Deia – Ikasle eta irakasle

Etxerako lanak… edo “marmotaren eguna”

Udazkena hasi berria denean, eta ikasturtea ere bai jakina, ohikoa den eztabaida edo gaia berpiztu zaigu; “marmotaren eguna” bailitzan. [Enlace roto.]familiek mugatzea eskatzen dutela-eta.

Nire iritzia azaltzea pentsatu dut, baina dagoeneko egin dudala konturatu naiz, behin baino gehiagotan gainera. Are, txoko honetan badut sortua etxerako lanak izena duen etiketa. Beraz, errepikatu beharrean, baduzu irakurle zer uste dudan jakiteko modua. Blog hau marmotaren egunaren ikur bihur ez dadin, behintzat.

Eskatzea libre ote?

Atsotitzak halaxe dio: “eskatzea libre da, ez ematea ere bai”. Baina ez dago horren argi, –dirua eskatzea, behinik behin– asteotan komunikabideetan ikusentzun eta irakurri ditugun berriak aintzat hartuta.

[Enlace roto.], Norvegian (eta ez naiz Bilboko Olabeaga auzoaz ari, bertakoek izen hori erabiltzen duten arren) eskaletasuna debekatzekotan dabiltza; horrela ulertuta, -tasuna baino -keria hobeto legokeelakoan nago. Askoz hurbilago, elizetan eskaleei dirurik ez emateko eskatu zuen Bilboko Elizbarrutiak [Enlace roto.] (ene, honetarako ere “eskatu” erabili behar izan dut) Azpian indarkeria eta mafia kutsua suma daitekeela defendatuko duenik egongo da; diskriminazioa eta askatasunaren kontrako jarrera argudiatuko dute beste batzuek. Edonola ere, ibiltzen naizen eremuetan behintzat, kalean edo esparru publikoetan eskaleena gora doan fenomenoa dela iruditzen zait; zer esanik ez, hiri handiagoetan, adibidez Madrilen oro har eta bertako metroko bagoietan bereziki–.

Mugak jartzearena, gainera, kaleetan diharduten beste batzuei ere zabaldu nahi zaiela ez dezagun ahaztu. Kalean musikari aritzeko azterketak ezarri nahi izan ziren arestian aipatutako hiriburuan. Eta, seguruenik, joan den mendean Santa Ageda bezperan kantari ateratzeko baimena eskatu beharko zitzaien kalea beretzat zeukatenei.

Agian, dirua eskatzen ere ikasi beharko… maileguetako klausulak ulertzetik hasita. Negar egitea ere libre ei da.

Euskara-ikasle… arrakastatsuak

Euskararen Nazioarteko Eguna atzo. Egutegia lepo dago egun europearrez eta nazioartekoez (besteak beste, atzo bertan ezgaitasunen nazioartekoa ere ba omen zen) eta berorien balio zein zergatiez luzeago mintza gaitezke. Hala ere, errepara diezaiogun hasierakoari.

Nestor Basterretxeak egindako logoa. Euskonews.com gunetik hartua

Eguna bera egunkarietan ere soma genezakeen; DEIAk, esaterako, lehen orrialde bikoitza izan zuen atzokoan horietako bat euskara hutsean izanik. Euskararen presentzia zertxobait handiago, oro har. Eta, honetan ere hedabideak bat, euskaldun berriei eginiko elkarrizketak. Adibidez, txoko honetatik agertutako Reyes Prados toki batean baino gehiagotan azaldu zen.

DEIAn bi pertsonari egin zitzaien elkarrizketa. [Enlace roto.]luzeagoa [Enlace roto.] baino; tituluak ere desberdin. Grezian bizi eta gaztelera-irakasle den Leonor Quintana bilbotarrak euren hausnarketa edozein hizkuntza-ikaslerentzat interesgarria dela zioen. Neuk, behintzat, atalen bat azpimarratu nahi dut.

Bien motibazioa argi ageri da; desberdina, seguruenik, baina motibazio sendoa. Testuinguruaren garrantzia suma daiteke, baina ez da ezinbestekoa (Euskaldun berriaren baladako protagonista ere Barakaldokoa genuen) eta familiaren sostengua azpimarratzen dute biek, baita ohituren pisua ere. Euskalkien auzia eta zer eredu irakasten den ere ageri da neurri batean.

Ikasle eta irakasle naizen aldetik –hala adierazten dut sarri– batek esandakoarekin bukatu nahi dut. Gazteagoekin ezagutzak partekatzea umiliagarria ei da (edo izan ei da) berarentzat berriaren arabera; desberdinekin eta desberdinengandik ikastea aberasgarri ulertzen dut neuk.

Gosari osasuntsuak… eta beste

Estatistikak emandako datuak irakurtzea ez da erraza izaten; besteak beste, aditua izanagatik –edo horrexegatik agian sarri– nork bere betaurrekoak erabili ohi dituelako horretarako. Inoiz, txiste gisa edo, batez bestekoaren arriskua edo errealitatearekiko aldea aipatzen da: nik bi ditut, zuk bat ere ez; batez bestekoaren arabera bana daukagu.

Horrelako zerbait gertatu zait [Enlace roto.]rekin. Adibidez, % 45ak era osasungarrian gosaltzen omen du. Beraz, ez ei da erdira iristen, edo, bestela esanda, % 55aren ohiturak ez dira behar bezalakoak. Areago oraindik, titularraren ondorengo paragrafoan % 42,4ra jaisten da kopuru hori. Hala ere, ohiturak hobetuz doaz antza (ogi gehiago eta opil gutxiago, fruta gehiago, olioaren erabilera handitzen…)

Hortaz aparte, eta berri horretan sakontzeko, ez legoke gaizki arrazoietara jotzea. Alegia, zergatik % 55ak ez du proposatutako eran gosaltzen, horretan hainbatek denbora nahikoa ematen badu? Eta zer gertatzen da gosaltzeari denbora nahikorik eskaintzen ez diotenekin? Ez dakit, azken finean “[Enlace roto.]” bezalako kanpainak ere badatozkit gogora.

Ikertzaile pribatua izateko…

Ahal dudanetan, nobela beltza bezala sailkatzen diren liburuak irakurtzea dut gustuko. Horrelakoetan, ikertzaileak agertu ohi dira sarri; askotan, ikertzaile pribatuak gainera. Eta horrelako liburuen zale ez bazara ere, zalantza izpirik ez dut protagonistaren baten baino gehiagoren izena emango zenukeela. Edonola ere, pentsatu duzu inoiz nola iristen diren ikertzaile izatera?

EHUk master bat eskainiko du horri begira datorren ikasturtetik aurrera; azken urteotan ez, baina lehenago ere bazegoen hori egiteko aukera. [Enlace roto.].

Berri beraren lehen zatiaren arabera arabera, langabezia txikia dago sektorean eta krisi garaian lan-aukera ugari, antza denez. Baina, txanponak ba omen du beste alderik: profesionalen iritzia ez dator bat EHUko arduradunarenarekin; are, unibertsateetan ez dela horretarako txintik ikasten uste ei dute.

Egia ala gezurra, begi bien erdian, sudurra.