harrituko argitzen badizut lehenengo aukera izan zela ia aho batez hautaturikoa.

Terry Paton Flickr-en (CC lizentziapean)

Halaber, kultura, usteak eta baloreak daude oinarrian. Mesfidantza giroan bat engainatzen saiatuko da eta bestea harrapatzen, amarrua agerian uzten; seguruenik, horixe da azterketa “klasiko” horien irudirik hedatuenetakoa. Kopiatu, edo saiatu, ez delako egungo fenomenoa.

Azkenik, badaude kopiatzearen alde egiten dutenak. Kopiatu eta hobetu, egindakoa partekatu kopiatua eta zabaldua izan dadin. Horretarako eskubideez hurrengo batean jardungo dugu. Testu zientifikoetan besteen ekarpenak ondo aipatzea ondo baloratzen da, behinik behin.

 

 

 

Txikitako objektuak (eta oroitzapenak)

Aurreko astean idatzikoarekin lotura da gaurkoak. Lehen hezkuntzan erabiltzen zituzten objektuak klasera eramateko eskatu zien Lorea Fernandez irakasleak  ikasleei, euren esperientziak aztertu eta horien inguruan pentsatzeko asmoz.

Ez dakit neu ere halakorik egiteko gai izango nintzatekeen. Objektuez ari naiz, jakina; seguruenik, bidean geratu dira horrelako gauzak dagoeneko, oroitzapenak ez bezala. Trastelekuan egongo ote dira oraindik garai haietako Xabiertxo eta Nora zoaz liburuak, esate baterako? (portzierto, azken honetan marrazkiak eskolakide genituen batzuen aitak egin zituen, Larrik hain zuzen)

Zer diostazu zutaz?

Eta, aspaldiko garaietara etorrita, Rubio kuadernoez? Eskolan erabili zenituen edo baten bat gordeta duzu? Tira, hau irakurrita melankoniak jota bazaude, jakin “garai modernoetara” ere egokitu direla eta i-paderako aplikazioa ere badutela.

Rubiok Facebooken duen esparrutik hartutako argazkia

Zer dugu gogoan?

Duela gutxi aipatu nizun Jacksonen liburu bat. Gogoratzen dudan bertako beste ideia  bat da ondorengoa. Sarritan galdetzen diegu gurasook edo senitartekook umeei zer egin duten eskolan egun jakin batean eta zail suertatzen zaie erantzutea; geuri ere halaxe gertatzen zitzaigulakoan nago. Ikertzaile amerikarraren ustez, egun gehienak arruntak direlako gertatzen da, “ohikoa” jazotzen delako –edota “ohikotzat” jotzen dena–.

Hala izango da seguruenik; ez ohikoak geratzen zaizkigu buruan. Geure buru horrek ez du memoria osogarririk onartzen, momentuz, eta tokia behar bizitzan gertatutakoak gordetzeko. Baina pentsatzen jarrita oso argi dauzkagu batzuk. Esate baterako, liburuko atal batzuk ditut gogoan nik neuk, ez guztiak.  Beste bat:  nerabe garaian klasean emandako erantzun batetik abiatu da [Enlace roto.]. Bide horri jarraiki, agindu nizun bezala, aspaldiko kontu bat orain; auskalo ez zaituen harrituko.

Joan den mendean jaio nintzen. Eta, garairi zegokionez, Espainiako himnoa irakatsi ziguten eskolan; hitzak buruz ikasita, ez oraingo “lalala” hori, Pemanen letra baizik  (egia esan, Wikipedian datorrenaren zati bat baino ez dut gogoratzen).

Iruzkinen zain egon gabe, aurreratu egingo natzaizu eta pentsa dezakezunari erantzun. Baina ez zenuen esan ikastolan ibili zinela? Egia da, lagun hori, baina oraindik nolabaiteko onarpena edo ongi ikusia baino ez genuen. Horregatik, patioan goizero ez –hala-moduzko patioa, gainera– baina ikuskaria etor zitekeenerako ondo prestatu gintuzten 70 hamarkada haren hasieran. Eta inoiz entzeguak, entzulego bezala aita ezezagun bat eta guzti lekuko zela, badaezpada. Benetan etorri egin zen ikuskaria? Agian, “ohikoa” den gertakarien barruan egongo zen. Baina hitzak… horiexek bai neure buruan oraindik.

Legeak eta curriculak

Asaldaturik dago gizartea Wert legea dela eta: [Enlace roto.], [Enlace roto.], Deian bertan [Enlace roto.] esaterako… Twitterren horretaz idazten dena ere irakur daiteke; aldeko askorik ez, egia esan. Legeak gora behera, azpiko curriculum edo curriculum ezkutuaz  pentsatzen hasi naiz, alegia, ofizialean jasota egon ez arren berariaz zein nahi gabe ikasten dena.

Ikasten ari nintzela irakurri behar izan nuen liburu bat gogoan dut; Jacksonen “la vida en las aulas“. Bera omen da kontzeptu hori lehendabiziko aldiz plazaratu zuena.

Liburuan, besteak beste,  itxoitea dela eskolan ikasten den lehenengoetakoa dio: itxoin sartzeko, itxoin irteteko, itxoin hitz egiteko, itxoin irakaslearen atzeraelikadura jasotzeko, itxoin guraizeak erabiltzeko, itxoin… Eta hau ez dago curricula ofizialetan idatzita, neuk dakidala behintzat.

Oharra: guk proposaturiko azpiko kurrikulua itzulpenak ez omen du arrakasta handirik lortu; Googlen bilatu eta nire 2008ko erreferentzia baino ez  zait agertu.

Euskaraz, eskolan eta unibertsitatean

Egun ez gaitu harritzen, baina ez dira hainbeste urte ez zela horrela. Beharbada zahartzen ari naizen seinale izango da, lagun hori, baina nire bizitzako bi unetan aitzindari edo izan nintzela ari naiz konturatzen. Gertatutakoak joan den mendekoak dira, XX. mendekoak alegia.

Lehenengoa, ikastola garaikoa. Izan ere, Begoñazpi Ikastolako lehendabiziko belaunaldiko kideetako bat nauzu.  Hasieran lehen hezkuntza, handik lasterrera OHO (edo EGB) izango zena, 1970 Legean ezarritakoaren arabera.

Bigarrena, EHUko Zientzia Fakultatean eman ziren hastapenetan ikasle gisa; bigarren belaunaldiko ikasle Kimikan, hain zuzen ere.

Laster beteko da 2010an eginiko ospakizun nagusiaren hirugarren urteurrena. Bereziki sortutako Euskal lerroak abian blogean duzu eskura informazio ugari interesaturik bazaude; neuk ere kontatu nuen aldez aurretik pasadizoren bat.  Eta lekuko bizi zein isila badugu 2010 hartatik:  Leioako Campuseko arboretumean dagoen espiral aureoa.

Aurrerantzean bi garaiotako besteren bat kontatuko dizut, ez izan zalantzarik.