Tag: Pilar Kaltzada

Hizkuntzak jakiteaz berriz

Joan den astean, Pilar Kaltzadak elebitasuna izan zuen gai [Enlace roto.]. Bada denboratxo bat gaia atera nuela nire beste txokoan, kasu hartan etorkinaren herriminari lotua; halaber, hizkuntzak ikastea ere izan dugu hemen hizpide.

Finean, hautu pertsonala izan zen euskara Pilarren kasuan, berak idatzitakoari jarraiki. Dena den, nire ustez badu pisurik inguruak. Alegia, besteak beste bere gurasoek hartutako erabakiek badute zerikusirik, zuzenago ala zeharka, euskara ikasi eta euskaldun izateko erabakian. Era berean, txikitatik elebidunon garenon kasuan zein gainontzekoetan, gure inguruan hartutako erabakiek badute eragin zuzenik, nahiz eta aurrerago heltze-prozesuan hartu beharreko erabakien multzo handian sartzen den hizkuntzena.

Eta erabaki horietan beste baldintzatzaile bat sumatzen dut. Izan ere, ildo bereko bi berri irakurri nituen joan den astean Deian. [Enlace roto.], batetik, Edinburgoko Unibertsitateko ikerketa bat azaltzen zen; haren arabera, elebitasunak (edo eleaniztasunak) eragin positiboa du Alzheimer kontuen garapena oztopatzean, esaterako –bestelako aldeko arrazoi gehiago ere badago–. Bestetik, [Enlace roto.], helduengan (garai batean zaharrrengan esango genukeen) euskara ikasteak dituen ondorioak –onak, ustez– aztertzeko.

Ibán Flickr-en

Hau honela, bizitza osoan ikasten aritzeko hartutako erabakia nola bota atzera, irakurle lagun hori, mende erdiaren atarian nagoen honetan?

“Hori ez du etxean ikasi, ba”

Erdi txantxetan edo erdi benetan, edo zuzenean erdirik gabe, esan ohi den esaldi hori etorri zitzaidan burura Pilar Kaltzadaren bidez topatutako Santileone-ren idazki bat irakurri nuenean, Gure semeak dagoeneko dakizkien gauzak (baina nire ahotik ikasi ez dituenak) izenburua duena.

 

Eta konturatu naiz azpiko curriculumaz edo curriculum ezkutuaz zerbait kontatu nizula martxoan. Hezi, zentzurik zabalenean, gizarteak hezten du. Edo, José Antonio Marinak jasotako Afrikako esaerak dioenez, tribu bat behar da haurra hezteko.

Eric Montfort Flickr-en (CC lizentziapean)

Beldur eszenikoa

Txio batean irakurri nion azaroan Pilar Kaltzadari (azkar doakigula denbora ezin uka)

“Innobasque en imágenes” Flickr-en

Alegia, komunikazioan eskarmentu handikoa den arren (irratian, telebistan, komunikabideetan oro har, besteak beste), bazuen nolabaiteko ezinegona eta zirrara.

Beharbada, jendaurrean aritu behar dugunean, plazagizona izan arren, ohiturik dagoen irakaslea izan arren (kurtso hasierak, esaterako), badago honelako zerbait. Beti, edo ia beti. Eta agian, tentsio-pitin bat ere ez da txarra.

Portzierto, eta emakumeei plazagizon deitzea? Plazandre egon badago ere, ez du Euskaltzaindik oraindik onartu. Ez dugu esango ba, euskaraz ez dagoela hizkuntzan desberdintasunik

 

Buruz, bihotzez… ez gara berdinak

Duela urte batzuk, lehengusu batek galdetu zidan –euskara-irakasle nintzela kontuan hartuta seguruenik– ea hedabideetan sarritan iragartzen zen ingelesa ikasteko metodo hura aholkatzen nion beretzat. Neure burua aintzat hartu nuen eta ezezko borobila ematera nindoala, bi aldiz pentsatu eta aldatu egin nuen erantzuna; izan ere, lehengusua ez nuen hain sakon ezagutzen eta, agian, proposamen didaktiko hura egokia izan zitekeen; niretzat ez, alegia, baina beretzat bai.

Pasadizo hau gogorarazi dit [Enlace roto.]. Poztu egin du, azkar esanda, berari ikasteko baliagarri izan zitzaion estrategia –gerora bizitzaren beste arlo batzuetan erabiltzen duena, gainera– alabari proposatu izanak –proposatzea, edo, diot neuk–. Horren harira, zenbait gogoeta.

El Buho nº 30, Flickr-en, CC lizentziapean

Seguruenik buruz ikasteak baditu onurak, baina, aukeran, politagoa iruditzen zait ingelesaren ikuspegia; by heart, bihotzez. Badakit 1992ko Espainiako mundu mailako futbol-txapelketako talde guztien hamaikakoak gogoratzen duenik; interes kontua, zalantzarik gabe. Askorentzat, hutsala adibidekoa, ezta?

Jarraian, zertarakoa. Zein helbururekin ikasi? Badago ikasteko modu hoberik? Adibidez, nik neuk, eta urteak joan dira, ez dut oraindik ahaztu “música es el arte que se expresa combinando el sonido y el ritmo”, solfeoko teorian ikasten zen lehendabiziko esaldia. Baina, ematen dit, horrelakoak ere alferrikakoak direla, arestian azaldutakoaren edo Errege Godoen zerrendaren antzerakoa.

Eta azkenik, beharbada, garrantzitsuena. Duela gutxi entzun nion Miguel Angel Santos Guerrari, eta joan den asteburuan irakurri: oiloa ez dela arrano akastuna. Eta hori jakin beharko lukeela “oiloak zaintzen dituena”, baita “oiloak” berak ere.

Eta desberdintasun horiekin batera, hortaz, ikasteko moduak, erak, bideak, estrategiak… guztiak ez dira –ezin izan– unibertsalak, ez direla guztientzako errezeta baliagarri. Ikuspegi honetatik, sarri kontuan hartzen ez den puntu bat: nik modu batean ikasi banuen (edo badut) –eta “nik” honetan nahi duzuna jarri, tradizioa ere bai–, ezinbestean besteak berdin egiten eta egingo duela pentsatzea; neurea dela bide egoki bakarra –areago, horretan zalantzarik gabe sinisten badut– . Baina, zorionez ziur aski, ez gara berdinak, eta, ondorioz, ez dugu berdin ikasten.

Estudiatu edota ikasi

Atzo [Enlace roto.], hainbat kontu etorri zitzaizkidan kaskarrera. Oroitzapen musikalak ere bai; esaterako, Jon Miranderen hitzekin Imanol Larzabalekin egindako abestiaren hasiera (eta berriki zendu den George Moustakirekin batera kantatua)

Zergatik ikasi
ahaztekotz gero
ikasiak oro?

Izan ere, selektibitate-egunak dira hauek (unibertsitatera bidean tragurik mingotsena, dio [Enlace roto.]). Eta neuk ere erdi ahaztuta dauzkat niri egokitu zitzaizkidanekoak; Pilarrek idatzi duen bezala, hainbat kontu buruz ikasi orduan baina orain gutxi gogoratu… estudiatzen ordu dexente eman arren.

deia.com-en argitaratutako argazkia

Goazen, orain, burura etorritako horiekin:

  • Lehenengoa; berdin al da estudiatu eta ikasi? Ezezkoan nago, ba.
  • Zein da ikasteko motibazioa? Bigarren hau ere ez da ahuntzaren gauerdiko eztula.
  • Orduak horrela eman dituen gazteari, lo egin gabe eta dena buruan sartu nahian, nola azaldu bizitzan zehar ikastea ezinbestekoa dela?

Eta, lege aldaketaren ondoren, errebalidek, kanpo eta amaierako azterketa sumatiboek alegia, ez dute egoera hobetuko. Ez horixe.

Akabo gaurkoz. Zorte on guztiei; nahi dutena estudiatuko (eta ikasiko) ahal dute (dugu)!