Category: Sarekoak

Noiz arte eta zergatik ikasle?

Blog hau sortu nuenean ez nuen horren berririk izenburua jartzerakoan; Sarean  niri buruzko zertzelada laburrak jartzeko zer idatzi pentsatu behar izan nuenean ere ez.  Egia esan, irakurle, gaur jakin dut Susana Llunaren txio bati erreparatu ondoren.

«Un buen docente es ante todo un estudiante infatigable».

Hau honela, ez dakit irakasle ona izan naizen edota naizen. Baina blog honen esparru finkoan ageri denari jarraikitzen saiatzen naizela ezin ukatu.

Bizitza osoan ikasteko asmoa dut, joan den mendean jaioa izan arren.

Hala eta guztiz ere, baten baten galderari aurre hartuko diot badaezpada: aspaldi besterik esan arren (seme-alabak unibertsitatera heltzean saiatuko nintzela, alegia) kimikan gradua lortzera ez naizela iritsiko uste dut. Uste esan dut?; ziurtzat jo dezakegu. Eremu horri utzi nionetik mundua zeharo aldatu dela sumatzen dut. Zer esaten da ezagutzaren bilakaeraz? Hona hemen duela ia 10 urte Pedro Miguel Etxenikek adierazitakoa.

Euskaldunok haserre?

“Egunones Aitas. Mese, hoy quiero ir a jaias de Bilbo. Eskerrik. Agures”

Honelako balizko mezu batek euskaldun bat amorraraz lezakeelakoan nago, Facebooken nire ezagunen (esparru horretan lagunen) artean izandako elkarrizketa bati erreparatuz gero. Lehenengo ezaguna, gazteleraz idatzitako prentsa-zutabe bateko “egunones” bat zela-eta agertu zen kexu. Gainontzekoak, hurrengo iruzkinetan agertu ziren.

Areago oraindik. “Taliban” deitu zidan” beste ezagun/lagun batek esparru berean, ditxosozko “eskerrik” hori zuzendu eta gero (argi dago ez duela irakurri apirilean idatzi nuen sarrera: “‘eskerrik’ ez, eskerrik asko” ).  Ea ez dudan mezuetan laburtzen erantzun zidan, SMS edo WhatsAppekoetan, esaterako. Aspaldi egindako ikerketa batean aurkitu nuen bezala, irakasleek txatetan zuzen idazteko joera zutela baieztatzen zen. Eta, ematen dit, neu ere joera horretakoa naizela normalean. Arestian aipatutako ezagun horri adierazi nionez, laburtzekotan, hedatzen ari zaigun “eskerrik” horren ordez, “eskask” izan zaitekeen, karaktere bat gutxiagorekin gainera.

“Aitas” hori ere bitxia dela ezin uka. “Gurasoz” balitz, akaso. Eta jakin badakit familia-eredu tradizionalak aldatzen ari direla, baina, ez dut uste “aitas” hori horrelako egoera “berri” bati erantzutera datorrenik, ezta?

Laburbilduz. Neu naiz, errekurtso gisa, hizkuntzen arteko nahasketa egiten dudanetako bat. Baina testuinguruak ez dira ahaztu behar, eta horiei egokitu gure hizkuntz-jarduna. Eta, berretsi egiten dizut,  amorru handiz irakurtzen eta entzuten ditut “eskerrik” bezalakoak ikuspegi horretatik.

“nena plorant y cridant” Llucia2012 Flickr-en, CC lizentziapean

Eta horretan nenbilela, hara non irakurtzen dudan gaurko Deian, titular batean, “Alkate, dos cañas y un txakoli, mesedez”.

Zorionak “Botxotik ziberespaziora”

10 urte bete ditu nire “anaia nagusiak”. Ez dela asko pentsatuko duzu akaso, baina blog batentzat bada; izan ere, urte bakoitza bizitzako zazpi bezala kontatu behar dela esan  ohi dute. Hortaz, erretiro garaian egongo litzateke ia-ia. Nik, berriz, kalkulu berari jarraikiz, indarrez betea egon beharko nuke nire 5 X 7 baliokidetzarekin. Baina ez da beti horrela.

Batzuetan inbiria puntu bat badiodala onartu behar dut; “aitak” arreta handiagoa eskaini izan dio beti, seguruenik zaharrena delako, ni bigarren mailan utzita. Sarriago eguneratzen duela ezin uka, eta neuk dakidala behintzat, ez du umezurtz uzteko asmorik izan; bere urteurrenak ere bereziak dira. Dena den, egia ere bada hizkuntza kontuan argiagoa dela nirekiko jarrera, eta euskararen erabileran neu naiz nagusi; adibidez, edukiren bat partekatzen dugunean, niretzat da euskarazko alderdia.

FireShot Capture-Botxotik ziberespaziora

Bere eskarmentuak asko balio du niretzat eta, nolabait esateko, bidea ere zabaldu egin dit. Errealitate beraren bi alderdi gara, azken finean. Horregatik, eta arrazoi gehiagorengatik, zorionak Botxotik ziberespaziora, eta, sarreraz sarrera, joan zaitez blogosferan bidea urratzen.

Euskal blogosfera eta blogariak, osasuntsu?

Joan den astean egin zen Blogetan. Euskal blogarien bigarren topaketa. Azkue Fundazioak, antolatzaileetako batek alegia, gertatutakoa kontatu du sarrera batean. Dabid Martinezek eta Marijo Deograciasek ere hausnarketak eta laburpenak sareratu dituzte. Beste bide bat ere badugu: #blogetan traolari erreparatzea.

Egia esan, ez dut neure burua guztiz islatuta ikusten Azkue Fundazioak egindako inkestaren ondorioetan; maiztasunez idazten saiatzen bainaiz (eta galdeketa erantzun nuen “gutxi” horien artean banagoela aitortu behar). Hala ere, ondorioztatu duten bezala, badut alderdi teknikoan (gaitasun digitalean nahi baduzu) zer hobetua. Are, horrelakorik esaterik badago, blogarien eskola zaharrekoa naizela konturatu naiz jardunaldian, nire sarreretan idatzia izaten baita nagusi. Dena den, ez ahaztu zein den blog honen izenburua.

Bestalde, badago auzi bat , “euskal” adjektiboa agertzen denetan. Aspaldi idatzi nuen bezala (2008an eta 2013an), Imanolen “nire euskaltasuna” datorkit gogora, baita Hibai Rekondoren “nor da euskaldun” abestia ere. Beste adibide bat: blogosferako auzotxo honetan, Ugaitz Zabalak ere idatzi zuen gaiaz: Nor da euskaldun? Zer da euskaldun izatea?

Azkenik, “Euskal blogen aldeko manifestua” plazaratu duela Patxi Gaztelumendik aipatu. Besteak beste, nire ohituretako bat (hau ere ohitura zaharra ote? edo blogari zaharren ohitura?) azaltzen da bertan: besteen blogak irakurri eta iruzkinak idatzi. Gogoan ere badut, “bloga bloga mariñela” aldarrikatuz bukatu zuela Mikel Iturriak Euskadi Irratiko Hiri gorrian programan egindako elkarrizketa. Hala bedi!

Txiokatu, bai, baina adi eta zur

500 milioi erabiltzaile omen du Twitter webgune edo zerbitzuak; milioika txio ei doaz egunero Sarera, 65 miloi edo. Zenbaki erraldoiak zalantzarik gabe. Euskal txiolarien kopurua txikiagoa da, jakina; hala ere, estimatzeko zenbakiak dira. Esaterako, honako hau dio Asier Sarasuak Twitterreko euskarazko jarduna – 2016ko datuak eta laburpen-txostena #UMAP CodeSyntax-en blogean berriki argitaratutako sarreraren hasieran (txostena askoz zabalagoa da eta hamaika datu interesgarri daude bertan)

2016an zehar Twitterren jardun duten 15.000 txiolariren txioak aztertu ditugu. Guztira 6,2 milioi txio bota dituzte guztien artean, %42 euskaraz. Egunean, batez beste, 7.000 txio euskaraz.

Xiaobin Liu Flickr-en

Hala ere, 140 karaktereren legepean idatzitako mezuetan, azkar idazteagatik edo, batzuetan erabiltzailea (@) edota traola (#) nahastu egiten direla konturatu naiz, traola gaizki idazten da, ustez erabiltzailea denaren izena egiaztatu gabe jarri eta beste bat da aipatu nahi dena… Urrutira joan gabe, Iñaki Murua bat baino gehiago aurkituko duzu… eta nire profila, berriz, bat eta bakarra, zin dagizut. Inoiz, traola eta erabiltzailea nahastu egin daitezke. Azken honen adibide bat. Duela gutxi Madrilen egindako jardunaldi batzuetan, proposatutako traola #Madele17 izan zen baina izen bereko erabiltzailea ere badago, @Madele17 alegia; batak bestearekin, zerikusi gutxi dutela onartu behar (txiorik egin ez duen erabiltzailea, eta oraindik orain arrautzaren irudia duena).

Txioak idazteaz, Berriaren Estilo Liburuan ere badago pasarterik, arlo hori landu nahi baduzu; Joxe Arantzabalek aspaldi eman zuen argitara Ontsa twitteatzeko bidea. Dena den, eta egunotan izandako auzia dela-eta, dena ez da estilo-kontua: txiokatzeak baduela arriskuren bat ezin ukatu, ezta?