Category: euskara

Txiokatu, bai, baina adi eta zur

500 milioi erabiltzaile omen du Twitter webgune edo zerbitzuak; milioika txio ei doaz egunero Sarera, 65 miloi edo. Zenbaki erraldoiak zalantzarik gabe. Euskal txiolarien kopurua txikiagoa da, jakina; hala ere, estimatzeko zenbakiak dira. Esaterako, honako hau dio Asier Sarasuak Twitterreko euskarazko jarduna – 2016ko datuak eta laburpen-txostena #UMAP CodeSyntax-en blogean berriki argitaratutako sarreraren hasieran (txostena askoz zabalagoa da eta hamaika datu interesgarri daude bertan)

2016an zehar Twitterren jardun duten 15.000 txiolariren txioak aztertu ditugu. Guztira 6,2 milioi txio bota dituzte guztien artean, %42 euskaraz. Egunean, batez beste, 7.000 txio euskaraz.

Xiaobin Liu Flickr-en

Hala ere, 140 karaktereren legepean idatzitako mezuetan, azkar idazteagatik edo, batzuetan erabiltzailea (@) edota traola (#) nahastu egiten direla konturatu naiz, traola gaizki idazten da, ustez erabiltzailea denaren izena egiaztatu gabe jarri eta beste bat da aipatu nahi dena… Urrutira joan gabe, Iñaki Murua bat baino gehiago aurkituko duzu… eta nire profila, berriz, bat eta bakarra, zin dagizut. Inoiz, traola eta erabiltzailea nahastu egin daitezke. Azken honen adibide bat. Duela gutxi Madrilen egindako jardunaldi batzuetan, proposatutako traola #Madele17 izan zen baina izen bereko erabiltzailea ere badago, @Madele17 alegia; batak bestearekin, zerikusi gutxi dutela onartu behar (txiorik egin ez duen erabiltzailea, eta oraindik orain arrautzaren irudia duena).

Txioak idazteaz, Berriaren Estilo Liburuan ere badago pasarterik, arlo hori landu nahi baduzu; Joxe Arantzabalek aspaldi eman zuen argitara Ontsa twitteatzeko bidea. Dena den, eta egunotan izandako auzia dela-eta, dena ez da estilo-kontua: txiokatzeak baduela arriskuren bat ezin ukatu, ezta?

Euskarari begirune handirik ez

Sarritan, editore-senak bultzatuta edo, erreparatu egiten diet ohar eta iragarkietan egindako akatsei. Badakit ez dela kontu berria euskarari begirune handirik erakusten ez dioten testuak ikustea. Eta horrelakoak ikusaraztea; adibide gisa, #euzkaras traola erabiltzen du zenbait erabiltzailek Twitterren.  Dena den, irakurle lagun hori, ez naiz ohitzen; batzuetan, haserretu ere egiten naizela aitortu behar dizut.

kortxoa

Goazen testuinguruarekin. Haurren opor-garaiak iristen direnean gurasoen kezka izan ohi da haien asti hori nola bete, umeen zaintza-kontuak arinduta bide batez (edo nagusiki, auskalo). Hala, askok ezagutu ditugu udalekuak. Egoera areagotu egin da azken boladan, kanpo ekintzen esparruarekin gertatu den bezalaxe. Eskaintza ere zabalagoa da orain, eta sarritan kirola, hizkuntza eta abarreko luzea hautatzeko modua izaten da, gaiak uztartuta gainera. Eta udan ezezik, Gabonetan eta Aste Santuan ere badago honelako ekimenik.

Hau honela, horrelako eskaintza baten berri izan dut auzoan datorren asteei begira. Campus elebiduna eskaintzen dute (gaztelania eta euskara izango direla uste), baina, iragarkia ikusita ez dakit euskarari dioten begiruneaz zer pentsatu (beste hizkuntza bat erabiliko ote dute?). Hona hemen zer irakurtzen den, besteak beste, kaleetan barreiatutako kartel horietan:

“Neska-mutilari 08:30etatiko utz dakioke eta haiek jaso 14:30etaraino”

“Hurrengo kasuetan deskontuaren %10 (ez metagarriak): Klubeko jokalariak eta anaiak”

Umeekin erabilitako hizkuntza bestelakoa izatea espero dut, arestian esan bezala, proposamena elebiduna delako. Portzierto, iragarkian erakunde publiko baten izena eta logoa daude. Horrelakoetan, adi egon eta zerbait esan/egin beharko luketela iruditzen zait.

“Euskal” blogosfera… eta Bilbo… eta ni

Aipatu nizun lehengoan martxan dagoela aurtengo Blogetan lehiaketa, eta aurrekoan ez bezala, ez dudala parte hartuko. Ekimena baliatuta, galdeketa prestatu du Azkue Fundazioak euskal blogosfera zertan den jakiteko asmoz: Euskal blogintzari buruzko inkesta.

Bertan diotenez,

Euskal blogintzaren egoeraren azterketa egin dugu eta, azken urtetan alor honetan ikerketa edo analisi sakonik egin ez dela ohartuta, euskal blogintzaren inguruko inkesta publikoa sortu dugu. Edonork bete dezakeen inkesta da eta horren helburua, euskarazko blogen inguruko datu baliagarriak lortzea da: kopurua, nola kudeatzen diren, zein baliabide erabiltzen dituzten, etab. Inkesta honen emaitzak publikoak izango dira eta partekatu egingo ditugu.

Nire ustez, ez da erreza izaten “euskal” horrekin batera esan nahi dena zehaztea: euskalduna? euskaraz idazten dena? euskara ulertzen duena?… Ez da oraingo kezka; aspalditik galdetzen diot neure buruari (eta argitaratu ere bai) nor den euskaldun. Edo euskal hiritar. Edo… Edonola ere, inkesta erantzun egin dut eta galderak pentsarazi didatela onartu behar; besteak beste, noiz eta zergatik idazten dudan gaztelaniaz eta euskaraz.

Azken finean, blogosferan bertan dudan jarrerak ez dit errazten “euskal” horrekikoa. Egia da blog honetan euskaraz idazten dudala (gutxi), baina, aldi berean, susmoa dut nire blog (edo txoko, edo kanpamentu) nagusian gaztelania ari dela nagusitzen, horrela ateratzen zaidalako. Agian, Bilbon gertatzen denaren isla izan liteke; euskarak Bilbo behar duela idatzi du Patxi Saezek.

Nire azken ekoizpenak: Hizpide 87 eta Itzulpen Saila 54

Maite Goñiren “Eguneroko hitza“n irakurri dut gaur askojakin hitza; gainera, gustatu egin zait emandako adibidea. Hala, neuk ere ez dut askojakin itxurarik eman nahi gaurko sarreran nire ezjakintasuna estaliz. Are, beldur handia diet erabat ziur mintzatzen diren horiei.

Zalantzak zalantza, eta Durangoko Azokarako hitzorduari erantzunez, azken hilabeteotako nire lan batzuek ikusi dute argia joan den astean. Beraz, eta zure baimenaz, irakurle lagun eta isil hori, labur-labur aurkeztuko dizkizut.

Batetik, Hizpide aldizkariaren 87. zenbakia. Bi arrazoirengatik da zenbaki berezi niretzat: paperezko garaiari agur esango zaiolako honekin eta, koordinatzaile izateaz gain, nire artikulu bat argitaratu delako. Azken urteotako lanarekin zerikusia du, hau da, doktore-tesiari buruzkoa da; “Ikas-ziberkomunitateak eta irakasleen prestakuntza” du izenburu.

Bestetik, eta Itzulpen Saila bilduman, Scott Thornburyren “Nola irakatsi berba egiten?” argitaratu da. Ana I. Morales izan da itzultzailea eta, ni neu, orain dela bi urte plazaratu zen Cassanyren liburuan bezala, editore lanetan aritu naiz.

Nola irakatsi berba egiten

Bietako bat (edo biak) irakurtzen baduzu (badituzu), atzeraelikadura edo feedbacka eskertuko dut.

IKTak eta euskara

Hilaren 17an egin zen Bilbon IKTak eta euskara gaiaren inguruko mintegia. Egin dute laburpena Irekian; dagoeneko hasi da Josu Orbe (@jorbe) bertan gertatutakoari buruzko erreferentziak jasotzen; Pello Urzelai eman du Berriaro blogean bere da iritzia… Ruben Olveirak bere laburpena egin zuen Deian… gazteleraz (eta Iñaki Anasagastik bere blogean jaso): [Enlace roto.].

IMG_20141217_091350_optEgunean zehar, maiz hartu nuen susmoa nor bere liburuaz hitz egitera zetorrela izan zen. Hala ere, gogogoeta batzuk. Lehenik eta behin, Patxi Baztarrika sailburuordeak eginiko adierazpen bat egin zitzaidan deigarri: euskararen bizi-iraupena ziurtaturik dagoela, baina bizi-poza ere beharrezko duela.

Gainontzeko partaideek esandakoetatik, Google enpresako ordezkariak esandakoa ekarri nahi dizut. Bai, Google erraldoiak batzuetan aurpegia ere ba omen dauka; Luis Colladorena mintegi honetan. Hiru oinarri aipatu zituen: erabiltzaileak, erramintak eta edukiak. Bere esanetan, hirugarrenean ei dabil euskara hankamotz. Bestalde, Microsoft eta Google izan ziren, besteak beste, mintegian. Biak enpresa handi-handiak, eta negozioaren bila ibiltzen direnak, jakina. Euskarazko produktuak lantzeko ba ote dago nahiko merkaturik? (edo balizko etekinik, jakina)

Erremintak egon badaude, maila batean; hala ere, bertan esandakoetatik erabilera ez dator errealitate horrekin bat. HABEren ordezkariak aipatu zuen erakundeak dituen webguneetara iristen direnetatik % 17ak baino ez duela nabigatzailea euskaraz konfiguraturik; Izenperenak, berriz, dexente jaitsi zuen portzentaje hori.

Laburbilduz, ziberespazioan ez gara azkenak… baina badago bidea egiteko, autokonplazientzia alde batera utzita. Hizkuntza handiek guztiz jan ez gaitzaten, behintzat.