Hautu zaila

Bizitzan hartu behar izaten dugun  erabaki garrantzitsua omen da: zer ikasi (eta zer ez), alegia, zein bide edota adarretatik jo. Gainera, gaztetan hartu baina geroa maila batean mugatu egiten duten erabakiak izaten dira. Baldintzatzaile ugari izaten dugu eta auskalo zeintzuk diren erabakitzen duguna erabakitzeko azpian dauden arrazoiak.

Azken boladan azoka antzekoak eratzen dira horrelako hautu zailetan dabiltzanei laguntzeko asmoz edo.  Zalantzak zituen baten txiora iritsi nintzen Jordi Jubanyri esker, Ada Colau alkatesak militarrekin izandako ika-mikaren aurretik: ez ei zekien neskak maistra izateko estudiatu edo ejerzitoaren bideari ekin. Auskalo, arrazoiak arrazoi, agintzea izango ote duen neska honek kaskarrean.

Neure aldetik, ez dakit bide desberdinegiak ez ote diren, balore desberdinetan oinarrituak, nahiz eta ematen duen poliziak irakasteko ahalegina egiten saiatzen direla, Twitter bidez edo hitzaldien bidez, besteak beste. Edonola ere, ejerzitoak parte hartu du aipatutako azoka horretan.

Ejerzitoa tartean dugula, soldadutza egin zutenetakoa naiz; zer egingo diogu, ba. Eta onartu behar garai eta testuinguru haietan “hitz egitea baino hobe, entzutea” zein “zer ikusi, huraxe ikasi” praktikan jartzea komeni izaten zela, klase teorikoak ere izan arren. Izan ere, bitxia zen ikasketa urriko pertsonak tiroaren fisika ingeniariei azaltzen ikustea, edota legeak abokatuei… eta horrelakoetan arazoak ekiditeko galderarik edo oharrik ez egiten ere ikasi genuen, arestian aipatutako ereduei jarraikiz.

Etorkinak eta hizkuntza

Azken asteotan gai honi buruz idatzi behar nuela pentsatzen aritu naiz. Izan ere, tankera desberdinekoak izan zitezkeen berriak irakurri nituen, Deian bertan, esate baterako. Alde batetik, errumaniera irakasten ari direla Getxoko eskola batean, arrakasta handiz gainera; bestetik, Sabino Arana Saria jasoko zuela Garamendi amerikarrak, euskal nortasuna Estatu Batuetan eta mundu osoan bizirik iraun dadin egindako lanagatik. Tankera desberdinekoak diot, ez dakidalako neurri bakarra erabiltzen den kanpotik etorritakoek jatorrizko kultura mantendu nahi dutenean eta kanpora joandako euskaldunek gauza bera (edo antzekoa) egiten dutenean.

Eta horretan nenbilela, dokumentu interesgarri batekin egin dut topo Interneteko itsasoan; Europako Kontseiluak integratze linguistikoaz argitaratutakoa da. Hainbat hizkuntzatan irakur daiteke, besteak beste, ingelesez (forms of linguistic integration) edo frantsesez (L’intégration des nouveaux arrivants est un processus aux aspects multiples, qui rend son évaluation complexe); ez, ordea, gazteleraz edo euskaraz. Irakurtzea gomendatzen dizut, besterik ez bada, Google itzultzailea edo antzekoa baliatuta, alderdi esanguratsu eta interesgarriak lantzen baitituzte. Gaia lantzen ari dira eta aurki sinposio bat ere antolatzekoak dira.

LIAM: Linguistic Integration of Adults Migrants

Dokumentu horrek dioenez, hizkuntza ez da komunikatzeko tresna soila; nortasun kulturalaz ere badu lotura, norbanakoarenaz edota taldearenaz. Hizkuntza bat edo beste erabiltzeak, gizartean nagusi denak edo ezezaguna denak, kolokan jar ditzake nortasun horiek.

Halaber, integrazio linguistikoa prozesu asimetrikoa omen da; hartzaile den gizarteko kideentzat ere eragina izan dezake eta jarrera desberdinak sortarazi.  Zer esanik ez gizarte berri horretara hurbiltze denarentzat. Ikuspuntuaren arabera aldatuko dela integrazioaren prezioa dio aipatu dokumentuak. Integratzeko moduak ere azaltzen dira; etorkinen helburu eta beharrak islatuko dira horietan. Eta euren araberako erabakia dela planteatzen da.

Hausnartzeko gai garrantzitsua dugu, eta gure uste eta baloreen arabera erabaki eta jokatzeko eremua; zurikeriak eta faltsukeriak alde batera utzita, ikuspegi koherentez kasu guztietan neurri bera erabilita.

Adin txikikoak eta Internet

Herenegun, otsailaren 9an alegia, izan zen Internet Seguruaren Nazioarteko Eguna.  Interneten eta teknologien erabilera segurua eta arduratsua sustatzeko ekimenak antolatu ohi dira horregatik. Gure inguruean, esate baterako,  Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak lehiaketa bat antolatu du (#SID2016Lehiaketa traola erabiltzen dute), baita Egonline webgunea abian jarri ere, Zeuk Esan ekimen orokorragoaren euritakopean.

 Honako mezua ematen dute aurkezpenean:

Internet, teknologia berriak eta sare sozialak ez dira ez onak, ez txarrak; eskaintzen dituzten abantailak edo desabantailak tresna horietaz egiten dugun erabileraren araberakoak dira. Horregatik, garrantzitsua da gizarte osoa konprometitzea, hezkuntzan tresna digitalak segurtasunez eta erantzukizunez erabiltzeko.

Adingabeek gure laguntza behar dute, tresna digitalak segurtasunez eta arduraz erabiltzeko garatu behar duten zentzu etikoa eta morala eskuratzeko; baina, horretarako, geuk ere jakituria eta ezagutza behar ditugu.

Ikuspegi hori garrantzitsua iruditzen zait, eta pozgarria aldi berean; alderdi positiboak eta mehatxuak adierazten dira,  eta ez azken hauek bakar-bakarrik. Horrez gain, gurasoentzat materiala zein aholkuak eskaintzen dituzte, gure umeak umezurtz digitalak izan ez daitezen. Halaber, egokiago ikusten dut informazio-iturria Ertzaintza edo polizia ez izatea,  orain dela urtebete eskas idatzi nuen bezalaxe. Nahiz eta ez dakit arlo honetan ere bikoizketarik ez den emango.

Zuzenketaren pare bat egingo nioke, nire “mamuetako” batzuen araberakoak direnak, seguruenik. Adibidez,  “berriak” adjektiboa teknologiekin lotzea ez dirudiela oso egokia; izan ere zer da berri eta noiz arte? (esaterako, ixtear omen dagoen Tuenti zerbitzurako lotura ematen dute ekimenean). Edo sare sozialak baino, sare sozialen gune eta zerbitzuak aipatzea egokiago ikusten dudala azken boladan, ziberespazioaren bitartez gauzatzen eta garatzen ez diren sareak ere baditugulako pertsonok.

Laburbilduz, atseginez jaso dut Jaurlaritzaren oraingo proposamena; nik txoko honetan proposatutakoekin eta hitzaldiren batean adierazitakoarekin bat dator. Seguruenik ez irakurri didatelako, zentzuzkoa delako baizik.

Hiru urte zurekin

Gaurko egunez hasi zen Iñaki hemen idazten 2013an; hiru urte joan dira beraz dagoeneko. Ez nuen ospakizun handirik espero eta halaxe izango dela baieztatu dit, aurreko urteetan bezalaxe; ezohiko sarrera batekin zorionduko nau berak, 2014an eta 2015ean bezala. Are, iaz esandako kontu berberak errepikatuko lituzkeelakoan nago horrela egitea gustatuko balitzaio. Baina badakit beti ukitu berezi eman nahi izaten duela, baita nire kasuan ere.

Ez dakit beste inor gogoratuko den nitaz; “anaia nagusia” akaso. Baina hemen nago, nire txikitasunean, blogosfera herri zabalean eta Deiako auzo blogosferikoan.

Alan Levine Flickr-en (CC lizentziapean)

Egia esan, oraindik orain nirekiko zalantzak dituela sumatzen diot; isiltasun-tarteak izan ditudala argi dago eta Botxotik Ziberespaziora baino gazteago izanagatik, edo horregatik agian, ez naiz bestearen mailan hazten; apurka-apurka segitzen dut nire bidea egiten. Ez dut zarata handirik egiten, ezta polemikarik sortarazten ere. Emeki-emeki noa. Iñakiren hasierako hautuari bere horretan segitu dio: euskara dut hizkuntza eta hezkuntza, zentzu zabalean, gai eta esparru.

Hala ere, pozik nago. Hiru urteko ibilbidea bada denbora blog batentzat; 2007an egindako ikerketa batean 15 hilabete inguruko batez besteko iraupena zutela ondorioztatu zuten eta harrez gero blogen bizitza zaildu egin dela iruditzen zait; beste batzuen ustez, % 95a ez da lehen urtera heltzen. Gainera, propio sortzen ditu gehienetan edukiak hemen jartzeko. Itsaso zabalean tokitxo bat dudala pentsatzen duen bitartean behintzat, itsasoan urak handi direla ahaztu gabe.

Tradizioaren pisua pentsaeran

Tradizioaz aritu nintzen joan den astean; geroaz ere bai. Eta aldaketak egiten direnean –edo egiteko asmoa dagoenean, behintzat– usteetan tradizioaren pisua azaltzen duen pasadizo batekin natorkizu, lehengoan ezagun batek kontatutako pasadizoa.

Ikas-irakas prozesuen aldaketan ari dira seme-alaben ikastetxean. Berak esan zidanez, gurasoak deitu zituzten bileretara asmoak azaltzeko, ustekabekorik egon ez dadin. Besteak beste, liburuen ordez tresneria teknologikoak du pisu handia. Azterketak, normalean ezagutzen ditugun tankeran (OHOa indarrean sartu zenez geroztiko “kontrol” horiek eufemismoa izan zirelakoan nago) ere ez dituzte egiten. Horraino, ados egon zein egon ez, normal samarra dirudi.

Onir, Flickr-en CC lizentziapean

Baina hara zer adierazi dion semeak: irakasleek ez dituzte azterketak egiten lanik ez egiteko, ez baitute zuzendu behar. Esanguratsua oso. Seguruenik besteren bati entzunda edo besteren batekin partekatutako hausnarketa. “Beti bezala” edo “Espero den bezala” aurre egiteari ere baduelako areriorik, egiten dena edo egin nahi dena azaltzen saiatu arren.