Category: iritziak

Oroitarri bat maisuari

Palentzian egon nintzen duela gutxi, ezagutzen ez nuen hiri bat. Hainbat monumentu ikusi nuen bertan, besteak beste, maisuari eskainitako oroitarri bat. Bai, ondo irakurri duzu. Maisuari, edo agian maisuei, baina ez maisu-maistrei.

Ondo deritzet horrelako aitorpenei. Badirudi ez dagoela gorengo mailan gizartean irakasleek orohar egiten duten lana eta nire ustez funtsezkoa da geroan. Are: jakin ere nahiko nuke zer esango luketen selektibitatean notarik altuena lortu duenak maisua (edo maistra) izan nahi duela adieraziko balu.

Baina oroitarriak zer pentsatua eman zidan eta hona ekarriko dut.

Esan dizut ondo iruditzen zaizkidala horrelako omenaldiak. Eta egileak adi-adi irudikatu du ikaslea; neskatoa ematen du kasu honetan. Lan onaren adierazletzat hartzen dut, beraz.

Aldi berean, berriz, ikas-irakas prozesuaren ikuspegia ere argi dagoela ematen dit: irakaslea (maisua) ikaslea baino altuago, berak dauka informazioa eta liburu batean dago, geldi (adi baina geldi) dago ikaslea.

Eta irakaslea ez da emakumezkoa; ez da maistra. Horrelako datuen bila aritu naiz. Adibide gisa, 2015-2016 ikasturtean emakumeak ziren nagusi EAEko unibertsitatez kanpoko irakaskuntzan.

Orain arteko kontuan hartuta: nolakoa izan beharko luke XXI. mendean maisu-maistrei eskainitako oroitarriak? Iruzkinen esparrua irekita daukazu, irakurle.

Parentesiak eta jauziak

Aste Santuan gaude bete-betean. Nahiz eta agian, Peli Huicik bere blogean adierazitakoari jarraikiz, “Santu” hori parentesi artean jarri beharko genukeen, urte gutxiren buruan egoera oso bestelakoa delako.

Pertsonen mugimenduak ugari ei dira, baita egunotan ere. Esate baterako, Bilbo bilbotarrez hustu egiten den bitartean, kanpotik etorritakoez beteta egongo omen da (eta hala espero, turismoa diru-iturri garrantzitsu bilakatzen ari zaigulako, ezta?) Dena den ez naiz gentrifikazioaz edo turismofobiaz arituko gaurkoan. Ohitura aldaketei buruz baizik.

Garai batean (eta ez da oso denbora luzea pasatu) ia erabatekoa zen deskonexioa: telefonoz edo ematen zizuten berriren bat, eta garrantzitsua bazen. Egunkari bidez hurbileko berriak jaso nahi izatekotan (gustuko kirol-taldearenak, esaterako), ez zegoen beti aukera errazik eta nik ikusia dut Mediterraneo itsasoaren inguruko tokietan aurreko eguneko egunkaria erostea zela ohikoa, hala heltzen baitzen (eta kostako edizioa gainera; azken hau ez dakit txantxetakoa ez ote zen). Irakurle sutsuren baten kasuan jakin badakit etxean kanpoan egon bitarteko egunkariak gordetzen zizkiotela, bueltan denak irakurri ahal izateko.

Egun, aldiz, Interneteko lotura da gakoa. Datu nahikoa izatea edo wifi lotura. Hala, nahi dugun egunkaria irakurriko dugu, ohiko irratiari ez diogu muzik egin beharko, telebista-katea hautatzeko modua izango dugu eta nahierara ikustekoa gainera, gizarte-sareetan murgilduta segituko dugu ohitura badugu… Ondorioz, parentesia izango da gehienez izango duguna, jauzi nabarmenik gabe, “mundu zibilizatutik” alde egiten ez badugu behintzat. Horrela egotea zibilizatua baldin bada, jakina.

Zintzo eta leial

Ez diet erreparatu orain arte EHUren errektore den Nekane Balluerkaren hitzaldiei. Seguruenik bat baino gehiago entzun entzungo nuen, baina aditu ez antza. Joan den astean, berriz, gustatu egin zitzaidan Ekonomia eta Enpresa Fakultateko ikasleei diplomak entregatzeko ekitaldian berak esandakoa.

Izan ere, baloreak azpimarratu zizkien hitzaldian graduatu berriei; zintzo eta leial jokatzeko esan zien behin baino gehiagotan. Gure aitak antzera esandakoak etorri zitzaizkidan burura.

Enpresen munduan arituko dira (arituko ahal dira!), finantzetan, bankuetan, marketinean… Eta bestelako printzipioei jarraitu ahal bazaie ere (gizartean maiz(egi) ikusten ditugunak, gainera), aurrerantzean ere balore horiei eusteko eskatu zien.

Adibideek eta keinuek, xumeak izan arren, badute agerikotasunik, eta ekintzak direnean, bizi egiten dira. Horregatik errektoreak ekitaldi berean eskatutako beste kontu bat ere gustatu zitzaidan: egun horretako omenduei zutik jartzeko eskatu zien lehenengo eta gurasoak txalotzeko gero, egindako ahalegina eskertzeko. Ahalegin horretan eta emandako ereduan geuk ere zintzo eta leial jokatu izana islatzea espero dut.

Hizkuntza “arraroak”

Ama-hizkuntzaren Nazioarteko Eguna ospatzen da otsailaren 21ean. Wikipedian, esaterako, “lehen hizkuntza” egokiagoa dela azaldu arren eta Kike Amonarrizek ere antzekoa azaldu zuen, gaurko kontua ez da horren ingurukoa, ezta Jone Uriak Berria egunkarian planteatutakoen esparrukoak.

Edonola ere, UNESCOk antolatzen du aipatutako egun hori urtero 1999tik, kultura aniztasuna eta eleaniztasuna sustatzeko asmoz. Horren harira, harritu egin nau El País egunkarian atera den berri bat: “Hay vida más allá del inglés: estos son los idiomas más raros que puedes estudiar“.

Neure buruari galdetu diot ea nork erabakitzen duen zer den arraroa eta zer ez; nork duen horretarako ahalmena eta nork aitortua. Izan ere, bakoitzak duen esperientziaren arabera sumatuko duela, eta ez hizkuntza nagusien betaurrekoak erabilita ezinbestean. Bestela esanda, nagusien “normalitatetik” urruntzen dena izango da arraroa, ezta?

Iturria: Photographer Nazrul Islam. Wikimedia Commons.

Gainera, ohi baino sentiberago egon ninteke agian. Izan ere, MOOC batean ari naiz parte hartzen azken asteotan, eta une honetan lantzen ari garenaren artean, Europako Erreferentzia Marko Bateratuan ageri den bezala, honako hauek daude: ezagutza soziokulturala eta kulturarteko kontzientzia.

Aipatutako online ikastaro ireki masibo horretarako blog bat sortu dut (bai, beste bat). Euskara ikastera hurbil litekeen ikasleriarekin estereotipo eta aurreritzien balizko lanketarako playlist bat sortu dut proposatutako erronketako bati erantzuteko asmoz… eta egon badaudela konturatu naiz. Entzun dut, behin baino gehiagotan, euskara zaila eta arraroa dela, baina, orain arte idatzitakoarekin bat eginez, ez nator bat jakina. Niri, berriz, euskara eta arraroa horrekin, Nafarroa euskararik gabe arraroa litzatekeela datorkit burura.

Euskal blogosferaz X. Getxoblog Topaketan

Aurtengo Getxoblog Topaketan Su Saria jasoko dudala kontatu nizun aurreko batean. Eta berriarekin batera, euskal blogosferaz hitzaldi laburra prestatzeko eskatu zidan Mikel Agirregabiriak. Hau honela, hemen duzu erabili dudan aurkezpena (egia esan, sarrera hau hitz egiten ari naizen bitartean argitaratzeko egongo da programaturik).

Zertaz mintzatu(ko) natzaien?

  • Zer ote da euskaldun blogosfera, bloga edota euskaldun izatea
  • Euskal blogosferaz idatzitakoa, ikertutakoa
  • Irrati-izarra hil ote zuen bideoak? Eta blogak Twitterrek?
  • Txioak euskaraz
  • Omenaldien egunean eta Euskaraldian murgilduta
  • Niretzako ondorioak: pizgarri? akuilu?

Eta, nola ez, eskerrik asko nitaz gogoratu direnei eta urteotan bidaide zaituztedanoi (senideok, adiskideok, blogosferako auzokideok,  txiolariok…). Hori bai: ibilbide batengatik saria jasotzen duzunean, kezkatu ere egiten zara, ezta? 😉