Category: ikasleak

Hautu zaila

Bizitzan hartu behar izaten dugun  erabaki garrantzitsua omen da: zer ikasi (eta zer ez), alegia, zein bide edota adarretatik jo. Gainera, gaztetan hartu baina geroa maila batean mugatu egiten duten erabakiak izaten dira. Baldintzatzaile ugari izaten dugu eta auskalo zeintzuk diren erabakitzen duguna erabakitzeko azpian dauden arrazoiak.

Azken boladan azoka antzekoak eratzen dira horrelako hautu zailetan dabiltzanei laguntzeko asmoz edo.  Zalantzak zituen baten txiora iritsi nintzen Jordi Jubanyri esker, Ada Colau alkatesak militarrekin izandako ika-mikaren aurretik: ez ei zekien neskak maistra izateko estudiatu edo ejerzitoaren bideari ekin. Auskalo, arrazoiak arrazoi, agintzea izango ote duen neska honek kaskarrean.

Neure aldetik, ez dakit bide desberdinegiak ez ote diren, balore desberdinetan oinarrituak, nahiz eta ematen duen poliziak irakasteko ahalegina egiten saiatzen direla, Twitter bidez edo hitzaldien bidez, besteak beste. Edonola ere, ejerzitoak parte hartu du aipatutako azoka horretan.

Ejerzitoa tartean dugula, soldadutza egin zutenetakoa naiz; zer egingo diogu, ba. Eta onartu behar garai eta testuinguru haietan “hitz egitea baino hobe, entzutea” zein “zer ikusi, huraxe ikasi” praktikan jartzea komeni izaten zela, klase teorikoak ere izan arren. Izan ere, bitxia zen ikasketa urriko pertsonak tiroaren fisika ingeniariei azaltzen ikustea, edota legeak abokatuei… eta horrelakoetan arazoak ekiditeko galderarik edo oharrik ez egiten ere ikasi genuen, arestian aipatutako ereduei jarraikiz.

Tradizioaren pisua pentsaeran

Tradizioaz aritu nintzen joan den astean; geroaz ere bai. Eta aldaketak egiten direnean –edo egiteko asmoa dagoenean, behintzat– usteetan tradizioaren pisua azaltzen duen pasadizo batekin natorkizu, lehengoan ezagun batek kontatutako pasadizoa.

Ikas-irakas prozesuen aldaketan ari dira seme-alaben ikastetxean. Berak esan zidanez, gurasoak deitu zituzten bileretara asmoak azaltzeko, ustekabekorik egon ez dadin. Besteak beste, liburuen ordez tresneria teknologikoak du pisu handia. Azterketak, normalean ezagutzen ditugun tankeran (OHOa indarrean sartu zenez geroztiko “kontrol” horiek eufemismoa izan zirelakoan nago) ere ez dituzte egiten. Horraino, ados egon zein egon ez, normal samarra dirudi.

Onir, Flickr-en CC lizentziapean

Baina hara zer adierazi dion semeak: irakasleek ez dituzte azterketak egiten lanik ez egiteko, ez baitute zuzendu behar. Esanguratsua oso. Seguruenik besteren bati entzunda edo besteren batekin partekatutako hausnarketa. “Beti bezala” edo “Espero den bezala” aurre egiteari ere baduelako areriorik, egiten dena edo egin nahi dena azaltzen saiatu arren.

Beti konparatzen, eta ez eskamak kentzen

Urtea amaitzear dagoenean, balantzeen ordua dela ematen du. Eta, bizitzako beste hainbat esparrutan bezala, konparazioari ekiten diogu honelakoetan; esate baterako, 2014a baino hobea izan da 2015a. Edo ez? Hau da, abestiak dioen “beti eskamak kentzen”, “beti konparatzen” bihurtzen dugu.

Kontuetako bat da konparatzeko erabiltzen dugun informazioa edo oinarria. Sarritan, datuak baino gehiago, susmoak direla esango nuke. Eta beste bat, hauxe ere garrantzitsua: zerekin edo norekin konparatzen dugun.

Gogoan dut, batxilergoa hasi nuenean, garai hartako BUP famatua, berrikuntza bati ekin ziotela ikastetxean, garai hartako konputagailuak lagun. Hala, ebaluazioen ondoren jasotzen genituen notetan eta oharretan, ikasgai bakoitzean lortutako emaitza edo balorazioaz gain, ohiko bikain, oso ongi eta antzerakoez gain alegia, taldekideen artean genuen postu erlatiboaren berri ematen zitzaigun… edo zitzaien gurasoei. Bestela esanda: bikain atera zenezakeen, baina gainontzekoekin alderatuta, balio erlatibo eskasa zuela ere azpimarratzen zen. Alderantziz ere gerta zitekeen “ez gai” lortzekotan.

JJ Vico Bretones Flickr-en. CC lizentziapean

Duela gutxi aditu nion ezagun bati horixe nahi izaten dutela (dugula) gurasoek (gurasook). Alegia, ez gure haurra / umea / nerabea / gaztea (aukera beza bakoitzak behar duena) behar bezala ari den aurreratzen, ikasten ari den… gainontzekoekiko konparaketa baizik. Agian, horri erantzun nahi izan zioten ikastetxean.

Beste batzuetan, berriz, ondokoak dira konparatzeko langa hori: anai-arrebak, senitartekoak, auzokoak… Eta aukeratutako langa ez da hutsala, jakina; ikastetxeko kideena ez den bezalaxe. Edota gizartean arrakastatsuen direnena.

Belarrondoko hezitzaileak?

Frantzian ez omen daude belarrondoko edo zaplastekoak debekatzeko lege bat onartzearen alde –umeei zigor fisikoa ezartzeari buruzkoa litzateke, oro har–, nahiz eta Europako Kontseiluak bertako gobernua ohartarazi duen. [Enlace roto.].

Egia da ohiturak legez aldatzea zaila dela. Are, garai batean horrelako diziplinaz ikasi egiten zela –eta ondo ikasi gainera– defendatuko duenik ere egongo da. Euskarazko itzulpena ez dakit letra odolez ikasi, odolarekin ikasi, odolaren bidez ikasi edo zer izango litzatekeen –edo zatekeen esan beharko honez gero?–.

Ni ez naiz zigor fisikoaren aldeko; arrazoirik ez duenak erabiltzen duela iruditzen zait, bestelako argudiorik edo biderik ez dagoenean indarkeriaz zerbait “konpon” liteke ustez baina indarkeriaren gurpil zoroan sartuta ondoren. Zer esanik ez heziketaz ari bagara. Ematen den ereduak, erakusten denak, horrexek du benetako pisua. Garenaren zaratak ez du uzten esaten duguna aditzen (Santos Guerrari aspaldi entzundakoa)

Pixabay.com gunetik hartua

Txikitan ez nintzen horrelako zigorren beldur izan; beharrik ere ez, ez etxean, ez eskolan. Ez nuen horrelao egoerarik bizi behar izan. Alabaina, badut pasadizo bat kontatzeko.

Behin, lehen hezkuntzan egongo nintzen, OHO hasi berria zen garaian. Zaplastekoa eman zidan irakasle batek (gizonezkoa bera; ez dakit hori funtsezkoa den ala ez, gehienak andereñoak baitziren). Ez zuen arrazoirik horretarako baina halaxe egin zuen, kontrola ez galtzearren edo. Urteak joan ondoren, ustekabean, nire senide baten etxean egin genuen topo. Badakizue horrelakoetan zer gertatu ohi den, “gogoratzen duzu Urlia, Iñaki? Irakasle izan zenuen ikastolan” edo antzeko bat esan zidaten. Mutil koskorra nintzen ordurako, eta nik, baietz, oso ondo gogoratzen nuela. Ez nuen gogoratzen nolakoa zen klasean, berarekin zer ikasi nuen… edo bai; seguruenik berak espero ez zuen zerbait ondo ikasi nuelako. Eta, aukera paregabea izanda, ez nintzen isildu, ez horixe. Baietz erantzun nien, ondo gogoratzen nuela… urte batzuk lehenago arrazoirik gabe belarrondoko bat eman zidan irakaslea zelako, irakasle bakarra gainera. Aurrean zeuden guztiak harrituta geratu zirela uste dut, irakaslea barne; berak ez zuen horrelakorik gogoratzen.

Zerbait irakatsi zidala uste dut, badiot. Baina, seguruenik, espero ez zuena. Alegia, ez “ondo” portatzen –bere parametroetan ondo portatzen, behintzat– justiziaren eta boteretik bideratutako indarkeriaren artean badagoela alderik baizik.

Nor unibertsitatera?

Joan den astean eskatzea libre dela nioen hemen. Hala, XX. mendean –orain dela 30 urte inguru, alegia– manifestazio batzuetan oihukatzen zena gogorarazi dit [Enlace roto.]k ([Enlace roto.]). Mikel @eztabaik aipatu ohi du, eta azken boladan gazteen manifestazioren batean ere entzun dut berriz: “el hijo del obrero, a la universidad” zen –eta da– aldarrikapena.

[Enlace roto.] deia.com-etik hartutako argazkia

Nerau ere unibertsitatera heldu den lehen belaunaldiko familia batekoa naiz; ikasketa formaletan urri ibili izan gara antza. Beti aipatzen dut derrigorrezko hezkuntza zabaldu eta luzatu izana gizartearentzat onuragarria dela –beste upeleko sagardoa da hori nola ari den gauzatzen–. Halaber, eta bizitza osoan zehar ikastea (Life Long Learning), “gehiegi estudiatzea” (sobreformación) fenomenoa, , gaitasuna duena (eta ez naiz gaitasun ekonomikoaz ari) goi-mailako ikasketera heltzea egokia da oso nire ustez, ondo bideratutako Lanbide Heziketaren garrantzia ahaztu gabe

Horregatik, bakar-jokoan nork bere burua engainatzea baino amarrua delakoan nago erreforma hori. Garai bateko lizentziaturako bost-sei urteak edo diplomatua izateko hiruak lau-bosteko graduetara pasatu ondoren, hiru urte ondorengo amaierako bi urteko masterraren eredura ei goaz. [Enlace roto.]. Ikasteko maileguak eskatzeko eredua askorentzat bide bakarra akaso. Bai, mundu zabalean ez da horren arraroa… osasun-zerbitzu pribatuak ez diren bezala. Krisiaren ajeak, edo aitzakia –hau bai merkea–.

Berrietako loturak, Deia.com webgunekoak dira