Hizkuntza “arraroak”

Ama-hizkuntzaren Nazioarteko Eguna ospatzen da otsailaren 21ean. Wikipedian, esaterako, “lehen hizkuntza” egokiagoa dela azaldu arren eta Kike Amonarrizek ere antzekoa azaldu zuen, gaurko kontua ez da horren ingurukoa, ezta Jone Uriak Berria egunkarian planteatutakoen esparrukoak.

Edonola ere, UNESCOk antolatzen du aipatutako egun hori urtero 1999tik, kultura aniztasuna eta eleaniztasuna sustatzeko asmoz. Horren harira, harritu egin nau El País egunkarian atera den berri bat: “Hay vida más allá del inglés: estos son los idiomas más raros que puedes estudiar“.

Neure buruari galdetu diot ea nork erabakitzen duen zer den arraroa eta zer ez; nork duen horretarako ahalmena eta nork aitortua. Izan ere, bakoitzak duen esperientziaren arabera sumatuko duela, eta ez hizkuntza nagusien betaurrekoak erabilita ezinbestean. Bestela esanda, nagusien “normalitatetik” urruntzen dena izango da arraroa, ezta?

Iturria: Photographer Nazrul Islam. Wikimedia Commons.

Gainera, ohi baino sentiberago egon ninteke agian. Izan ere, MOOC batean ari naiz parte hartzen azken asteotan, eta une honetan lantzen ari garenaren artean, Europako Erreferentzia Marko Bateratuan ageri den bezala, honako hauek daude: ezagutza soziokulturala eta kulturarteko kontzientzia.

Aipatutako online ikastaro ireki masibo horretarako blog bat sortu dut (bai, beste bat). Euskara ikastera hurbil litekeen ikasleriarekin estereotipo eta aurreritzien balizko lanketarako playlist bat sortu dut proposatutako erronketako bati erantzuteko asmoz… eta egon badaudela konturatu naiz. Entzun dut, behin baino gehiagotan, euskara zaila eta arraroa dela, baina, orain arte idatzitakoarekin bat eginez, ez nator bat jakina. Niri, berriz, euskara eta arraroa horrekin, Nafarroa euskararik gabe arraroa litzatekeela datorkit burura.

Irakurtzen jakiteaz

Joan den astean DEIAn berriaren izenburua irakurri eta bekei buruzkoa zela pentsatu nuen hasiera batean: Yalen eta Columbian dohan ikasi (jatorrizkoan, “[Enlace roto.]“) Zerbait irakurri eta nork bere ezagutzekin alderatuta, hipotesiak egiten hastea, beraz. Baina oker nengoen; hala, bigarren mailara jaitsi eta MOOCak aipatzen ziren.

FireShot Screen Capture #001 - 'Estudiar en Yale o Columbia es gratis_ Deia_ Noticias de Bizkaia__' - www_deia_com_2014_07_23_sociedad_euskadi_estudiar-en-yale-o-columbia-es-gratisArtikulua osorik irakurrita, susmoa dut kazetariak ez duela MOOC batean izenik eman eta parte hartu. Are, ez dakit Sarearen bidez prestakuntza eraturen batean parte hartu duen (sofatik ikastetik haratago doana behintzat) edota Sarea eta ikastea nola ulertzen dituen –hala ere, pista argia ematen digu bukaeran, aipatzen dituen webguneak kontuan hartuta–. Ez du aipatzen Sareko loturen garrantziaz arituko edota NIA (norbere ikaskuntz-alorra edo PLEa ingelesez) eraikitzearen garrantziaz. Azken finean, zintzilikaturik aurki daitezkeen edukiak arlo bat baino ez dira, nire ustez.

Ondorio gisa, eta berri hori adibide argia dugu, Sarean dagoena irakurtzen jakitea ezinbesteko gaitasuna dugu, alegia, inoiz aipatu dizudan literazitatea (eta literazitate kritikoa). Eta ez da nahikoa tradizioz irakurtzen jakiteteaz eta alfabetatzeaz ulertu dena.

MOOCak berriz

Ikasnabar’13, joan de otsailean iragarri nizun kongresua, bukatu berri da. Twitterren izandako solasaldiak aztertzea da bertan gertatu denaren berri izateko moduetako bat, webgunea bisitatzeaz aparte. Hastag nagusia, #ikasnabar13

Aipatutako sarrera hartan MOOCei buruz nire susmo batzuk plazaratu nituen. Kongresu horretan, berriz, oso kritiko agertu dira Sarean ezagun diren hiru pertsona: Juan José Calderón Amador, Ainhoa Ezeiza eta Mertxe Jimeno Badiola. Gazteleraz dagoen arren, hona hemen egindako ekarpen interesgarria: la falsa disrupción de los MOOCs: la invasión de un modelo obsoleto — alegia, eredu zaharkitua dela defendatzen dute, besteak beste —

Aldi berean, Eroski Consumer webgunean, udan dohan ikasteko sei on line ikastaro aipatu dituzte. Bai lagun, MOOCez ari dira. Baten baten izena emateko tentazioa izan dut, baina astirik ez.

Eta seguru hau ez dela gaiari buruzko azken sarrera.

MOOC

Puri-purian dago MOOC-en kontu hau, nahiz eta Deia.com-en bilaketa eginda emaitzarik lortu ez… oraindik.  Bi adiskidek esan didate azken egunotan horietako batean izena eman dutela eta ea zergatik ez dudan nik ere gauza bera egiten.

Lehenengoz entzun nuenean, eta soldaduska zein kontzientzia-eragozleak  zeuden  garaikoa naizela kontuan hartuta, MOC (KEM euskaraz) gogorarazi zidan, baina ez. Jende askorentzat eta online antolatzen diren ikastaro irekiez ari gara, MOOC ingelesez. Uztailean Zallan egingo den Ikasnabar’13  nazioarteko biltzarrean MOOCen gaia lantzekoak dira; izan ere,  “Onlineko Ikastaro Masibo Irekiak edo MOOC deritzon kontzeptua eta beroien tipologia ulertzea” da duten xedeetako bat.

palphy Flickr-en

Arestian aipatu dizkizudan adiskide horiek zein azken boladan irakurtzen ari naizenak aukera ugari eskaintzen eta eskainiko duen planteamendu indartsua dela ematen didate aditzera. Bizitza osoan zehar ikasteko aukera aparta, beste era batera esanda. Baina nik neuk zalantzak ere baditut, urrutiko hezkuntzan eskarmentua badudalako. Are, prozesu horretan arrakastaz aritua naizelakoan nago.

Bi dira sumatzen ditudan oztopoak: urrutiko ikaslearen bakardadea gisa definitu dena (bene-benetan pairatu egiten dena, zin dagizut) eta partaidetza pasiboa, alegia, sarean jarritakoa irakurri bai baina ez idazteko joera (hortaz ere zertxobait badakit). Horiez gain, une honetan nagusi den dohakotasuna gehitzen badugu, izen-emate ugariak izan arren, uzte-tasak ez dira seguruenik txikiak izango (hala ageri da Miguel Zapata Rosek emandako datu batzuetan)

Bitartean, hor dihardugu nola euskaratu: OIMI? (online ikastaro masibo irekiak) OIJI?(online ikastaro jendetsu irekiak)MGOII? (muga gabeko online ikastaro irekiak) MBOII? (muga bako online ikastaro irekiak)