Wikipedia, ikasteko baliabidea

Entziklopedia modura dugu ezagun Wikipedia. Hori ere bada, jakina; izan ere, halaxe definitzen dute bertan: “entziklopedia bat da, lankidetzaz editatua, eleanitza, Interneten argitaratua, Wikimedia Fundazioa irabazi asmorik gabeko erakundeak sustengatua”. Hala ere, beste hainbat proiektu ere badaude hari loturik.

Wikipediaren kalitatea jarri izan da sarritan kolokan, baina zenbait ikerketak duen maila altua frogatu dute ingelesezko bertsioan behintzat. Elkarlana da, azken finean, duen arlorik sendoenetako bat. Maila zientifikoan ere ez zen ontzat entziklopedia honi aipu egitea, nik dakidala, entziklopedia honi aipu egitea, ezta maila jakina duten eskolako lanetan, baina beste edozein entziklopediari buruz antzekoa gertatuko litzatekeelakoan nago.

Bestelakoa da erabilera arrunta: nork ez du kontsultatzen bere gailu mugikorretik, ordenagailutik… Are: ezizen modura ere baliatu ohi da, ustez denetarik dakien pertsona horri egokitzeko (bat dut nik gogoan). Kontsultatu bai baina beste upeleko sagardoa da parte hartzea… eta ez naiz proiektua diruz laguntzeaz ari. Irakurtzea ere prozesu aktiboa dela ulertzen da egun baina harago joateko modua ere badago, ezta?

Euskarako bertsioari dagokionez, bizi-bizi dago. 2001ko abenduaren 6an jarri zen abian Euskarazko Wikipedia, orduantxe egin baitzen lehendabiziko ekarpena. Garapen handia eta aldaketak izan ditu harrez geroztik. Azala bera urtarrilean berritu dute azken aldiz eta 360.000 sarrera baino gehiago dago honez gero. Erabiltzaileek dagoeneko sortutako atarien desberdinak badaude egun.

Eta azpimarratzeko beste kontu bat: Hezkuntza Atari bat dago. Honako hauekin egingo dugu topo bertan, besteak beste:

  • Online irakaskuntzarako dekalogo bat.
  • Jarduerak: artikulu bat idatzi, artikulu bat eztabaidatu, testu bat moldatu, testu bat grabatu, diagrama bat euskaratu, testu-iruzkinak, infografiak egin…
  • Liburuxkak: Wikipedia ikasgelan (gida praktikoa), Irakasleentzako oinarrizko azalpenak, Wikipedia ezagutu, Wikipedia irudiztatzen…
  • Bideo-tutorialak.
  • Wikipedian idazteko gidak.
  • Laguntza-orrialdeak.
Wikimedia Foundation / CC BY-SA (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)

Laburbilduz: ikasteko modua ere badago era aktiboan parte hartuz. Bai; beste urrats bat emateko bidea badago irakurtzetik harago, ikasleak kontsumitzaile soil izan ez daitezen eta prosumirtuatzaile izatera iritsi, Héctor Ríos adiskideak eHIZPIDE aldizkarian proposatutakoari jarraikiz. Hemen ez da hitz berria; 2017ko irailean adierazi nizun legez, “jaso, ekoitzi eta partekatzen edota elkarri eragiten dion pertsona” da prosumirtuatzailea.

Irakaskuntzari buruz ikasi ditudan hiru gauza

Horrela deitu zuten Catalunyako Universitat Obertak eta Jaume Bofill Fundazioak indarrean jarritako ekimena. Pere Marquesen blogaren bidez izan nuen horren berri; berak erantzun zuen, bere esparruko ekarpenak eginez nagusiki. Jakin badakit Daniel Cassanyk ere erantzun zuela (bai, Sustraietatik zerura liburua idatzi zuen berberak)

Garai batean, 2008an hain zuzen, antzeko zerbait galdetu genuen Heziberri zeritzon ekimenean: gazteen erronkak 2025an (gero eta hurbilago dago data, portzierto). Orduko ekarpen bat ere ekarri nizun esparru honetara, Jose Mari Lasarena hain zuzen.

Noticias de Alavan argitaratua

Ez dakit, irakurle, zein mailataraino izango zaren irakaskuntzan aditu. Baina, aritu, ikasle gisa bada ere, seguru baietz. Beraz, izenburuko galderari erantzun nahi badiozu…

Oharra: ez da beharrezkoa Pereren luzerako erantzunik… nahi ez baduzu, behintzat.

Aurre hartu ala zain egon?

Ikaste kontuetan badago jarrera proaktiboa… eta erreaktiboa. Alegia, aurrea hartu, saiatu ala zain egotekoa. Halaxe sumatu nuen lehengoan bilera batean; bertako partaideetako batek esparru jakin bateko “prestakuntza eskatu” zuen.

Noticias de Navarra-n argitaraturiko argazkia

Esparrua teknologikoa izanik, nire curriculumaz eta ezagutzez pentsarazi zidan. Hala, informatika eremuko hainbat ikastaro “egin” ditudala konturatu nintzen. Are, aspaldikoak dira lehenengoak, 1989koak hain zuzen (bai, bazegoen ordurako ordenagailurik). Besteak beste, open-access zeritzon software-pakete bati buruzkoak; garai hartako aditu batek zioen pakete hura izango zela gerora erabiliena baina ematen dit ez zuela asmatu. Urteak joan ahala, autoformazio egituratu bidez ere burutu nituen batzuk eta IT deritzon txartela eskuratu (ia inoiz erabili ez dudan programa batena, portzierto). Edonola ere, powerpoint ezagunaren ingurukorik ez dut inoiz egin, ez dut bide ez formalean landu, baina nire kabuz saiatu naiz… eta ikastaroren bat prestatu eta ematerainoko maila erdiestera ere iritsi nintzen.

Ondorioz, nagusiki teknologiaren munduan sarri norberak egiten duenari jarraiki, Sarean dauden baliabideak modu egoki samarrean erabiliz, jardunez ikasten dugulakoan nago. Ikastaroetan “ikasitakoa” bere horretan geratu izan da erabili ezean. Aipatua dut hemen jada ikaskuntza ez formalarena. Adibide bat jartzearren, ez dakit whatsapp hori erabiltzeko ikastarorik antolatzen ote den, baina horixe erabiltzen dela azken boladan, ezta? Ez nau harritzen, beraz, Eusko Jaurlaritzak berak eginiko azken migrazioan bertako langileei ikastaro andana eskaini ordez “pilulatxoak” eskaini izana. Izango duen emaitza… beste upeleko sagardoa, jakina.