Hezibide ona eta munduaren ezagutza

Hezibide onaz idatzi nuen aurrekoan hemen. Eta irakasle modura bizi izandako egoera bitxi bat gogoratu nuen argitaratu orduko; egunero-egunero helduei euskara irakasten aritzen nintzaieneko pasadizo bat.

Ikasle berezi samar bat izan nuen ikasturte hartan. Bai, denok garela bereziak onartu arren, hark bazuela bere “puntutxoa” ezin ukatu. Adibidez, bere idazlanak ulergaitzak zirela esaten nionean, irakasleon kultura eza kritikatuz erantzuten zidan; nirea eta lankideena, behintzat. Bestela esanda, bere ustez idazlanak onak ziren; gure kultur maila (edo munduaren ezagutza, auskalo) zen berak idatzitakoak ulertzeko genuen oztopoa.

Egun batean, atsedenaldia bukatutakoan klasera berriz sartu eta lanari berrekin genionean, banana bat zuritu eta jaten hasi zen mutila. Haserretu eta klasean errespetu-falta zela esan nion nik, areago oraindik atsedenaldia bukatu bezain laster izanda; nirekiko eta ikaskideekiko errespetu falta zela gaineratu nuen. Berak, berriz, ez zetorrela bat esan zidan oso serio; nik errespetu falta bezala ikusten nuena, berak behar fisiologiko bati erantzutea zela uste zuen.

Ez dut gogoan nola bukatu genuen eztabaida; seguruenik, taldekideak harrituta egongo ziren eta nor bere kulturaren arabera bata ala bestearen alde. Azken finean, hezibide “ona” zer den nola ulertzen den.  Eta hizkuntzak ikastean, adibidez, munduaren ezagutza eta kultur talka aipatzen da, gaitasun soziokulturalaz edota soziolinguistikoaz ari direnean; esate baterako, etxe batera jatera gonbidatu gisa joatea jartzen du Instituto Cervantesek adibide bezala mundu-ezagutza desberdinen arteko aldea aipatzen denean. Besteak beste, eremu guztietan korrokada egitea ez da berdin hartzen, ezta?

enmanuel m Flickr-en

Beti konparatzen, eta ez eskamak kentzen

Urtea amaitzear dagoenean, balantzeen ordua dela ematen du. Eta, bizitzako beste hainbat esparrutan bezala, konparazioari ekiten diogu honelakoetan; esate baterako, 2014a baino hobea izan da 2015a. Edo ez? Hau da, abestiak dioen “beti eskamak kentzen”, “beti konparatzen” bihurtzen dugu.

Kontuetako bat da konparatzeko erabiltzen dugun informazioa edo oinarria. Sarritan, datuak baino gehiago, susmoak direla esango nuke. Eta beste bat, hauxe ere garrantzitsua: zerekin edo norekin konparatzen dugun.

Gogoan dut, batxilergoa hasi nuenean, garai hartako BUP famatua, berrikuntza bati ekin ziotela ikastetxean, garai hartako konputagailuak lagun. Hala, ebaluazioen ondoren jasotzen genituen notetan eta oharretan, ikasgai bakoitzean lortutako emaitza edo balorazioaz gain, ohiko bikain, oso ongi eta antzerakoez gain alegia, taldekideen artean genuen postu erlatiboaren berri ematen zitzaigun… edo zitzaien gurasoei. Bestela esanda: bikain atera zenezakeen, baina gainontzekoekin alderatuta, balio erlatibo eskasa zuela ere azpimarratzen zen. Alderantziz ere gerta zitekeen “ez gai” lortzekotan.

JJ Vico Bretones Flickr-en. CC lizentziapean

Duela gutxi aditu nion ezagun bati horixe nahi izaten dutela (dugula) gurasoek (gurasook). Alegia, ez gure haurra / umea / nerabea / gaztea (aukera beza bakoitzak behar duena) behar bezala ari den aurreratzen, ikasten ari den… gainontzekoekiko konparaketa baizik. Agian, horri erantzun nahi izan zioten ikastetxean.

Beste batzuetan, berriz, ondokoak dira konparatzeko langa hori: anai-arrebak, senitartekoak, auzokoak… Eta aukeratutako langa ez da hutsala, jakina; ikastetxeko kideena ez den bezalaxe. Edota gizartean arrakastatsuen direnena.

Belarrondoko hezitzaileak?

Frantzian ez omen daude belarrondoko edo zaplastekoak debekatzeko lege bat onartzearen alde –umeei zigor fisikoa ezartzeari buruzkoa litzateke, oro har–, nahiz eta Europako Kontseiluak bertako gobernua ohartarazi duen. [Enlace roto.].

Egia da ohiturak legez aldatzea zaila dela. Are, garai batean horrelako diziplinaz ikasi egiten zela –eta ondo ikasi gainera– defendatuko duenik ere egongo da. Euskarazko itzulpena ez dakit letra odolez ikasi, odolarekin ikasi, odolaren bidez ikasi edo zer izango litzatekeen –edo zatekeen esan beharko honez gero?–.

Ni ez naiz zigor fisikoaren aldeko; arrazoirik ez duenak erabiltzen duela iruditzen zait, bestelako argudiorik edo biderik ez dagoenean indarkeriaz zerbait “konpon” liteke ustez baina indarkeriaren gurpil zoroan sartuta ondoren. Zer esanik ez heziketaz ari bagara. Ematen den ereduak, erakusten denak, horrexek du benetako pisua. Garenaren zaratak ez du uzten esaten duguna aditzen (Santos Guerrari aspaldi entzundakoa)

Pixabay.com gunetik hartua

Txikitan ez nintzen horrelako zigorren beldur izan; beharrik ere ez, ez etxean, ez eskolan. Ez nuen horrelao egoerarik bizi behar izan. Alabaina, badut pasadizo bat kontatzeko.

Behin, lehen hezkuntzan egongo nintzen, OHO hasi berria zen garaian. Zaplastekoa eman zidan irakasle batek (gizonezkoa bera; ez dakit hori funtsezkoa den ala ez, gehienak andereñoak baitziren). Ez zuen arrazoirik horretarako baina halaxe egin zuen, kontrola ez galtzearren edo. Urteak joan ondoren, ustekabean, nire senide baten etxean egin genuen topo. Badakizue horrelakoetan zer gertatu ohi den, “gogoratzen duzu Urlia, Iñaki? Irakasle izan zenuen ikastolan” edo antzeko bat esan zidaten. Mutil koskorra nintzen ordurako, eta nik, baietz, oso ondo gogoratzen nuela. Ez nuen gogoratzen nolakoa zen klasean, berarekin zer ikasi nuen… edo bai; seguruenik berak espero ez zuen zerbait ondo ikasi nuelako. Eta, aukera paregabea izanda, ez nintzen isildu, ez horixe. Baietz erantzun nien, ondo gogoratzen nuela… urte batzuk lehenago arrazoirik gabe belarrondoko bat eman zidan irakaslea zelako, irakasle bakarra gainera. Aurrean zeuden guztiak harrituta geratu zirela uste dut, irakaslea barne; berak ez zuen horrelakorik gogoratzen.

Zerbait irakatsi zidala uste dut, badiot. Baina, seguruenik, espero ez zuena. Alegia, ez “ondo” portatzen –bere parametroetan ondo portatzen, behintzat– justiziaren eta boteretik bideratutako indarkeriaren artean badagoela alderik baizik.

Bi urte hemen zurekin

Ez da jai berezirik antolatuko, ez da photocallik egongo, ez da prentsan berri emango. Izatekotan, xumea izango da, bi urteotan izan den bezalakoa. Isil antzean baina hor izan duzu eskura, astean behin edo. Neu ere ez nintzen gogoratzen; Google Calendar-ek gogorarazi dit: gaur beteko dira bi urte txoko hau ireki zenetik.

Two glasses of Red Wine by L.C.Nøttaasen, on Flickr

Bestetik, nahikoa dira bi urte Interneten iheskortasunaz jabetzeko. Izan ere, sarreretan erabilitako hainbat eduki –bideo zein argazki– dagoeneko ez dago eskura. Berrikustea pentsatu dut, horrelakoak ezabatuz edota ordezkatuz, baina azken erabakia bere horretan uztea izan da. Denboraren iheskortasun bizkortuaren seinale, denbora likidoen adierazle.

Errazena, azkenean, blog bat irekitzea da. Zailagoa da irautea, maiztasunez elikatzea atzean norbait interesaturik egongo delakoan. Horrelako zerbait adierazi nion Deiaren blogosferaren auzoan esparrua ireki berri duen Bego Beristaini. Hau, finean, denbora luzeko lasterketa da; ondo ulertuko du berak.