Adin txikikoak eta Internet

Herenegun, otsailaren 9an alegia, izan zen Internet Seguruaren Nazioarteko Eguna.  Interneten eta teknologien erabilera segurua eta arduratsua sustatzeko ekimenak antolatu ohi dira horregatik. Gure inguruean, esate baterako,  Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak lehiaketa bat antolatu du (#SID2016Lehiaketa traola erabiltzen dute), baita Egonline webgunea abian jarri ere, Zeuk Esan ekimen orokorragoaren euritakopean.

 Honako mezua ematen dute aurkezpenean:

Internet, teknologia berriak eta sare sozialak ez dira ez onak, ez txarrak; eskaintzen dituzten abantailak edo desabantailak tresna horietaz egiten dugun erabileraren araberakoak dira. Horregatik, garrantzitsua da gizarte osoa konprometitzea, hezkuntzan tresna digitalak segurtasunez eta erantzukizunez erabiltzeko.

Adingabeek gure laguntza behar dute, tresna digitalak segurtasunez eta arduraz erabiltzeko garatu behar duten zentzu etikoa eta morala eskuratzeko; baina, horretarako, geuk ere jakituria eta ezagutza behar ditugu.

Ikuspegi hori garrantzitsua iruditzen zait, eta pozgarria aldi berean; alderdi positiboak eta mehatxuak adierazten dira,  eta ez azken hauek bakar-bakarrik. Horrez gain, gurasoentzat materiala zein aholkuak eskaintzen dituzte, gure umeak umezurtz digitalak izan ez daitezen. Halaber, egokiago ikusten dut informazio-iturria Ertzaintza edo polizia ez izatea,  orain dela urtebete eskas idatzi nuen bezalaxe. Nahiz eta ez dakit arlo honetan ere bikoizketarik ez den emango.

Zuzenketaren pare bat egingo nioke, nire “mamuetako” batzuen araberakoak direnak, seguruenik. Adibidez,  “berriak” adjektiboa teknologiekin lotzea ez dirudiela oso egokia; izan ere zer da berri eta noiz arte? (esaterako, ixtear omen dagoen Tuenti zerbitzurako lotura ematen dute ekimenean). Edo sare sozialak baino, sare sozialen gune eta zerbitzuak aipatzea egokiago ikusten dudala azken boladan, ziberespazioaren bitartez gauzatzen eta garatzen ez diren sareak ere baditugulako pertsonok.

Laburbilduz, atseginez jaso dut Jaurlaritzaren oraingo proposamena; nik txoko honetan proposatutakoekin eta hitzaldiren batean adierazitakoarekin bat dator. Seguruenik ez irakurri didatelako, zentzuzkoa delako baizik.

Unibertsitatea, aurrerapena eta tradizioa

San Tomas Akinokoa da gaur; berori dugu unibertsiteen patroi. Hala, gai horren inguruko gogoeta laburrarekin natorkizu.

Egunaren inguruko ospakizun batean hartu nuen parte joan den astean (ikusi nahi baduzu, 1:21:25 aldera agertzen naiz). Ospakizunean deigarria izan zitzaidan (eta seguruenik unibertsitate gehienetan antzekoa gertatuko da) esparru horretan tradizioek duten pisua: janzkeretan (birreteak, togak eta eskumuturrekoak, muzetak, koloreak, eskularru zuriak…), erritoetan (besarkadak, esaterako), Gaudeamus igitur ereserkia bera (edo kantatzeko hautatzen den zatia)…

Baina aldi berean, pertsonen goi-mailako prestakuntza eta ikerketa dira unibertsitateetatik espero direnak; aurrerapenerako bideak eskaintzea, beraz, jakintza-mailan behintzat. Are, eta honek ere eztabaida zabalerako eta hausnarketarako bidea ematen du, badago unibertsitateak irakaskuntza gutxiesten duela pentsatzen duenik (Amalio Reyk idatzitako sarrera, gazteleraz), eta horren aurrean ikerketzea nahiago dela.

Ondorioz, badirudi txanpon baten bi aldeak dituela unibertsitateak, oraindik orain: ohitura eta tradizioaren pisua (ekitaldia, eta parafernalia, nahi bada, erakusgarri bat baino ez den arren) eta gerora begiratzearen beharra (baita ikas-irakas prozesuetan ere).

Elebidun izateaz

Ez dakit inor konturatu den blog honen isiltasun-garaiaz; izan ere, bestelako zereginetan buru-belarri murgilduta ibiltzeak behartu nau lan-bolumena mugatzera. Dena den, ikasturte berriaren hasiera –urte berria bera baino berritzaileagoa, adiskide baten esanetan– ez da itzultzeko garai txarra, ez horixe.

Eta ikasturte berriaz ari garela, atzo ospatu zen 2015/2016 ikasturtearen hasiera euskaltegietan Bilbon egindako ekitaldian. Lehendakaria buru zela, Manuel Carreiras izan genuen hizlari; “Bi hizkuntza garun  batean — Mekanismo kognitiboak eta garun-plastikotasuna elebidunetan” izan zen BCBLko zuzendari den zientzialari galiziarrak emandako hitzaldiaren izenburua.

Kontu bitxiak eta interesgarriak, nire ustez, atzo entzundakoen artean. Bitxia eta harrigarria nola egiten dituzten ikerketak ikustea, burmuinaren aktibitatea zehazteko, esaterako.  Deigarria, horrelako ikerketak gure inguruan egitea –nik neuk ere hartu dut parte ikerketaren batean–. Edo bitxia hitzaldia gaztelaniaz izan arren, diapositibak ingelesez egotea.

Carreirasek azaldutako ondorioak ere pentsatzeko modukoak; honatx nagusiak:

  • Elebidun izatea ez da hobea edo txarragoa; desberdina da.
  • Burmuina aldatu egiten du elebidun izateak.
  • Elebidun izateak, gure burmuinaren lan-zirkuitoak aldatu egiten ditu.
  • Agian (agian, hori ikertzen ari baitira) alderdi kognitiboaren galera edo jaitsiera atzeratzen lagun dezake elebidun izateak.
  • Edonola ere, gure harreman sozialak hedatzeko lagungarri da elebidun izatea.

Bestelako aipu batzuk: burmuinak beste modu batean funtzionatuko duen arren, nagusiek ere ikas dezakete beste hizkuntza bat; bera ere ari da euskararekin, –ergatiboak buru hausteren bat edo beste sortarazten duela onartu zuen–. Azkena: aztergai dago ea elebidun izatea hirugarren hizkuntza bat ikasteko lagungarria den; badirudi hala beharko lukeela izan, baina ikerketak egin arte, tentuz.

IKTak eta euskara

Hilaren 17an egin zen Bilbon IKTak eta euskara gaiaren inguruko mintegia. Egin dute laburpena Irekian; dagoeneko hasi da Josu Orbe (@jorbe) bertan gertatutakoari buruzko erreferentziak jasotzen; Pello Urzelai eman du Berriaro blogean bere da iritzia… Ruben Olveirak bere laburpena egin zuen Deian… gazteleraz (eta Iñaki Anasagastik bere blogean jaso): [Enlace roto.].

IMG_20141217_091350_optEgunean zehar, maiz hartu nuen susmoa nor bere liburuaz hitz egitera zetorrela izan zen. Hala ere, gogogoeta batzuk. Lehenik eta behin, Patxi Baztarrika sailburuordeak eginiko adierazpen bat egin zitzaidan deigarri: euskararen bizi-iraupena ziurtaturik dagoela, baina bizi-poza ere beharrezko duela.

Gainontzeko partaideek esandakoetatik, Google enpresako ordezkariak esandakoa ekarri nahi dizut. Bai, Google erraldoiak batzuetan aurpegia ere ba omen dauka; Luis Colladorena mintegi honetan. Hiru oinarri aipatu zituen: erabiltzaileak, erramintak eta edukiak. Bere esanetan, hirugarrenean ei dabil euskara hankamotz. Bestalde, Microsoft eta Google izan ziren, besteak beste, mintegian. Biak enpresa handi-handiak, eta negozioaren bila ibiltzen direnak, jakina. Euskarazko produktuak lantzeko ba ote dago nahiko merkaturik? (edo balizko etekinik, jakina)

Erremintak egon badaude, maila batean; hala ere, bertan esandakoetatik erabilera ez dator errealitate horrekin bat. HABEren ordezkariak aipatu zuen erakundeak dituen webguneetara iristen direnetatik % 17ak baino ez duela nabigatzailea euskaraz konfiguraturik; Izenperenak, berriz, dexente jaitsi zuen portzentaje hori.

Laburbilduz, ziberespazioan ez gara azkenak… baina badago bidea egiteko, autokonplazientzia alde batera utzita. Hizkuntza handiek guztiz jan ez gaitzaten, behintzat.

#Txiotesia2 lehiaketan partaide

Tesi bat egiten ari zarenean sarri antzean galdetzen dizute ea zertaz den. Laburtzen eta errazten saiatzen zara, solaskidea eta testuingurua kontuan hartzen baina, hala ere, gehienetan aurpegi arraroak sumatzen dituzu.

Oraingoan, areagotu egin da erronka. “Txiokatu zure tesia 6 mezutan” antolatu du Unibertsia.net atariak bigarren urtez. Laburbilduz; asmoa, ikertzaile euskaldunek  egiten duten lana gizarteratzea eta lan horren atzean dauden pertsonei izen-abizenak jartzea. Zeregina, berriz, motza bezain zaila: tesia, urtetako lana alegia, 6 txiotan kontatzea #txiotesia2 traola erabilita. 6, ez gehiago eta ez gutxiago, azaroaren 18ko 9etatik 21ak arteko epean. Bi sari emango ditu epaimahaiak: txiolari ulergarriena eta txiolari originalena.

Badakizu horrelako erronketan erraz sartzen naizela buru-belarri. Areago, laburtze lan hori modu originalean egiteko, kopla bidez egitea bururatu zitzaidan. Eta hona hemen emaitza (“Egun da Santi Mamiña” musikaz abes daiteke)

Hauexek hurrengoak:

Eta azkena

Garaipena lortuko ote? Auskalo; guztira, 46 izan ginen. Irabazleak, hilaren 26an egingo den jai batean iragarriko dituzte. Edonola ere, hamaika orrialde dituen urte luzetako lana laburtzeko ahalegina egin dut, eta bertsotan gainera. Bai horixe!