Birziklatzen

Inoiz egiten dituzte “zerk amorrarazten zaitu” bezalako galderak. Ez dakit bapatean zer erantzungo nukeen baina bada esparru horretan argi dudan kontu bat: jasanezina zait jendeak kalean lurrera paperak edo hondakinak botatzea. Heziketaren kontua izan daiteke, agian.

Ez da kalea, baina futbol-zelaietan eta antzekoetan pipa-jaleek pipita-azalak oinen azpietan pilatzeak antzeko efektua sortarazten du nigan. Eta kontuan izan azken boladan San Mames pipa-jaleez bete egin dela dioela zenbaitek; hala ere, ez omen da bakarrik Bilbon gertatzen. Hona hemen zer dioten Errealaren webgunean:

Azken urtean 100 tona pipa inguru kontsumitu ziren liga osoko futbol estadioetan. Eta pipa horien azalen %70 baino gehiago lurrera bota ziren.

Horregatik, besteak beste, poztu egin nau Anoetan indarrean jarri duten ekimena ezagutzeak: Anoetatik Gipuzkoako baratzetara. Funtsean, honela laburbildu daiteke (bertatik jasotako hitzak):

Zaleei ontzi laranja biodegradagarri bat emango diegu, landareen tintaz diseinatua, partidan zehar pipa azalak sartzeko […]. Partiden ondoren, zaleek berariaz jarritako kolore berdineko edukiontzietan sartuko dituzte ontziak. Ondoren, baratzetako hondakin freskoekin nahastuko dira, konpostatzeko metetan, eta, 9-12 hilabeteko prozesu baten ondoren, ongarri zaku bihurtuko dira Gipuzkoako lurrerako.

004635 - Cáscaras de pipas

Jakin badakit birziklatzea ez dela beti erraza izaten (etxebizitzetan espazioa behar delako horretarako, esaterako) baina birziklatzen ez dutenak erta espazio publikoak zikintzen dutenen antzeko mailan daude nire ustez. Horregatik, ekimena arrakastatsua izatea espero dut. Ea gainontzeko taldeek (Athleticek esaterako) antzeko bideak jorratzen dituzten.

Getxoblog Su saria

Getxoblog Su saria emango didatela jakinarazi didate. Hilaren 24an izango da, Getxoblog X. Topaketan. Botxotik ziberespaziora blogean argitaratu dudan sarreran adierazi bezala, aspalditik ezagutzen dut  Getxoblog ekimena; sustatzaileetako bat Mikel Agirregabiria baita. Are, antolatzen denetan lana tarteko izaten dudan arren, agertu izan naiz inoiz eta bertan eratutako mahai-ingururen batean parte hartu ere bai, 2015an esaterako (Mikelen beraren kronika lekuko). 

Iaz Jonjo Agirrek proposatutakoari jarraikiz, euskarazko blog bati emango diote lehenengo aldiz Su saria, orain arteko UrAire eta Harea sariekin batera. Eta niri ematea erabaki dute. Egia esan, beste sari baten ere izango naiz partaide oraingo honetan, Aprendices taldeak jasoko baitu aipatutako Ur sari hori.

Blog jakin bat baino, ibilbide bat saritu dutelakoan nago. Blog elebakar hau bere anaia nagusi elebiduna baino gazteagoa (jakina) eta xumeagoa da; gainera, ez da hain emankorra. Edonola ere, bi blogak aintzat hartuz, 1800 sarrera inguru dira dagoeneko sareratutakoak; txioak gehitzen badizkiogu, askoz gehiago. Eta hainbatetan euskara erabilita. Bestelako abenturaren batean ere ibilia naiz blogari gisa, “Euskal lerroak abian” ekimenean besteak beste.Horretaz gain, nire alderdi profesionalak ere badu euskara eta Sarearekin lotura zuzenik, seguruenik ezezagunagoa izan arren.   

Encuentro Anual #GetxoBlog 2015
2015ko edizioan, mahai-inguruetako batean. Mikel Agirregabiriak ateratako argazkia.

Saria jasotzearekin batera, hitzaldi labur bat emateko eskatu didate. Zein gai jarriko eta “euskal blogosfera”. Hasia naiz dagoeneko informazio bila, neure ideiak osatze aldera: Wikipedian dagoena (ez omen dago guztiz eguneraturik), Joxe Arantzabal lehengusuak 2007an Faroa bere blogean idatzi zuena, Azkue Fundazioak 2017an egindako ikerketablog eta webgune interesgarrien bidumarekin duen esparrua zein  Blogetan! Blog izarren bila gunea (gogoan izan 2013-14an Blogetan! sarian partaide izan ninduzula, arrakastarik gabe hori bai)…

10 minutuko hitzaldia osatzea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula izango.  Horrelakoak egiten ere ikasten ei da, eta eginez ikasi ere bai. Asmatuko ahal dut oraingoan!

Ahobizi ni eta belarriprest zu?

Aldatu egin didate banketxe batean nirekiko harremanetarako izendatua duten pertsona . Lehenengo aldiz elkar ikusi genuenean, hau esan zidan: euskaraz ulertzeko ondo moldatzen dela baina mintzatzeko gaitasuna nahiko herdoildua duela eta gazteleraz hitz egingo zidala. Etorri ahala, eta lehentasunen kontua buruan nuela, seguruenik gaztelera ez den beste hizkuntza ere ikasiko zuela esan nion eta bete-betean asmatu. Ikasketengatik eta lanpostuagatik ingelesa beharrrezkoagoa ikusiko zuen antza eta, lehentasunak lehentasun, euskara lantzea baztertu. Askoren jarrera, ematen dit.

Elebitasun hartzailea hizpide izan dut behin baino gehiagotan; hartzailea diot, ulertzea ez baita jarduera pasiboa. Hasiera batean kritikoagoa nintzen arren, zentzua izan dezakeela sumatu dut, besteak beste egoera jakin batean halaxe bizi izan nuelako.

Joxe Arantzabalen blog-sarrera batean, Ahobizi eta Belarriprest irakurri nituen lehengoan. Euskaraldia ekimenarekin lotuta daude ahobizi eta belarriprest horiek.

Agian, horrelako dinamikak, eta elebitasun hartzaileak azken finean, lagundu egingo du banketxeko langile horrekin eta antzekoekin euskara sustatzen, hizkuntz ohiturak aldatzea zaila den arren. Eta zailtasun horren adibidea ere badut, oso hurbil gainera.

Artizarra eta ziberkomunitateak

Ez natzaizu egunsentian edo ilunabarrean eguzkiaren inguruan ikus daitekeen argizagiaz; ezta Donibane Garazin aurki daitezkeen “artizarra” izeneko gailetez ere. Atzo aurkeztu zuten Bilbon Artizarra, “euskaldunen sare sozial tekniko-zientifiko-profesionala” izango dugu gaurkoan mintzagai.

Atzoko aurkezpen-saioan, baikorregi sumatu nituen hizlari guztiak. Horrexegatik, besteak beste, nire atzoko txioa zertxobait argitzea izango da sarrera honen helburua.

Ikusi beharko dugu zein den dagoeneko 400 kidetik gora duen ingurune honen bilakaera. Ingurune edo webgune diot; izan ere, sare sozialak modu presentzialean ere badaudela esan ohi dut sarri (UEU bera aztertzea nahikoa litzateke adibide bat baino gehiago izateko). Halaber, Internetek horrelako egitura sozialak hedatzeko,  zabaltzeko, indartzeko balio dezakeela, denbora eta espazioaren mugak gaindituta. Horregatik, ez dut gustuko “sare sozial” besterik gabe erabiltzea.

Bestetik badaude, eta nik egindako ikerketa nagusia dut gogoan (txiotesian laburtua; “Ikas-ziberkomunitateak eta irakasleen prestakuntza” artikuluan landuago aurkeztuta; tesi osoa ere eskura duzu, hala nahi baduzu), komunitaterako bidea (edo ziberkomunitaterakoa) erraztu, zaildu,  oztopatuko… duten kontu edo faktore batzuk; 16 zehaztera heldu ginen. Seguruenik horiei (eta gehiagori ere bai) erreparatu diete proiektua martxan jarri aurretik, baina azpimarratu dezagun horietako baten bat.

  • Partaidetza (eta partaidetza pasiboa) da oinarrizko puntuetako bat, zalantzarik gabe. Alegia, zein mailatan hartzen dute parte modu aktiboan izena eman dutenek. Are, partaidetzaren kalitateari ere erreparatu beharko litzaioke, “partaidetza soziala” deritzona (agurrak eta antzekoak) nagusitu ez dadin.
  • Lidergoa, dinamizazioa. Hona hemen beste alderdi garrantzitsu bat: nork eta nola egingo duen lan hori, zein baldintzatan…
  • Espazio batean egotea bai da funtsezkoa, baina espazio horrek ez du zertan itxia izan behar. Neure burua ere badut orain gogoan; “beste gune bat, hau nagia!” pentsa dezakeenik egon liteke, pentsatzen duena egongo da. Beste profil bat sortu eta zaindu beharra, beste gune batean sartu behar berriak ikusteko eta komunikatzeko… Orain artekoak nahikoa ez balira bezala.
  • Gehiago ere badaude: helburu komunak, partaide-kopurua…

Azken finean, sarritan aipatzen dut Remei Campsek idatzitakoa ematen ditudan hitzaldi eta saioetan zein idazkietan: edukiagatik heltzen dira pertsonak komunitateetara, baina erabilgarritasunagatik eta harremanengatik geratzen dira. Geroak esango digu zein izan den Artizarraren bidea.

Ezustean Madrilen, Gabriel Aresti

Madrilen metroz ibili naizenetan, bagoien hormetan literatur testuekin egin izan dut topo: ipuin laburrak, testu luzeagoen zatiak, olerkiak… Hala ere, ezustekoa izan zen Gabriel Arestiren olerki bat ikustea bertan. Libros a la calle ekimenaren baitakoa izan da hori; hogeigarren urteurrena ospatzeko, gailegoz, katalanez eta euskaraz dauden testuak jarri dituzte beste batzuen artean (Blas de Otero bizkaitarrenaren bat, adibidez).

Ez dakit nork hautatu dituen, baina ezustekoa ere izan zen aukeratutakoa irakurtzea: “Nire aitaren etxea defendituko dut“. Olerkia horrela ikusteak, horma batean eta edonoren begiradatik hurbil, Arestiren beraren beste hitz batzuk gogorarazi zizkidan, Rogelio Botanzi entzunak:

“nire poesia oso merkea da, herriaren ahotik hartu nuen debalde, eta debalde ematen diot herriaren belarriari”

Herrien, hizkuntzen, hiztunen elkarbizitzarako urrats txiki bezain garrantzitsuak izan daitezkeelakoan nago: bestearen ezagutu, balioetsi, gozatu… Testua webgunetik ere jaitsi liteke. Dena den, eta mezu batez aldatzeko eskatu nien arren, “Gabriela Resti” agertzen da egile gisa aipatu webgunean.