Euskarari begirune handirik ez

Sarritan, editore-senak bultzatuta edo, erreparatu egiten diet ohar eta iragarkietan egindako akatsei. Badakit ez dela kontu berria euskarari begirune handirik erakusten ez dioten testuak ikustea. Eta horrelakoak ikusaraztea; adibide gisa, #euzkaras traola erabiltzen du zenbait erabiltzailek Twitterren.  Dena den, irakurle lagun hori, ez naiz ohitzen; batzuetan, haserretu ere egiten naizela aitortu behar dizut.

kortxoa

Goazen testuinguruarekin. Haurren opor-garaiak iristen direnean gurasoen kezka izan ohi da haien asti hori nola bete, umeen zaintza-kontuak arinduta bide batez (edo nagusiki, auskalo). Hala, askok ezagutu ditugu udalekuak. Egoera areagotu egin da azken boladan, kanpo ekintzen esparruarekin gertatu den bezalaxe. Eskaintza ere zabalagoa da orain, eta sarritan kirola, hizkuntza eta abarreko luzea hautatzeko modua izaten da, gaiak uztartuta gainera. Eta udan ezezik, Gabonetan eta Aste Santuan ere badago honelako ekimenik.

Hau honela, horrelako eskaintza baten berri izan dut auzoan datorren asteei begira. Campus elebiduna eskaintzen dute (gaztelania eta euskara izango direla uste), baina, iragarkia ikusita ez dakit euskarari dioten begiruneaz zer pentsatu (beste hizkuntza bat erabiliko ote dute?). Hona hemen zer irakurtzen den, besteak beste, kaleetan barreiatutako kartel horietan:

“Neska-mutilari 08:30etatiko utz dakioke eta haiek jaso 14:30etaraino”

“Hurrengo kasuetan deskontuaren %10 (ez metagarriak): Klubeko jokalariak eta anaiak”

Umeekin erabilitako hizkuntza bestelakoa izatea espero dut, arestian esan bezala, proposamena elebiduna delako. Portzierto, iragarkian erakunde publiko baten izena eta logoa daude. Horrelakoetan, adi egon eta zerbait esan/egin beharko luketela iruditzen zait.

Hizkuntzak salbatu nau

Edo, hizkuntz ohiturak, zehatzago esanda.

Izan ere, Facebook Messenger bidez mezu bat heldu zitzaidan; igorlea, Facebookeko “lagun” ez ezik, aurrez aurreko ezaguna ere badela argituko dizut badaezpada.

Bertan, bideo baten berri ematen zidan. Nire aurpegia ikusten nuen bideoaren kaptura edo irudia izan zitekeenean; zalantzazkoa. Are, bisita-kopurua handia zen. Horrek susmo txarrak sortarazi zizkidan; litekeena da ni bideo batean agertzea, baina hainbeste bisita izatea, dudazkoa oso.

Hurrengo pistak areagotu (edo kendu) zizkidan zalantzak eta susmo txarrak. Izan ere, igorleak eta biok euskaraz egiten dugu beti geure artean; mezua, berriz, gazteleraz zegoen. “Apareces en este vídeo” edo zen testua.

Biharamunean, teknologia zaharragoa baliatuta, telefonoa alegia, birusa zela baieztatu zidan. Eta barkatzeko. Barkatu? Ea nork ez duen inoiz, nahi gabe, horrelako birusik edo spamik hedatu; bota beza lehenengo harria (eskua gorde gabe, jakina) “pekatu” hori egin duenak

Ondorioz, oraingo honetan, hizkuntzak salbatu nauela ezin ukatu.

Elebitasuna, bi hizkuntza hitz egitea baino gehiago

Idatzi dut dagoeneko elebitasunaz blog honetan; esate baterako, gaiaren inguruko hitzaldi baten laburpena egin nuen “elebidun izateaz” sarreran 2015eko irailean. Nire txoko nagusian ere azaldu da behin baino gehiagotan “elebitasuna / bilingüismo” traola. Halaber, nire ekoizpenak ere izan ditugu hizpide hemendik.

Gai biak uztartuta, e-Hizpide aldizkarian argitaratu den artikulu baten berri dakarkizut hona: “Elebitasuna, bi hizkuntza hitz egitea baino gehiago“. Hauxe duzu laburpena:

Elebidun izateak baditu ondorioak, hizkuntza baten baino gehiagotan komunikatzeko gaitasuna izateaz gain. Hau honela, elebidunen eta elebakarren arteko alderaketek zientzilari askoren interesa piztu dute aspalditik. Artikulu honetan, ondorio linguistikoei eta kognitiboei erreparatuko diegu, ondorio positiboei zein negatiboei, eta horretarako hainbat ikerketaren emaitzetan oinarrituko gara. Halaber, “abantaila elebidunaren” hipotesia aurkeztuko dugu.

Eta sakondu nahi baduzu, bibliografia zabala eskaini dute bertan Eneko Antón eta Jon Andoni Duñabeitia zientzialariek; bi hauek, arestian zeharka aipatutako Manuel Carreiras bezalaxe, BCBLko kide ditugu.

Marrazkiari beldurrik ez

Ikasle nintzen garaian ez nuen marrazketarako doai berezirik; egia esan, ozta-ozta gainditzen nituen horrelako gaiak eta askorik ere ez nituen landu.

Aspaldi kontatu nuen bezala, helduen euskara-irakasle izatera iritsi nintzenean ere ez nintzen horretan trebea, jakina. Horregatik, altxor gisa gorde nuen 80. hamarkadan Habeko Mik aldizkarian atera zen “Marrazkiari beldurrik ez” bilduma. Egia esan, gizon orratzaren erdipurdiko marrazketan geratu nintzen baina, hala ere, baliagarri suertatu zitzaidan. Horregatik, gomendatu edo utzi izan diot zenbait lankide eta ezaguni. Areago oraindik: pentsamendu bisuala maiz aipatzen da orain, eta Dibujamelas bezalako ekimenekin egin dezakegu topo.

Orain ez dakit non dauzkadan orrialde haiek. Baina HABE erakundeak digitalizatu egin ditu, eta guztion eskura daude Ikasbil esparruan (1. atala eta 2. atala). Honelaxe kontatu dute Irakasbilen.

4 urteren ondoren, bizirik diraugu

2013ko otsailaren 7an egin nuen hemen lehendabiziko sarrera; agurra izenburua izan zuen. Lau urte joan dira, beraz, ia konturatu gabe. Ez dakit azpian Azkue Fundazioaren egunkari-blogean idatzi dutenari jarraikiz arrazoi bila ibiliko ote nintzen hasteko; hasteko edo lana bikozteko, auskalo. Edota duela lau urte Goio Aranak idatzitakoari benetan jaramon egin nion blogen bigarren loraldian.

four
Lenore Edman Flickr-en

 

Kontua da, gorabeherak gorabehera, oraindik bizirik dirauela blogtxo xume honek (Noemi Pastorren hitzen itzulpen askean), bidean ikusentzunezko edukiak galdu arren, edota orain inora eramaten ez duten estekak egon arren.

Izenburuaz ari naizela, bestalde, duela gutxi Tíscar Larak, Sarean dudan beste erreferenteetako batek alegia, emandako hitzaldi batean, irakaslea etengabeko ikasle gisa agertu zuen.

Ondorioz, ikasten (eta irakasten) segituko dugu, zalantzarik gabe. Eta, noizean behin, agian, euskaraz hezkuntzaz (zentzurik zabalenean) hemen idazten.