Category: adituak eta arituak

Gaurko hitzaren 5. urteurrena

Ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, ez, bost urtez, egunez egun, ekimen bati ekitea. Are aipagarriagoa, nire ustez, helburua erakustea eta irakastea denean. Eta hor dugu Maite Goñi Gaurko hitzarekin.

Gaurko hitzak, gainera, baditu bere spin-offak; jokoa edo hitza-pasa, esate baterako. Eta antzeko norabidea duen Esaera jatorrak esparrua, adibidez.

Era desberdinetan ospatu ditu orain arte urteurrenak Maitek. Esate baterako, bigarrenean, bideoak egiteko proposatu zigun. Eta askok, erantzun; ehun inguruk. Neu ere “engainatu” ninduela onartu behar. Begira begira.

Hirugarrena, itzela izan zen: lagunen bilera Donostian. Far westetik ere abiatu ginen, argazkian ikusten den bezala.

Laugarrena “xumeagoa” izan zen. Eta bosgarrena? Abian dabil egunotan; begiratu twitterren #gaurkohitza5 traola.

Oraingoan ere hartu dut parte. Honela

Pinterest gunean bildu ditu argazki guztiak.

Dena den, ez da Maite Goñik egiten duen kontu bakarra, ez horixe. Izan ere, hiri-legenda baten arabera, ezinezkoa denez berak beste gauza egitea eta dagoen toki guztietan egotea, bere itxura handia duten Goñiki izenko panpin batzuk ei daude hortik zehar barreiaturik funtzio horiek betetzen.

Zorionak eta aurrera!

Buruz, bihotzez… ez gara berdinak

Duela urte batzuk, lehengusu batek galdetu zidan –euskara-irakasle nintzela kontuan hartuta seguruenik– ea hedabideetan sarritan iragartzen zen ingelesa ikasteko metodo hura aholkatzen nion beretzat. Neure burua aintzat hartu nuen eta ezezko borobila ematera nindoala, bi aldiz pentsatu eta aldatu egin nuen erantzuna; izan ere, lehengusua ez nuen hain sakon ezagutzen eta, agian, proposamen didaktiko hura egokia izan zitekeen; niretzat ez, alegia, baina beretzat bai.

Pasadizo hau gogorarazi dit [Enlace roto.]. Poztu egin du, azkar esanda, berari ikasteko baliagarri izan zitzaion estrategia –gerora bizitzaren beste arlo batzuetan erabiltzen duena, gainera– alabari proposatu izanak –proposatzea, edo, diot neuk–. Horren harira, zenbait gogoeta.

El Buho nº 30, Flickr-en, CC lizentziapean

Seguruenik buruz ikasteak baditu onurak, baina, aukeran, politagoa iruditzen zait ingelesaren ikuspegia; by heart, bihotzez. Badakit 1992ko Espainiako mundu mailako futbol-txapelketako talde guztien hamaikakoak gogoratzen duenik; interes kontua, zalantzarik gabe. Askorentzat, hutsala adibidekoa, ezta?

Jarraian, zertarakoa. Zein helbururekin ikasi? Badago ikasteko modu hoberik? Adibidez, nik neuk, eta urteak joan dira, ez dut oraindik ahaztu “música es el arte que se expresa combinando el sonido y el ritmo”, solfeoko teorian ikasten zen lehendabiziko esaldia. Baina, ematen dit, horrelakoak ere alferrikakoak direla, arestian azaldutakoaren edo Errege Godoen zerrendaren antzerakoa.

Eta azkenik, beharbada, garrantzitsuena. Duela gutxi entzun nion Miguel Angel Santos Guerrari, eta joan den asteburuan irakurri: oiloa ez dela arrano akastuna. Eta hori jakin beharko lukeela “oiloak zaintzen dituena”, baita “oiloak” berak ere.

Eta desberdintasun horiekin batera, hortaz, ikasteko moduak, erak, bideak, estrategiak… guztiak ez dira –ezin izan– unibertsalak, ez direla guztientzako errezeta baliagarri. Ikuspegi honetatik, sarri kontuan hartzen ez den puntu bat: nik modu batean ikasi banuen (edo badut) –eta “nik” honetan nahi duzuna jarri, tradizioa ere bai–, ezinbestean besteak berdin egiten eta egingo duela pentsatzea; neurea dela bide egoki bakarra –areago, horretan zalantzarik gabe sinisten badut– . Baina, zorionez ziur aski, ez gara berdinak, eta, ondorioz, ez dugu berdin ikasten.

Daniel Cassany: “Sustraietatik zerura”

Gaur ez natorkizu nire liburuaz hitz egitera… baina ia-ia. Beste bide batzuetatik esan dizudala jakin badakit, baina pozik nagoela ezin izkutatu edo ukatu.

Lehenengo aldia beti berezia dela esan ohi da, eta kasu honetan bi “lehenengo aldi” daukagu: Daniel Cassanyren lehendabiziko liburua euskaraz, nire aurreneko liburua editore gisa.

DSC_0001“Sustraietatik zerura” du izenburu HABEk argitaratzen duen Itzulpen Sailaren 53. zenbaki honek. Izenburu hori Mallorcako ereserki ofizialeko lerro batetik dator; izan ere, egileak dioenez, “zuhaitza zenbat eta barnerago sustraiak, gorago“. Eta hala,

sustraiak ezagutuz -eta onartuz eta maitatuz-  bihurtzen gara handiago, ulerberago, koherenteago, zoriontsuago, helduago.

Iturri desberdinetako ahotsak eta testuak bildu ditu Cassanyk; bestela esanda, bere idazlan hautatu batzuk jaso dira, hemen ezezagunak, lortzeko zailak izateagatik –atzerrian edo aldizkari espezializatu eskuragaitzetan argitaratuak– edo oraindik argitaratugabeak izateagatik. Hitzaurreaz gain, beste zazpi atal daude:

  1. Hitzaurrea.
  2. Egungo praktika letratuak.
  3. Pantailetatik esanahira.
  4. Ardoa eta botilak, irakurketa eta liburuekin.
  5. Irakurketa-klase on bat.
  6. Nola lortu idazketak guri men egitea?
  7. Zer da, gaur egun, ondo hitz egitea?
  8. Escuela-ko zutabeak (2008tik 2011ra Escuela aldizkarian ateratakoen aukeraketa)

Guztien artean nolabaiteko batasuna dagoen arren, atalka irakurtzeko ere aproposa da lana.

Aurkezpen-saioak antolatu dira, Bilbon eta Donostian, eta bihar arte, azaroaren 6a arte, bertara joateko izen-ematea zabalik duzu. Bestela ere, beti duzu liburua lortu eta irakurketaz gozatzeko aukera.

Fisika nuklearra ere euskaraz?

Goi-mailako ikasketak euskaraz egiteaz galdetu zidaten lehengoan. Eta, lagun hori, berehala etorri zitzaidan gogora nik bizi izandakoa eta, horrekin batera, irudi bat.

Honen azalpena, Joserra Etxebarriak berak eman zidan eta halaxe jaso nuen Euskal Lerroak Abian blogean:

“Adolfo Suarezek, sasoi hartan Espainiako presidentea zenak, berari egindako galdera bati erantzutean (euskararen erabilerari buruzkoa nonbait) esan zuen, gutxi gora behera, ezinezkoa zela Kimika Nuklearra euskaraz lantzea. Nonbaiten erantzun nion bi gauza baino ez zirela behar horretarako, euskara jakitea eta Fisika Nuklearra jakitea.

Testuinguru horretan Lan Kide Aurrezkiak (orduan horixe zen Caja Laboral Popular erakundearen izena euskaraz) kanpaina publizitario bat abiatu zuen, euskara edozein arlotan erabiltzen bultzatzeko. Nitaz gogoratu ziren.

Izan ere, ordurako normal-normal ematen genituen euskaraz Fisikazko klaseak, baita zentral nuklearrei buruzko hitzaldiak ere; Lemoizko zentralaren inguruko eztabaida puri-purian baitzegoen.”

Urteak joan, urteak etorri, oraindik orain susmo hori ere badabilela gizartean ematen du.

Antzekotasun handiegiak

Lehenengoa:

Alderatu ondorengo bi irudiak; iturria: Jordi Adellen bloga.

Ondoriorik? Zer da azalean dagoena eta zer azpian? Hor dago kakoa. Jordik berak primeran azaldu du. Azken finean, tresneria eta teknologia bitartekoa da, eta egiten duguna, pentsatzen eta uste dugunak baldintzatzen du.

Bigarrena:

Ba al dakizu zer zen NO-DOa? Antza, oraindik Atxagaren proposamenak ez du oihartzun handiegirik lortu eta Wikipedian sarrera gazteleraz baino ez dago. Garaiei zegokienez, You Tuben topatutako hau ere gazteleraz eta zuri-beltzean dago. 1970ko Hezkuntza Legeaz ari dira, zergatiak azaldu nahian. Bai, lagun, Villar-Palasi legea, EGB edo OHO ekarri ziguna edota BUP, FP eta COU, besteak beste. Hala ere, urteak joan, urteak etorri, badirudi funtsean ez dutela, ez dugula askorik ikasi.